دکتر امید شافع

هرآنچه در مورد وریدهای واریسی می‌خواهید بدانید پیش روی شماست!

هرآنچه در مورد وریدهای واریسی می‌خواهید بدانید پیش روی شماست!

5/5 - (1 امتیاز)

وریدهای واریسی رگ‌های متورم زیرپوست ساق پا هستند. این وریدهای غیرطبیعی شایع هستند اما خطرناک نیستند و ممکن است تعدادی علائم ایجاد کنند. وریدهای طبیعی برای حفظ حرکت خون به سمت بالا به دریچه‌هایی متکی هستند. در وریدهای واریسی این دریچه‌ها کار نمی‌کنند و جریان خون کند و یا حتی معکوس می‌شود. برای درمان موفقیت‌آمیز واریس، علاوه بر حذف یا کاهش واریس، دریچه‌های معیوب نیز باید درمان شوند. دو محل مهمی که دریچه‌های معیوب در آنها رخ می‌دهد، کشاله ران یا پشت زانو است.

چندین گزینه درمانی برای واریس وجود دارد که می‌توانند مؤثر باشند، اما رگ‌های واریسی ممکن است مجدد عود کنند. در ادامه به بررسی علت و روش‌های درمان این عارضه خواهیم پرداخت.

دسترسی سریع مطلب
  1. واریس چیست؟
  2. وریدهای واریسی چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
  3. علائم واریس
  4. تفاوت رگ‌های واریسی و عنکبوتی
  5. عوامل خطر ایجاد واریس
  6. علت واریس
  7. روش‌های تشخیص وریدهای واریسی
  8. عوارض واریس
  9. درمان وریدهای واریسی
  10. سایر گزینه‌های درمانی برای وریدهای واریسی
  11. درمان‌های خانگی برای وریدهای واریسی
  12. ورزش صحیح و کاهش ظاهر و ناراحتی وریدهای واریسی
  13. بارداری و واریس
  14. نکات مهم واریس در بارداری
  15. آیا می‌توانم از واریس در بارداری جلوگیری کنم؟
  16. عوارض جانبی درمان وریدهای واریسی
  17. چگونه می‌توانم از بروز وریدهای واریسی جلوگیری کنم؟
  18. مدت زمان ماندگاری رگ‌های واریسی
  19. چه زمانی باید در مورد واریس با پزشک صحبت کنم؟

واریس چیست؟

رگ‌های واریسی رگ‌های خونی متورم و پیچ‌خورده‌ای هستند که درست زیرسطح پوست به حالت برآمده وجود دارند. این برآمدگی‌های آبی یا بنفش معمولاً در پاها و مچ پا ظاهر می‌شوند و می‌توانند دردناک یا خارش‌دار باشند. رگ‌های عنکبوتی که ممکن است رگ‌های واریسی را احاطه کنند، خطوط قرمز یا بنفش کوچک‌تری هستند که نزدیک به سطح پوست ظاهر می‌شوند.

اگرچه وریدهای واریسی می‌توانند ناخوشایند و ناراحت‌کننده باشند، اما برای بیشتر افراد خطرناک نیستند. در برخی موارد، رگ‌های واریسی شدید می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی جدی مانند لخته شدن خون شود. فرد می‌تواند اکثر علائم واریس را در خانه تسکین دهید یا پزشک متخصص می‌تواند آنها را با تزریق، لیزردرمانی یا جراحی درمان کند.

وریدهای واریسی چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟

فشار وارده به وریدها به‌خصوص هنگام ایستادن می‌تواند منجر به درد، تورم و گاهی اوقات منجر به تغییرات پوستی مانند لکه‌های قهوه‌ای، اگزما و زخم شود. رگ‌های واریسی گاهی اوقات لخته ایجاد می کنند (ترومبوز) که باعث قرمزی، سفت شدن و حساس شدن ورید می‌شود. وریدهای واریسی آسیب دیده مستعد ایجاد کبودی هستند و گاهی اوقات ممکن است خونریزی کنند.

علائم واریس

قابل‌تشخیص‌ترین علامت وریدهای واریسی، یک رگ آبی یا بنفش است که زیرسطح پوست ایجاد شده است. علائم دیگر عبارتند از:

رگ‌های برآمده: رگ‌های پیچ‌خورده، متورم و طناب مانند هستند. درست در زیرسطح پوست روی مچ پا و پاها ظاهر می‌شوند. می‌توانند به‌صورت خوشه‌ای رشد کنند. خطوط ریز قرمز یا آبی (رگ‌های عنکبوتی) ممکن است در اطراف آن‌ها ایجاد شده باشد.

پاهای سنگین: در عضلات پاها احساس خستگی، سنگینی یا سستی ایجاد می‌شود. به‌خصوص پس از فعالیت بدنی این مورد بیشتر احساس می‌شود.

خارش: ناحیه اطراف رگ‌های واریسی ممکن است خارش داشته باشد.

درد: فرد ممکن است درد در پاهای خود احساس کند، به‌خصوص در پشت زانو. ممکن است فرد گرفتگی عضلات را تجربه کند.

تورم: پاها، مچ پا و پاهای شما ممکن است متورم و ضربان داشته باشند.

تغییر رنگ و زخم پوست: در صورت عدم درمان، واریس می‌تواند باعث تغییر رنگ قهوه‌ای روی پوست شود. وریدهای واریسی شدید می‌تواند باعث ایجاد زخم وریدی روی پوست شود.

تصویر وریدهای واریسی - دکتر امید شافع

تفاوت رگ‌های واریسی و عنکبوتی

هر دو نوع جز بیماری وریدی محسوب می‌شوند، اما ظاهر آن‌ها متفاوتی دارند. رگ‌های عنکبوتی کوچک و نازکتر نسبت به رگ‌های واریسی هستند. رگ‌های عنکبوتی شبیه تار عنکبوت قرمز یا آبی یا شاخه‌های درخت هستند و به سطح پوست نزدیک ترند. این رگ ها معمولاً دردناک نیستند و می‌توانند در هر نقطه از بدن ظاهر شوند. بیشتر در پشت زانو، روی پاها یا روی صورت مشاهده می‌شوند. اما رگ‌های واریسی معمولا در پاها و ساق‌های ظاهر می‌شوند.

عوامل خطر ایجاد واریس

هر فردی این امکان را دارد به این بیماری مبتلا شود اما عواملی وجود دارند که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند:

سابقه خانوادگی: این بیماری می‌تواند ارثی باشد.

سن: به دلیل روند پیری، دیواره‌های ورید و دریچه‌ها تضعیف می‌شوند. رگ‌ها خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند و سفت می‌شوند.

جنسیت: هورمون‌های زنانه می‌توانند باعث کشش در دیواره سیاهرگ‌ها می‌شوند. افرادی که باردار هستند، از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند یا در دوران یائسگی قرار دارند، به دلیل تغییرات در سطوح هورمونی، در معرض خطر ابتلا به واریس هستند. واریس در جنسیت مؤنث نسبت به مذکر شایع‌تر است.

سبک زندگی: ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت گردش خون را کاهش می‌دهد. پوشیدن لباس‌های محدودکننده مانند کمربند یا شلوار با کمربند تنگ می‌تواند جریان خون را کاهش دهد.

سلامت کلی: برخی از بیماری‌ها مانند یبوست شدید یا تومورهای خاص، فشار را در وریدها افزایش می‌دهد.

مصرف تنباکو: افرادی که از محصولات تنباکو استفاده می‌کنند بیشتر در معرض ابتلا به واریس هستند.

وزن: اضافه‌وزن به رگ‌های خونی فشار وارد می‌کند.

علت واریس

واریس زمانی اتفاق می‌افتد که دیواره رگ‌ها ضعیف ‌‌شود. به‌مرور خون کند حرکت می‌کند یا در رگ جمع می‌شود و باعث تورم، برآمدگی و پیچش رگ می‌شود. دیواره‌های ورید و دریچه‌ها ممکن است به دلایل مختلفی ضعیف شوند، از جمله:

  • بارداری.
  • یائسگی.
  • چاقی.
  • هورمون‌ها.
  • افزایش سن (به‌خصوص سن بالای 50 سال)
  • اضافه‌وزن.
  • لباس تنگ.
  • سابقه خانوادگی واریس.
  • فشار داخل سیاهرگ از ایستادن طولانی‌مدت.

روش‌های تشخیص وریدهای واریسی

رگ‌های واریسی نزدیک به سطح پوست هستند و به‌راحتی قابل‌مشاهده هستند. پزشک پاها و وریدهای آن را  درحالی‌که نشسته یا ایستاده‌اید برای تشخیص واریس معاینه می‌کند. همچنین از شما در مورد هرگونه درد یا علائمی که دارید سؤال خواهند پرسید. پزشکان متخصص می‌توانند این بیماری را در طول معاینه فیزیکی تشخیص دهند.

بیشتر بخوانید ...  درمان واریس

برای دیدن تصاویر دقیق از رگ‌های بیمار و بررسی عوارض و علت آن، ممکن است پزشک سونوگرافی را توصیه کند. سونوگرافی یک آزمایش غیرتهاجمی است که از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می‌کند. این آزمایش ایمن و بدون درد از امواج صوتی برای تولید تصاویری از بافت‌های داخل بدن استفاده می‌کند. سونوگرافی می‌تواند لخته شدن خون و نحوه عملکرد دریچه‌ها را نشان دهد.

در برخی موارد یک ونوگرافی ممکن است برای ارزیابی بیشتر رگ‌های بیمار انجام شود. در طی این آزمایش، پزشک رنگ مخصوصی را به پاهای شما تزریق می‌کند و از ناحیه موردنظر با اشعه ایکس عکس می‌گیرد. رنگ بر روی اشعه ایکس ظاهر می‌شود و به پزشک دید بهتری از نحوه جریان خون می‌دهد.

آزمایش‌هایی مانند اولتراسوند یا وریدوگرافی کمک می‌کند تا پزشکان مطمئن شوند که اختلال دیگری مانند لخته شدن خون یا انسداد باعث درد و تورم در پاهای فرد نشده است.

عوارض واریس

وریدهای واریسی در صورت عدم درمان می‌توانند باعث ایجاد زخم (زخم باز)، خونریزی و تغییر رنگ پوست شوند. وریدهای واریسی شدید ممکن است نشانه نارسایی مزمن وریدی باشد. این وضعیت بر توانایی رگ‌های فرد برای پمپاژ خون به قلب تأثیر می‌گذارد. افرادی که رگ‌های واریسی دارند ممکن است بیشتر در معرض لخته شدن خون باشند. بهتر است که به پزشک خود در مورد رگ‌های واریسی بگویید. پزشک شما باید شما را از نظر اختلالات انعقادی مانند موارد زیر بررسی کند:

ترومبوفلبیت سطحی: لخته‌های خون می‌توانند در داخل وریدهای واریسی ایجاد شوند و باعث ایجاد بیماری به نام ترومبوز ورید سطحی یا ترومبوفلبیت سطحی شوند. ترومبوفلبیت دردناک است اما معمولاً خطرناک نیست. قابل‌درمان هم هست.

ترومبوز ورید عمقی: (DVT)  افراد مبتلا به وریدهای واریسی بیشتر در معرض خطر ترومبوز ورید عمقی، لخته شدن خون در ورید عمیق داخل بدن فرد هستند.

آمبولی ریه: لخته خون در بدن معمولاً ناشی از DVT می‌تواند در ریه فرد لخته شود. آمبولی ریه یک وضعیت تهدیدکننده زندگی است که نیاز به درمان فوری دارد.

درمان وریدهای واریسی

اگرچه درمانی قطعی برای واریس وجود ندارد، اما این درمان‌ها می‌توانند ظاهر آن‌ها را کاهش داده و ناراحتی را از بین ببرند. به‌طورکلی، پزشکان در درمان واریس محافظه‌کار هستند. در ابتدا به بیمار توصیه می‌شود که به‌جای استفاده از درمان‌های تهاجمی تر، تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کند.

تغییر سبک زندگی

 تغییرات زیر ممکن است به جلوگیری از تشکیل یا بدتر شدن وریدهای واریسی کمک کند:

  • از ایستادن طولانی‌مدت خودداری کنید.
  • کاهش وزن یا حفظ وزن سالم.
  • برای بهبود گردش خون خود ورزش کنید.
  • از جوراب‌های فشرده یا جوراب ساق بلند استفاده کنید.

اگر قبلاً واریس دارید، باید این اقدامات را برای جلوگیری از واریس جدید انجام دهید. همچنین باید هر زمان که در حال استراحت یا خواب هستید پاهای خود را بالا بیاورید.

فشرده‌سازی

پزشک ممکن است به بیمار توصیه کند که از جوراب مخصوص فشرده‌سازی استفاده کند. این جوراب‌ها فشار کافی روی پاهای شما وارد می‌کنند تا خون راحت‌تر به قلب شما برسد. همچنین تورم را کاهش می‌دهند. سطح فشرده‌سازی متفاوت است، اما بیشتر انواع جوراب‌های فشاری در داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های لوازم پزشکی موجود است.

برای افزایش جریان خون و کاهش فشار در وریدهای خود، باید دراز بکشید و پاهای خود را چندین بار در طول روز بالاتر از سطح کمر خود ببرید.

درمان تزریقی (اسکلروتراپی)

در طول اسکلروتراپی، یک پزشک متخصص محلولی را به رگ بیمار تزریق می‌کند. محلول باعث می‌شود که دیواره‌های سیاهرگ به هم بچسبند. در نهایت، رگ فرد به بافت اسکار تبدیل می‌شود و محو می‌شود.

تصویر وریدهای واریسی - دکتر امید شافع

بیشتر بخوانید: درمان واریس سینه

لیزردرمانی برای وریدهای واریسی

در این روش کم تهاجمی به نام فرسایش حرارتی درون وریدی، پزشک متخصص از یک کاتتر (یک لوله بلند و نازک) و لیزر برای بستن ورید آسیب‌دیده استفاده می‌کنند. پزشک یک کاتتر را در رگ بیمار وارد می‌کند. سپس یک لیزر کوچک را از طریق کاتتر می‌گذرانند و آن را در بالای ورید هدف قرار می‌دهند. لیزر انفجارهای انرژی کوتاهی ایجاد می‌کند که ورید را گرم می‌کند و آن را می‌بندد. با کمک یک اسکن اولتراسوند، پزشک لیزر را تا انتها ورید می‌کشد و به‌تدریج تمام آن را می‌سوزاند و مهروموم می‌کند. این روش تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. ممکن است مقداری آسیب عصبی وجود داشته باشد که معمولاً مختصر است.

جراحی ورید

این روش‌ که بستن و استریپینگ ورید نیز نامیده می‌شود، یک درمان جراحی است که نیاز به بیهوشی دارد، جراح ورید آسیب‌دیده را می‌بندد تا از تجمع خون جلوگیری کند. جراح ممکن است برای جلوگیری از ظهور مجدد رگ‌های واریسی، سیاهرگ را بردارد. در طول این عمل، جراح بریدگی‌هایی در پوست فرد ایجاد می‌کند، ورید واریسی را برش می‌دهد و آن را از طریق برش‌ها برمی‌دارد. اگرچه انواع روش‌های جدید جراحی برداشتن ورید وجود دارد، اما به دلیل وجود گزینه‌های جدیدتر و کمتر تهاجمی، کمتر انجام می‌شوند. اگر تغییرات سبک زندگی مؤثر نبود، یا اگر رگ‌های واریسی درد زیادی ایجاد ‌کنند یا به‌سلامت کلی فرد آسیب ‌رسانند، پزشک ممکن است روش تهاجمی را پیشنهاد کند.

فرسایش فرکانس رادیویی

پزشک با کمک سونوگرافی یک برش کوچک در بالا یا زیر زانو ایجاد می‌کند. سپس یک لوله باریک یا کاتتر را به داخل ورید می‌کشند. سپس پزشک یک پروب را وارد کاتتر می‌کند که انرژی فرکانس رادیویی ساطع می‌کند. انرژی فرکانس رادیویی ورید را گرم می‌کند و باعث می‌شود دیواره‌های آن فرو بریزد و عملاً آن را ببندد و بسته شود. این روش برای وریدهای واریسی بزرگ‌تر ترجیح داده می‌شود. فرسایش رادیو فرکانسی معمولاً با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.

سایر گزینه‌های درمانی برای وریدهای واریسی

در حال حاضر، طیف گسترده‌ای از گزینه‌های درمانی کم تهاجمی برای واریس در دسترس است که شامل:

  • میکرواسکلروتراپی: استفاده از تزریق مواد شیمیایی مایع برای مسدودکردن وریدهای کوچک‌تر
  • جراحی آندوسکوپی ورید: استفاده از یک دوربین کوچک روشن که از طریق یک برش کوچک برای مسدودکردن ورید وارد رگ می‌شود.

همیشه باید قبل از انتخاب روش در مورد گزینه‌های درمانی و خطرات آن با پزشک خود صحبت کنید. روش توصیه شده می‌تواند به علائم، اندازه و محل واریس بستگی داشته باشد.

درمان‌های خانگی برای وریدهای واریسی

افراد می‌توانند در خانه روش‌های درمانی را برای بهبود درد و جلوگیری از بدتر شدن رگ‌های واریسی خود انجام دهد. این روش‌های درمانی عبارت‌اند از:

  • ورزش‌کردن
  • رسیدن به وزن متوسط
  • بالابردن پاها
  • اجتناب از ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت
بیشتر بخوانید ...  واریس لگن و سندرم احتقان لگنی

همچنین درمان‌های طبیعی بدون نسخه زیادی مانند کرم‌های موضعی و نرم‌کننده‌ها وجود دارد. این روش‌ها می‌توانند به تسکین درد و افزایش راحتی بیمار کمک کنند. همچنین ممکن است ظاهر کلی وریدهای واریسی را بهبود بخشند.

بیشتر بخوانید: ورید واریسی و بررسی علل ایجاد این بیماری

ورزش صحیح و کاهش ظاهر و ناراحتی وریدهای واریسی

بعضی از تمارین می‌توانند به کاهش درد و تورم این عارضه کمک کنند. ماهیچه‌های موجود در ساق پا همانند پمپ خون را از پاها به سمت قلب برمی‌گرداند. ورزش‌کردن علاوه بر کمک به کاهش وزن می‌تواند به بهبود گردش خون در رگ‌ها نیز کمک کند. لازم به ذکر است راهی برای پیشگیری از واریس وجود ندارد، اما ورزش منظم می‌تواند به‌احتمال ابتلا به واریس را کاهش دهد. به‌سادگی با اصلاح برخی از حرکات مانند ایستادن و نشستن می‌توان گردش خون را بهبود بخشید.

اگر از قبل رگ‌های واریسی دارید، ورزش می‌تواند از بدتر شدن آنها جلوگیری کند و همچنین به کاهش درد و ناراحتی کمک کند. پیاده‌روی، دویدن، دوچرخه‌سواری و شنا از ورزش‌های مفید هستند. پیاده‌روی ساده‌ترین راه است و با استفاده از ماهیچه‌های ساق پا، خون را مستقیماً به رگ‌های پا پمپاژ می‌کند و گردش خون را بهبود می‌بخشد. به‌طورکلی، تمرینات کم تأثیر بهترین هستند و شامل موارد زیر است:

پیاده‌روی و بالارفتن از پله‌ها

سعی کنید هر روز حداقل 30 دقیقه پیاده‌روی کنید. اگر زمان کافی ندارید، می‌توانید آن را در طول روز به بخش‌هایی ده الی پانزده‌دقیقه‌ای تقسیم کنید. اگر می‌دوید، سعی کنید سطح چمنی یا مسیر مصنوعی پیدا کنید تا فشار وارده بر مفاصل به حداقل برسد.

در صورت امکان، به‌جای آسانسور یا پله‌برقی، پله‌ها را انتخاب کنید. بالابردن ساق پا باعث انقباض ماهیچه‌های پای فرد می‌شود که به فشار دادن خون به پاهای فرد کمک می‌کند.

استفاده از ماهیچه‌های ساق پا برای بلندکردن پاشنه‌ها از روی زمین نیز باعث حرکت خون در ساق پا می‌شود. می‌توانید این تمرین را چند بار در طول روز ایستاده یا نشسته انجام دهید. سعی کنید یک ست10 تا 15 بار را در یک‌زمان انجام دهید.

خم کردن انگشت پا

 اگر بیشتر روز را در حالت ایستاده یا ثابت بنشینید، پاها و انگشتان پا اغلب متورم می‌شوند. کشش و خم شدن انگشتان پا می‌تواند به کاهش فشار کمک کند. روی زمین دراز بکشید و پاهای خود را از خود دور کنید. انگشتان پا را به جلو و عقب خم کنید، این حرکت را 20 بار در هر پا تکرار کنید.

یوگا و درمان وریدهای واریسی

یوگا ورزشی است که می‌تواند به انعطاف و قدرت بدن و به کاهش درد و تورم که بر اثر بیماری واریس ایجاد شده است کمک کند. یوگا می‌تواند به کاهش علائم واریس و سلامت کلی فرد کمک کند و ممکن است از ایجاد رگ‌های واریسی در آینده جلوگیری نماید. در شرایطی که ورزش به علائم فرد کمک نکرد، پزشک می‌تواند گزینه‌های درمانی دیگری را انتخاب کند.

تصویر وریدهای واریسی - دکتر امید شافع

دوچرخه‌سواری برای واریس

30  دقیقه دوچرخه‌سواری  در روز به مدت پنج‌روز در هفته مزایای خوبی را به دنبال دارد. دوچرخه ثابت نیز مفید است. این کار ماهیچه‌های ساق پا را تقویت می‌کند که به پمپاژ خون از پاهای فرد کمک می‌کند و جریان آن را در جهت درست نگه می‌دارد. اگر به هیچ نوع دوچرخه دسترسی ندارید، می‌توانید تمرین پاهای دوچرخه را امتحان کنید. درحالی‌که به پشت دراز کشیده‌اید، پاهای خود را در هوا قرار دهید، آنها را در زانو خم کنید. به‌آرامی همانند دوچرخه‌سواری  رکاب بزنید، انگار در حال دوچرخه‌سواری هستید. هر دو پا را به طور هم‌زمان انجام دهید.

بیشتر بخوانید: درمان واریس

لانگز و درمان وریدهای واریسی

کارکردن با عضلات پا خون بیشتری را به قلب فرد می‌فرستد. این کار باعث می‌شود قلب سخت‌تر کار کند، بنابراین آماده است تا کار مهم گردش خون در بدن فرد را انجام دهد. برای قرارگرفتن در وضعیت لانگز مناسب، پاهای خود را از هم باز کنید. به‌آرامی جلو بروید، زانوی خود را خم کنید و مطمئن شوید که زانوی خود را مستقیماً بالای مچ پا نگه دارید. سپس به‌آرامی پای خود را صاف کنید و به حالت اولیه برگردید. با پای دیگر تکرار کنید. درحالی‌که پاهایتان صاف ایستاده‌اید، روی نوک انگشتان پا بلند شوید و سپس کمر را پایین بیاورید. این کار را اگر زانودرد دارید به‌آرامی انجام دهید و از دست‌هایتان برای ایستادن کمک بگیرید.

تکان دادن پاهای خود

مانند بالا آوردن ساق پا، تکان دادن پاها می‌تواند عضلات پا را که برای گردش خون مهم هستند، تقویت کند. همچنین می‌تواند به شما در بهبود تعادل کمک کند. برای این کار درحالی‌که نشسته‌اید یا ایستاده‌اید، پاهای خود را از پاشنه تا پا به جلو و عقب تکان دهید. این کار را می‌توان در هر زمانی انجام داد و همچنین در صورتی مفید است که شرایط سلامتی شما را از امتحان سایر اشکال ورزشی باز دارد.

بارداری و واریس

افرادی که قصد دارند باردار شوند، بسیار بیشتر از هر زمان دیگری در زندگی خود در معرض ابتلا به واریس در دوران بارداری هستند. افراد باردار خون بسیار بیشتری در بدن خود دارند که فشار بیشتری بر سیستم گردش خون وارد می‌کند. علاوه بر این، تغییرات در سطح هورمون می‌تواند منجر به شل شدن دیواره رگ‌های خونی شود. هر دوی این عوامل خطر ابتلا به واریس را افزایش می‌دهند.

با رشد رحم، فشار زیادی به ناحیه لگن وارد می‌شود. در بسیاری از موارد، رگ‌های واریسی پس از پایان بارداری از بین می‌روند. اما همیشه این‌طور نیست و گاهی اوقات، حتی در صورت بهبود رگ‌های واریسی، ممکن است مقداری از آن قابل مشاهده باشد.

تصویر وریدهای واریسی - دکتر امید شافع

نکات مهم واریس در بارداری

1) واریس عموما در 3 ماهه دوم آغاز و با نزدیک شدن به زایمان بدتر می‌شود. به این دلیل است که افزایش فشار رحم بر روی سیاهرگ‌های لگن باعث اختلال در جریان خون به وریدهای پا در زنان باردار می‌شود. علائم اغلب در سه ماهه سوم بارداری بدتر می‌شوند زیرا رحم فشار زیادی بر شریان وارد می‌کند که به یک پا منتهی می‌شود و جریان خون را محدود می‌کند.

بیشتر بخوانید ...  کلینیک دکتر واریس تهران

۲) نمی‌توانید با دارو از آنها پیشگیری یا درمان کنید، اما ممکن است پس از زایمان از بین بروند. اگر از قبل واریس دارید، بارداری ممکن است آنها را بدتر کند و احتمال دردناک شدن آنها بیشتر است.

3) اگر مادرتان دچار واریس شده باشد، احتمال ابتلا به واریس در دوران بارداری بیشتر است. اگر سابقه خانوادگی مشکلات واریس دارید بهتر است حتی قبل از باردار شدن با پزشک مشورت کنید.

4) هورمون‌های بارداری می‌توانند دریچه‌هایی را شل کنند که خون ممکن است جمع شود. دیواره‌های سیاهرگ ضعیف می‌شوند و فشار لازم برای خارج کردن خون از پاهای شما را ندارند.

5) وریدهای واریسی ممکن است در هر ناحیه‌ای از ساق پا ایجاد شوند، اما بیشتر در قسمت داخلی ران و عضلات ساق پا دیده می‌شود زیرا ایستادن و راه رفتن بیشترین فشار را بر این نواحی وارد می‌کند.

آیا می‌توانم از واریس در بارداری جلوگیری کنم؟

در دوران بارداری افزایش وزن و افزایش حجم خون، فشار بیشتری بر وریدها وارد می‌کند. از آنجایی که نمی‌توانید افزایش وزن به دلیل بارداری را کنترل کنید، چند قدم وجود دارد که می‌توانید برای به حداقل رساندن تأثیر آنها بر روی رگ‌های خود انجام دهید.

برخی از اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:

  • از ایستادن و نشستن طولانی‌مدت خودداری کنید.
  • به پهلوی چپ بخوابید تا فشار از ورید اجوف داخلی خارج شود.
  • پاهای خود را بالا نگه دارید.
  • برای بهبود گردش خون خود یک رژیم غذایی سالم و ورزش روتین داشته باشید.
  • در صورت امکان کفش پاشنه بلند نپوشید، به‌جای آن کفش‌های تخت بپوشید.
  • در صورت امکان برای مدت طولانی‌تری از پاهای خود دور بمانید: در محل کار یا در حین انجام کارهای خانه بیشتر استراحت کنید
  • برای کمک به حرکت خون از پاها و بازگشت به قلب، جوراب‌های فشاری بپوشید.

آیا باید نگران ایجاد رگ‌های واریسی در بارداری بود؟

حدود 28 درصد از زنان در دوران بارداری خود دچار واریس می‌شوند. وریدهای واریسی ممکن است خارش یا درد داشته باشند، اما به‌طورکلی در کوتاه مدت بی‌ضرر هستند. تعداد کمی از زنان بیشتر در معرض خطر ایجاد لخته خون در رگ‌های خود هستند. اگر پوست روی وریدهای واریسی شروع به ایجاد درد، تغییر رنگ کرد و یا مستعد خونریزی بود، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

در بیشتر موارد وریدهای واریسی معمولاً ناراحت کننده و ناخوشایند هستند، اما گاهی اوقات در صورت عدم درمان می‌توانند خطرناک باشند. اگر فرد درمان مناسبی دریافت نکند، واریس او می‌تواند از گردش خون مناسب جلوگیری کند. این عارضه می‌تواند باعث تشکیل لخته‌های خون شود که می‌تواند منجر به DVT  که یک وضعیت تهدید کننده زندگی است، شود. علاوه بر این، در صورت عدم درمان، رگ‌های واریسی می‌توانند ترکیده شوند که یک وضعیت اورژانسی است.

عوارض جانبی درمان وریدهای واریسی

نیمی از افرادی که جراحی انجام می‌دهند در عرض پنج سال دوباره به واریس مبتلا می‌شوند و واریس می‌تواند پس از ابلیشن داخل وریدی نیز دوباره اتفاق بیفتد. عوارض جانبی بالقوه این درمان‌ها عبارتند از:

  • جای زخم.
  • سوختگی پوست.
  • عفونت.
  • آسیب به عصب.
  • ترومبوز ورید عمقی (لخته شدن خون در ورید عمیق داخل بدن).

اسکلروتراپی می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند که عبارتند از:

  • قرمزی یا کبودی برای چند روز در جایی که سوزن وارد پوست شده است.
  • نواحی قهوه‌ای رنگ (به مدت چند ماه) روی پوست
  • توده یا سفتی برای چند ماه.

با اسکلروتراپی، وریدهای واریسی جدید ممکن است رخ دهد و نیاز به درمان مجدد دارند.

چگونه می‌توانم از بروز وریدهای واریسی جلوگیری کنم؟

ممکن است نتوانید از واریس پیشگیری کنید. اما فرد می‌تواند با داشتن یک سبک زندگی فعال و سالم شانس ایجاد واریس را کاهش دهد.  از ایستادن طولانی‌مدت خودداری کنید. برای افزایش جریان خون، به طور منظم برای حرکات کششی و راه رفتن استراحت کنید، به‌خصوص اگر شغلی دارید که لازم است روی پاهای خود باشید. پاهای خود را بالا بیاورید، بالابردن پاها از کمر به جریان خون در قلب کمک می‌کند.

کاهش وزن و داشتن وزن نرمال فشار داخل رگ‌های خونی را کاهش می‌دهد. مصرف دخانیات را ترک کنید. سیگار به عروق خونی آسیب می‌رساند، جریان خون را کاهش می‌دهد و باعث ایجاد طیف گسترده‌ای از مشکلات سلامتی می‌شود.

برای بهبود گردش خون، مرتب حرکت کنید و از نشستن طولانی‌مدت خودداری کنید.  جوراب‌های فشاری را امتحان کنید. جوراب‌ها و جوراب شلواری رگ‌های فرد را فشرده می‌کند و به گردش خون کمک می‌کند، که می‌تواند از بدتر شدن رگ‌های واریسی جلوگیری کند. لباس‌های مناسب بپوشید. برای تقویت جریان خون، مطمئن شوید که لباستان خیلی تنگ نباشد.

معمولاً رگ‌های واریسی خطرناک نیستند و مشکلات سلامتی طولانی‌مدتی ایجاد نمی‌کنند. بیشتر افراد مبتلا به این عارضه نگران ظاهر رگ‌های واریسی هستند.

مدت زمان ماندگاری رگ‌های واریسی

اغلب اوقات، رگ‌های واریسی که در دوران بارداری اتفاق می‌افتند، طی دو یا سه هفته پس از زایمان خود به خود از بین می‌روند. برای سایر افراد، رگ‌های واریسی ممکن است پس از درمان دوباره عود کنند.احتمال بازگشت آنها در افرادی که پس از درمان باردار می‌شوند، بیشتر است. اگر چاقی دارید یا سبک زندگی کم‌تحرکی دارید، شانس بیشتری برای ظاهر شدن مجدد رگ‌های واریسی دارید.

چه زمانی باید در مورد واریس با پزشک صحبت کنم؟

اگرچه وریدهای واریسی معمولاً خطرناک نیستند، اما باید برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. اگر نگران ظاهر رگ‌های واریسی هستید، درمان‌ها می‌توانند به رفع آن‌ها کمک کنند.  در صورتی که پوست یا رگ‌های شما علائم زیر را داشتند به پزشک مراجعه نمایید:

  • خونریزی.
  • بی‌رنگ شده.
  • دردناک، قرمز
  • متورم.

میلیون‌ها نفر با واریس زندگی می‌کنند. برای بیشتر افراد، واریس مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد نمی‌کند. تغییرات سبک زندگی و درمان‌های خانگی می‌تواند علائم را تسکین دهد و از بدتر شدن آنها جلوگیری کند. با پزشک متخصص خود در مورد درمان‌های ایمن و کم تهاجمی که می‌توانند درد را کاهش داده و ظاهر رگ‌های واریسی را بهبود بخشند، صحبت کنید.

اگر ورید واریسی دارید که خونریزی شدید دارد سریعا با اورژانس تماس بگیرید.

چه سوالاتی باید از پزشکم در مورد وریدهای واریسی بپرسم؟

  • کدام درمان برای من بهتر است؟
  • آیا می‌توانید درمان را در مطب خود انجام دهید؟
  • مقرون به صرفه‌ترین درمان چیست؟