واریس لگن و سندرم احتقان لگنی : احیای درد مزمنی در لگن یکی از شایعترین مشکلاتی است که برای بیشتر زنان در طول زندگیشان پیش میآید. البته این بیماری در مردان نیز اتفاق میافتد. یکی از مهمترین مشکلات که باعث ایجاد درد لگن میشود سندرم احتقان لگنی است. در واقع این سندروم نیز یکی از مهمترین مشکلاتی است که در ادامه درگیری با بیماری واریس در لگن یا اطراف تخمدان شکل میگیرد.
در این وضعیت خون همچنان که در حال تراکم در رگهای اطراف رحم و لگن میباشد شدت مییابد و اعصاب آن ناحیه را به دقت تحت تاثیر قرار میدهد. همین امور باعث میشود که رحم دچار درد شود و تخمدانها و واژن نیز با این مشکل درگیر شوند. سندرم احتقان لگن با این که در زنان به وفور اتفاق میافتد با این حال رده سنی معمول آن ۲۰ سال تا ۵۰ سال است و در مواردی که بارداری داشته اند معمول است. به ندرت اتفاق میافتد که زنانی که تجربه بارداری را نداشتهاند به این مهم دچار شوند.
سندرم احتقان لگنی
پزشکان معمولا داروهای مسکن را برای کاهش درد بیماری سندرم احتقاان یا واریس لگنی تجویز میکنند تا در طول دوره درمانی تحمل درد برای بیمار قابل هضم باشد. در درمان این مشکل از روش تزریقهای درون رگی استفاده میشود که حداقل حالت تهاجمی را دارند و در موارد بسیار نادر درمان جراحی مانند هیسترکتومی و برداشتن رگ نیاز پیدا شود.
سندرم احتقان لگن مهمترین دلیل در تجربه درد ناحیه لگن است. این بیماری میتواند با توجه به مشکلاتی که برای خانمها ایجاد میکند در ادامه منجر به ایجاد ناتوانیهای قابل توجهی خواهد شد.
با توجه به ابتلا در جهان بیش از یک سوم زنان معمولا به این بیماری مبتلا میشوند. که بسیاری از آنها این بیماری را به علت دردی که دارد در ابتدای ابتلا با درد قاعدگی اشتباه میگیرند اما با طولانی شدن آن متوجه علائم شک برانگیزی میشوند. برای مثال این درد در صورت پیگیری ۶ ماه ادامه پیدا میکند.
علت ابتلا به سندرم احتقان و واریس لگن
دلایل مختلفی وجود دارد که باعث به وجود آمدن درد در ناحیه لگن میشود. به همین دلیل است که تشخیص این بیماری کمی برای پزشکان دشوار میشود. در صورتی که درد در ناحیه لگن در هنگام ایستادن و نشستن بدتر شود و در هنگام دراز کشیدن تسکین یابد احتمال ابتلا به سندرم احتقان افزیش میابد. البته یکی دیگر از نشانههای ان این است که در هنگام ادرار و یا در طول و بعد از فعالیت جنسی این درد تجربه شود.
زنان و مردان، هر دو ممکن است به این بیماری دچار شوند. به هر حال ابتلا به آن علت واضح و روشنی ندارد و به سختی تشخیص داده میشود. ب این حال دلایلی وجود دارد که میتوان آنها را به عنوان عوامل خطر برای افزایش ریسک ابتلا به این بیماری در نظر گرفت. این عوامل میتوانند به شرح زیر باشند.
- حاملگیهای متعدد
- رحم رتروورسه یا رحم رو به عقب برگشته
- پر بودن رگهای پا
- افزایش عمکرد هورمونهای بدن و یا اختلال آن
- پروستات در مردان
علائم واریس لگن
سندرم احتقان لگن نیز مانند سایر سندرمها همراه با برخی علائم و نشانهها بروز مییابد. البته لاز به ذکر است این علائم ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. اما به طور کلی میتوان موارد زیر را به عنوان مهمترین علائم آن بیان کرد:
- درد و تیر کشیدن لگن و پایین کمر و افزایش این درد هنگام ایستادن و یا در دوره قاعدگی
- تحریک پذیری مثانه و بیاختیاری استرسی ادرار
- افزایش تحریک پذیری رودهها و درد مکرر شکم
- درد و احساس ناراحتی در حین مقاربت و یا پس از آن
- بروز رگهای واریسی داخل و یا پشت ران
- رگهای واریسی بر روی کیسه بیضه
- و…
تشخیص سندرم واریس لگنی
تشخیص به موقع و صحیح هر بیماری و سندرم در واقع مهمترین و اولین قدم برای درمان آن میباشد. زیرا در صورت عدم تشخیص درست ممکن است عوارض و مشکلات فراوانی برای فرد ایجاد شود. اگرچه در اغلب موارد سندرم واریس لگنی همراه با بروز برخی علابم است اما لازم به ذکر میباشد که برای تشخیص نهایی این سندرم فرد باید به پزشک متخصص مراجعه نماید و در صورت لزوم و آزمایشهای مخصوصی را انجام دهد. از جمله دقیقترین آزمایشهایی که پزشکان برای افراد مشکوک به سندرم واریس لگن تجویز مینماید باید به موارد زیر اشاره نماییم:
- سونوگرافی شکمی و لگن که امکان مشاهده و بررسی رگهای غیرطبیعی و ضعیف لگن را برای پزشک فراهم مینماید.
- توموگرافی کامپیوتری که به آن CT نیز گویند و یا MRI نیز از روشهای تصویربرداری است که پزشک برای کسب اطلاعات دقیقتر از وضعیت بیمار ممکن است آنها را تجویز نماید.
- ونوگرافی لگن نیز از دیگر روشهای تشخیص سندرم مذکور میباشد و حتی در برخی موارد نیز ممکن است پزشک در این روش تشخیص اقدام به درمان نیز نماید. در این روش که لازم است توسط یک متخصص عروق انجام گیرد یک لوله مخصوص از کشاله ران و یا گردن وارد سیستم وریدی میشود و رنگی مخصوص که بر پایه ید است به رگ تزریق میگردد که تصاویر بسیار مفیدی را در اختیار پزشک قرار میدهد. روش درمانی که همزمان با این روش تشخیصی انجام میگیرد نوعی جراحی کم تهاجمی است.
درمان واریس لگنی
پس از تشخیص سندرم واریس لگنی مهمترین اقدام انتخاب روش درمانی موثر و مناسب است. در اغلب افراد این سندرم به کمک برخی تغییرات در سبک زندگی قابل کنترل و کاهش است اما در برخی دیگر نیز ممکن است با توجه به تشخیص زشک انجام عمل جراحی و یا دارودرمانی تجویز شود. از جمله موثرترین گزینههای درمانی این بیماری باید به موارد زیر اشاره شود:
- ورزش‌هایی چون پیاده روی، شنا و یا دوچرخه سواری با حفظ جریان خون میتوانند بسیار موثر باشند.
- رژیم غذایی مناسب نیز میتوان احتقان لگن را کاهش دهد. اغلب پرهیز از نوشیدنیهای کافیین دار و یا افزایش مصرف آب و چای و مواد غذایی پرفیبر جهت جلوگیری از یبوست در این رژیم غذایی توصیه میشود.
- داروهای NSAIDs
با توجه به عدم درمانی بودن این دست داروها، اغلب آنها برای تسکین علائم ناشی از درد تجویز میشوند.
- داروهای MPA واریس لگن و سندرم احتقان لگنی
این دست داروها با انقباض وریدها جریان خون را به سمت قلب افزایش میدهند. اما لازم به ذکر است داروهای مذکور عملکرد تخمدانها را سرکوب مینمایند.
- آمبولیزاسیون ورید لگن
آمبولیزاسیون ورید لگنی یک روش پیشرفته درمانی است. در این روش درمانی پزشک یک برش کوچکی در ناحیه کشاله ران ایجاد مینماید سپس یک سوند را در یکی از رگهای خونی پا قرار داده و آن را به سمت رگ مورد نظر در ناحیه لگن هدایت میکند. پس از قرار گیری کاتتر در ورید ضعیف شده جهت مسدود کردن آن سوند برداشته میشود.
ماندگاری نتایج درمان
همانطور که پیشتر مطرح شد پزشک در اغلب موارد به کمک روشهایی بدون تهاجم و تنها با ایجاد برخی تغییرات در نحوه زندگی فرد اقدام به کاهش علایم و عوارض این سندرم مینماید. لازم به ذکر است تا زمانی که فرد موارد ضروری مانند رعایت رژیم غذایی و ورزش را رعایت نماید سندرم واریس لگنی نیز کاهش مییابد. در رابطه با ماندگاری نتایج عمل جراحی و یا دارو درمانی باید توجه داشت که این نتایج اغلب ماندگار هستند مگر در مواردی که بیمار نسبت به علایم خطر بیتوجه باشد و موارد ضروری را رعایت نکند.
انتخاب پزشک مناسب
انتخاب پزشک مناسب از مهمترین مراحل در تشخیص و درمان سندرم واریس لگنی استو در صورتی که پزشک تجربه و مهارت کافی برای تشخیص صحیح بیماری نداشته باشد ممکن است بیماری به اشتباه مورد تشخیص قرار گیرد در نتیجه روند درمانی مناسبی برای آن انتخاب نشود چه بسا بیمارانی که به دلیل تشخیص اشتباه و یا به دلیل انتخاب روش درمانی نامناسب دچار مشکلات و عوارض جبران ناپذیری شدند در صورتی که بیماری آنها به سادگی قابل درمان بود.
در نتیجه لازم است برای انتخاب پزشک مناسب دقت و حساسیت بسیاری به کار برده شود تا نتایج حاصل از درمان مطلوب و مثمر ثمر باشند. برای این مهم باید به مواردی چون تجربه، مهارت، مدارک معتبر تحصیلی و… توجه گردد.
