مرگ در خواب – به نظر میرسد همیشه رابطهای بین خواب و مرگ وجود داشته است. چرا مردم در خواب میمیرند؟ ما یکسوم زندگی خود را در خواب میگذرانیم، بنابراین جای تعجب نیست که افراد زیادی در خواب میمیرند. تفاوت مهمی بین مرگ یکشبه (مخصوصاً زمانی که فرد سالم است) و مرگ هنگام بیهوشی وجود دارد. افراد مسن و آنهایی که بیمار هستند کمتر از جوانان مورد بررسی قرار میگیرند. اما سؤالی که همیشه ذهن ما را درگیر میکند این است که چه مشکلات قلبی باعث مرگ در خواب میشوند؟ برای پاسخ به این سؤال تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
مرگ ناگهانی قلبی چیست؟
مرگ ناگهانی قلبی زمانی رخ میدهد که نارسایی قلبی غیرمنتظره ابتدا باعث بیهوشی ناگهانی شود و حداکثر 24 ساعت پس از شروع علائم حاد منجر به مرگ طبیعی شود. اگر مرگ ناگهانی قلبی به طور آنی اتفاق میافتد به آن مرگ آنی گفته میشود. از سوی دیگر، اگر بتوان از طریق اقدامات کمکهای اولیه با موفقیت از مرگ قلبی قریبالوقوع جلوگیری کرد، این امر با عبارت زنده مانده از مرگ ناگهانی قلبی توصیف میشود.
مرگ ناگهانی قلبی نتیجه مستقیم آریتمی قلبی است که میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. در بزرگسالان، بیماری عروق کرونر بیشترین نقش را دارد. در نوجوانان، جوانان یا ورزشکاران، عوامل ارثی، التهاب عضلات قلب یا تغییرات در عروق کرونر عمدتاً علت مرگ ناگهانی قلبی هستند.
علت مرگ ناگهانی قلبی
بیماری کرونری قلب علت اصلی آریتمی قلبی و در نتیجه مرگ ناگهانی قلبی یا مرگ در چند ثانیه است. بهندرت، مرگ ناگهانی قلبی ناشی از سایر بیماریهای قلبی مانند التهاب عضله قلب (میوکاردیت) یا نقص دریچه قلب است. علت دقیق مرگ ناگهانی در خواب در درجه اول به سن افراد مبتلا بستگی دارد. بیماری عروق کرونر بیشترین نقش را در بزرگسالان دارد. خطر مرگ ناگهانی قلبی در بزرگسالی بهویژه اگر حمله قلبی قبلاً در نتیجه بیماری قلبی رخداده باشد، زیاد است. در نوجوانان و جوانان، عوامل ارثی (بیماریهای مادرزادی قلبی)، میوکاردیت یا تغییرات در عروق کرونر عمدتاً علت مرگ ناگهانی قلبی بهویژه در خواب هستند.
مرگ ناگهانی قلبی در حین ورزش
اگرچه ثابت شده است که ورزش منظم سلامت قلب را ارتقا میدهد، اما در صورت وجود عوامل خطر، مرگ ناگهانی قلبی نیز میتواند مستقیماً ناشی از ورزش یا سایر فعالیتهای بدنی بسیار سنگین باشد.
بیشتر بخوانید: دانستنیهایی در رابطه با ضربان قلب
مرگ ناگهانی قلبی هنگام خواب
مرگ ناگهانی قلبی گاهی در هنگام خواب اتفاق میافتد. این امر بهویژه در جوانان و افراد مبتلا به دیابت مشاهده میشود. در مورد دوم، مرگ ناگهانی قلبی دوبرابر بیشتر از افراد غیردیابتی در هنگام خواب رخ میدهد. قند خون پایین (هیپوگلیسمی) باعث آریتمی قلبی میشود. در ادامه به بررسی مشکلات قلبی میپردازیم که منجر به مرگ در خواب میشوند.
عوامل خطر قلبی باعث مرگ در خواب میشوند
عوامل خطری که منجر به مرگ ناگهانی قلبی میشوند عبارتاند از:
حملات قلبی
علائم نارسایی قلبی با عملکرد پمپاژ محدود، شامل تنگی نفس حتی در حالت استراحت یا استرس هستند. افرادی که مبتلا به نارسایی قلبی هستند باید به تغییر علائم. خود توجه نمایند.
سابقه قبلی ایست قلبی
سابقه ارثی مشکلات قلبی برای مثال بیماریهای قلبی ارثی مانند سندرم بروگادا یا سندرم QT طولانی میتواند باعث ایجاد آریتمیهای شدید قلبی شود. سایر عوامل عبارتاند از:
- آریتمیهای قلبی که قبلاً در ECG طولانیمدت تشخیص داده شده است.
- کهولت سن
- عوامل آسیبرسان کلاسیک قلب مانند دیابت قندی، فشارخون بالا، سطح کلسترول بالا (هیپرلیپوپروتئینمی، هیپرلیپیدمی)، سیگارکشیدن، مصرف زیاد الکل، عدم تحرک و …
مرگ ناگهانی قلبی چگونه رخ میدهد؟
هنگامی که یک آریتمی قلبی وجود دارد قلب دیگر تکانههای الکتریکی منظمی را که معمولاً باعث انقباض عضله قلب میشود، دریافت نمیکند. در نتیجه، ضربان قلب از ریتم معمول خود خارج میشود. در بیشتر موارد، ضربان آن بسیار سریعتر از افراد سالم است. در این شرایط ایست گردش خون اتفاق میافتد. قلب دیگر نمیتواند خون را به سیستم گردش خون پمپ کند و باعث فروپاشی سیستم گردش خون میشود.
مرگ ناگهانی قلبی فقط به میزان کمی به دلیل آریتمیهای قلبی با فرکانس پایین یا برادیکاردی اتفاق میافتد. علت دوم میتواند این باشد که ضربانساز طبیعی قلب از کار میافتد یا انتقال تکانهها از دهلیزها به بطنها مختل میشود و در نتیجه قلب دیگر نمیتواند بهدرستی کار کند.
علائم مرگ در خواب به علت مشکلات قلبی
به طور معمول، مرگ ناگهانی قلبی به شرح زیر است:
- افراد مبتلا به زمین میافتند و به صحبتکردن یا لمس کردن واکنشی نشان نمیدهند.
- آنها نبض قابللمسی ندارند.
- حداکثر پس از یک دقیقه، تنفس قطع میشود.
- مردمکها گشاد میشوند
- پوست خاکستری میشود (اول روی ناخنها و غشاهای مخاطی).
مرگ ناگهانی قلبی اغلب بدون هیچ علامت هشداردهنده واضحی رخ میدهد. افرادی که به نظر میرسد قلب سالمی دارند در بیش از نیمی از موارد تحتتأثیر این عارضه قرار میگیرند. گاهی اوقات افراد مبتلا هیچ نشانهای از بیماری قلبی را نشان نمیدهند، اگرچه شریانهای کرونری قبلاً به دلیل تصلب شرایین دچار تغییرات پاتولوژیک شدهاند. توجه به اولین علائم یک بیماری قلبی احتمالی که میتواند باعث مرگ ناگهانی قلبی شود بسیار مهم است.
این علائم شامل سفتی قفسه سینه یا درد است که به بازوی چپ یا فک پایین انتشار پیدا میکند. علائم معمولاً پس از فعالیت بدنی و عمدتاً در ساعات اولیه صبح رخ میدهد. سایر علائم رایج، تنگی نفس و احساس ضعف عمومی است.
بیشتر بخوانید: بهترین دکتر قلب تهران کیست؟ نکاتی برای انتخاب پزشک قلب
پیشگیری از مرگ ناگهانی در خواب
با پیشگیری از بیماری قلبی تا حد زیادی میتوان از مرگ ناگهانی قلبی در خواب جلوگیری کرد. مهمترین راهبرد در برابر مرگ ناگهانی قلبی، شناسایی زودهنگام عوامل خطر افزایش ابتلا است. حتی اگر مشکل قلبی وجود نداشته باشد. خطر مرگ در افرادی که این عوامل را شامل میشوند، بالاتر است، عوامل خطر عبارتاند از:
- سیگارکشیدن
- اختلالات متابولیسم چربی (مانند کلسترول بالا)
- فشارخون بالا
- دیابت قندی
- اضافهوزن
- عدم ورزش بدنی
بنابراین اگر سبک زندگی سالمی دارید و به طور منظم ورزش متوسطی انجام میدهید، میتوانید خطر مرگ ناگهانی قلبی خود را کاهش دهید. همچنین بسیار مهم است که در طول یا بعد از سرماخوردگی، اسهال یا آنفولانزا از خود مراقبت کافی داشته باشید! بهویژه ورزشکاران اغلب تمرینات خود را شروع میکنند، قبل از اینکه سرماخوردگی آنها به طور کامل بهبودیافته باشد.
این خطر وجود دارد که عوامل بیماریزا منجر به التهاب عضله قلب شوند. همچنین میوکاردیت، در طی فعالیت بدنی، میتواند منجر به آریتمی شدید قلبی شود که نتیجه آن میتواند مرگ ناگهانی قلبی باشد. شما میتوانید با ورزش نکردن در طول و بعد از هر بیماری عفونی و در غیر این صورت از نظر جسمی بهراحتی از میوکاردیت ناشی از عوامل بیماریزا جلوگیری کنید.