ارتباط تیروئید با عارضه‌های قلبی، یکی از دلایل اهمیت بالای تشخیص و درمان به موقع مشکلات غده تیروئید است. بسیاری از بیماری‌های غده تیروئید، می‌توانند باعث عوارض قلبی شده یا بیماری‌های زمینه‌ای قلبی را تشدید کنند. با درمان صحیح، می‌توان از بسیاری از این عوارض جلوگیری کرد.

در این مقاله از وبسایت دکتر امید شافع، به ارتباط تیروئید و عارضه‌های قلبی بیشتر می‌پردازیم.

غده تیروئید و ارتباط تیروئید با عارضه‌های قلبی

غده تیروئید وظیفه ترشح هورمون‌های تیروئیدی را برعهده دارد. این هورمون‌ها، نقشی اساسی در تنظیم متابولیسم بدن برعهده دارند. میزان انرژی و اکسیژنی که توسط سلول‌های بدن مصرف می‌شود، فعالیت سیستم گوارش، عملکرد عضلات و بسیاری دیگر از فعالیت‌های بدن، توسط هورمون‌های تیروئیدی کنترل می‌شوند. به نوعی می‌توانیم بگوییم، که تیروئید، تقریبا در فعالیت هر اندام و عضوی از بدن، از جمله قلب، تاثیرگذار است.

ارتباط تیروئید با عارضه‌های قلبی هم به علت همین تاثیرگذاری است. ترشح کمتر از معمول هورمون‌های تیروئیدی (هیپوتیروئیدی یا کم کاری غده تیروئید) و یا ترشح بیشتر از حد هورمون‌ها (هیپرتیروئیدی یا پرکاری غده تیروئید)، هر دو می‌توانند بر عملکرد قلب ما تاثیر منفی بگذارند.

کم کاری غده تیروئید

کم کاری غده تیروئید، که به عنوان هیپوتیروئیدی هم شناخته می‌شود، مشکلی است که در بسیاری از موارد، تشخیص زودهنگام آن بسیار سخت است. علت آن این است، که پیشرفت بیماری تدریجی است و بنابراین مدت زیادی طول می‌کشد تا بیمار متوجه علائم خود شود.

از نشانه‌های هشداردهنده ابتلا به کم کاری غده تیروئید، می‌توان موارد زیر را نام برد:

• خستگی
• حساسیت نسبت به سرما
• افزایش وزن
• یبوست
• افسردگی
• حرکات و افکار آهسته
• درد و ضعف عضلانی
• گرفتگی عضلات
• پوست خشک و پوسته پوسته
• مو و ناخن‌های شکننده
• از دست دادن میل جنسی
• درد، بی حسی و احساس سوزن سوزن شدن در دست‌ها و انگشتان (سندرم تونل کارپال)
• پریودهای نامنظم یا پریودهای سنگین

وقتی ترشح هورمون تیروئید کافی نباشد، نه قلب و نه رگ‌های خونی نمی‌توانند به طور طبیعی کار کنند.

کاهش سطح هورمون‌های تیروئیدی باعث می‌شود ماهیچه قلب با شدت کمتری خون را پمپاژ کند و در نهایت ضعیف شود.

علاوه بر این، در کم کاری غده تیروئید، عضله قلب نمی‌تواند پس از هر ضربان به طور کامل شل شود. این اتفاق، می‌تواند باعث اختلال عملکرد دیاستولیک یا سفت شدن بطن‌ها شود. درصورت عدم درمان مناسب، ممکن است بیماری در نهایت به نارسایی قلبی ختم شود.

کم کاری غده تیروئید همچنین باعث سفت شدن دیواره عروق خونی می‌شود. با سفت شدن عروق، خون باید با نیروی بیشتری جریان پیدا کند و در نتیجه آن، فشار خون افزایش پیدا می‌کند. فشار خون بالا، خود یکی از اصلی‌ترین عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف قلبی و عروقی است.

علائم قلبی کم کاری غده تیروئید

علائم قلبی، ممکن است در هر فردی که کم کاری غده تیروئید دارد، بروز پیدا کنند. اما این علائم در افرادی که بیماری زمینه‌ای قلبی دارند، بیشتر دیده می‌شوند.

• تورم (ادم): ادم می‌تواند در نتیجه نارسایی قلبی رخ دهد. علاوه بر این، کم کاری غده تیروئید خود می‌تواند نوعی ادم به نام میکسدم ایجاد کند، که به دلیل تجمع پروتئین‌های غیر طبیعی و سایر مولکول‌ها در مایعات بدن است.
• آریتمی‌های قلبی: کم کاری غده تیروئید همچنین ممکن است منجر به افزایش سرعت ضربان قلب یا ضربان قلب نامنظم شود.
• نارسایی قلبی (یا بدتر شدن نارسایی قلبی): کم کاری غده تیروئید، می‌تواند در بیمارانی که مبتلا به مشکلات خفیف قلبی هستند، باعث ایجاد نارسایی قلبی شود.
• فشار خون دیاستولیک بالا: همانطور که گفتیم، در کم کاری غده تیروئید، عروق سفت شده و فشار خون بالا می‌رود.
• تنگی نفس (دیسپنه): تنگی نفس در هنگام فعالیت و ورزش، در کم کاری غده تیروئید، معمولاً به دلیل ضعف در عضلات اسکلتی است. در افرادی که بیماری قلبی نیز دارند، این علامت ممکن است به دلیل تشدید نارسایی قلبی ایجاد شود.
• کاهش سرعت ضربان قلب (برادی کاردی): ضربان قلب توسط هورمون‌های تیروئید تنظیم می‌شود. در افراد مبتلا به کم کاری غده تیروئید، ضربان قلب به طور معمول 10 تا 20 ضربه در دقیقه کندتر از حد طبیعی است، به خصوص در بیمارانی که بیماری قلبی نیز دارند.
• بدتر شدن بیماری عروق کرونر (CAD): کاهش ترشح هورمون‌های تیروئیدی، می‌تواند بروز آنژین (ناراحتی قفسه سینه مرتبط با CAD) را کمتر کند. اما در مقابل، افزایش LDL یا کلسترول بد خون و پروتئین واکنشی C (یک پروتئین التهابی)، که در کم کاری غده تیروئید مشاهده می‌شود، ممکن است هر CAD زمینه‌ای را تشدید کند.

پر کاری غده تیروئید و ارتباط تیروئید با عارضه‌های قلبی

پر کاری غده تیروئید به معنای تولید بیش از حد هورمون‌های تیروئیدی است. افزایش ترشح هورمون‌های تیروئیدی، باعث می‌شود تا عضله قلب با سرعت و قدرت بیشتری کار کند. این مسئله می‌تواند برای کسانی که همزمان به بیماری‌های زمینه‌ای قلبی هم مبتلا هستند، عوارض زیادی را به دنبال داشته باشد.

همانند کم کاری غده تیروئید، افزایش ترشح هورمون‌های تیروئیدی هم ممکن است تا مراحل پایانی باعث بروز علامت بالینی خاصی نشود. بنابراین اگر علائم بیماری‌های قلبی را دارید، که علت مشخصی برای آن پیدا نمی‌شود، بهتر است عملکرد غده تیروئید خود را هم بررسی کنید.

از نشانه‌های خطر ابتلا به پرکاری غده تیروئید، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عصبی بودن، اضطراب و تحریک پذیری
• نوسانات خلقی
• مشکلات خواب
• خستگی و ضعف مداوم
• حساسیت به گرما
• تورم گردن در اثر بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
• ضربان قلب نامنظم و یا سریع (تپش قلب)
• ترمور یا لرزش دست‌ها
• کاهش وزن

علائم قلبی پر کاری غده تیروئید

علائم قلبی می‌تواند در هر فردی که پرکاری غده تیروئید دارد، رخ دهد. همانند کم کاری غده تیروئید، این علائم در افرادی که بیماری زمینه‌ای قلبی دارند، بیشتر دیده می‌شود.

• ضربان قلب سریع (تاکی کاردی) و تپش قلب: پرکاری غده تیروئید تشخیص داده نشده، یکی از علل شایع افزایش ضربان قلب در حالت استراحت و تپش قلب است.
• آریتمی های قلبی: پرکاری غده تیروئید، به خصوص در بیماران مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای قلبی، می‌تواند باعث ایجاد انواع آریتمی‌ها، مانند فیبریلاسیون دهلیزی و تاکی کاردی بطنی شود.
• نارسایی قلبی: پرکاری غده تیروئید، خود به تنهایی می‌تواند در موارد نادری باعث نارسایی قلبی شود. این عارضه در افرادی که مبتلا به مشکلات قلبی زمینه‌ای هستند، شایع‌تر است.
• فشار خون سیستولیک: انقباض شدید قلب هنگام پمپاژ خون، باعث افزایش فشار خون سیستولیک می‌شود.
• تنگی نفس: تنگی نفس می‌تواند به دلیل ضعف عضلات اسکلتی یا در اثر نارسایی قلبی باشد.
• بدتر شدن آنژین صدری: پرکاری غده تیروئید در بیماران مبتلا به مشکلات عروق کرونر، می‌تواند باعث تشدید علائم و افزایش احتمال حمله قلبی شود.

سخن پایانی

غده تیروئید، یک غده پروانه‌ای شکل کوچک در پشت گلو است، که با ترشح هورمون‌های تیروئیدی، در تنظیم بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن نقش دارد. به همین دلیل است که افزایش یا کاهش ترشح این هورمون‌ها، می‌تواند عوارض و علائم مختلفی داشته باشد و فعالیت اندام‌های مختلف بدن از جمله قلب را تحت تاثیر قرار دهد.

ارتباط تیروئید با عارضه‌های قلبی، اهمیت بسیار بالایی دارد، زیرا مشکلات غده تیروئید، می‌توانند باعث ابتلا یا تشدید بیماری‌هایی مانند: فشار خون بالا، آریتمی‌های قلبی، برادی کاردی، نارسایی قلبی و حتی بروز حمله قلبی شوند.

با مدیریت و درمان صحیح و به موقع بیماری‌های غده تیروئید، می‌توان از بروز بسیاری از این عوارض جلوگیری کرد.