قند خون بالا در بیماران دیابتی باعث آسیب به عروق قسمت‌های مختلف بدن از جمله چشم‌ها، کلیه‌ها و پاها می‌شود. آنژیوگرافی برای بیماران دیابتی، به منظور تشخیص زودهنگام این عوارض و یا بررسی شدت آسیب وارد شده به عروق انجام می‌شود.

در آنژیوگرافی از یک ماده حاجب و تابش اشعه ایکس برای بررسی عروق استفاده می‌شود.

اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در رابطه آنژیوگرافی برای بیماران دیابتی کسب کنید، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.

آنژیوگرافی چیست؟

آنژیوگرافی، روشی است که در آن از اشعه ایکس برای بررسی سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌های بدن استفاده می‌شود.

هنگامی که عروق خونی مسدود شوند یا به هر دلیلی به آن‌ها آسیب برسد، می‌توان از آنژیوگرافی برای تشخیص شدت آسیب و علت آن استفاده کرد.

پزشکان در بیماری‌ها و مشکلات زیر از آنژیوگرافی برای تشخیص بهتر کمک می‌گیرند:

• آنوریسم‌ها یا برآمدگی‌هایی که در دیواره ضعیف شده شریان‌ها ایجاد می‌شوند.
• آترواسکلروز، که به معنای جمع شدن و رسوب چربی‌ها و سایر مواد در دیواره عروق است.
• آمبولی ریه یا لخته شدن خون در عروق ریوی.
• تنگی و باریک شدن غیرطبیعی عروق خونی پا، مغز و اندام‌ها.
• مشکلات ساختاری مادرزادی در عروق خونی یا قلب.
• ارزیابی سلامت عروق خونی پیش از جراحی.
• شناسایی عروق خونی تغذیه کننده تومورهای سرطانی.
• برنامه‌‌ریزی برای روش‌های درمانی مانند: بای پس عروق کرونر، استنت گذاری، یا شیمی آمبولیزاسیون.
• ارزیابی عملکرد و محل استنت پس از جای‌گذاری.

بیشتر بخوانید: درمان واریس سینه

چرا آنژیوگرافی برای بیماران دیابتی انجام می‌شود؟

گلوکز بالای خون در مدت طولانی باعث آسیب به ارگان‌ها و بخش‌های مختلف بدن از جمله عروق خونی می‌شود. اغلب، این آسیب‌ها به مرور پیشرفت کرده و در نهایت می‌توانند به یک آسیب جدی منتهی شوند.

با این حال می‌توان با تشخیص و درمان به موقع، از پیشرفت خیلی از این عوارض پیشگیری کرد.

آسیب‌های عروقی در بیماران مبتلا به دیابت، می‌توانند باعث عوارض زیر شوند:

• رتیینوپاتی دیابتی. در این عارضه، عروق چشم تحت‌تاثیر قرار گرفته و به شبکیه آسیب می‌رسد. رتینوپاتی دیابتی می‌تواند باعث مشکلات جدی برای بینایی شود.
• پای دیابتی. آسیب به عروق خونی پا، در کنار آسیب‌های عصبی ناشی از بالا بودن قند خون، باعث می‌شود تا سرعت التیام و ترمیم زخم‌ها طولانی‌تر شود. پای دیابتی اگر درمان نشود ممکن است باعث عوارض جدی مانند: عفونت و قطع عضو شود. اگر مبتلا به دیابت هستید باید پاهای خود را مرتب معاینه کرده و درصورت هرگونه تغییر به پزشک مراجعه کنید.
• حمله قلبی یا سکته قلبی. قند بالای خون ممکن است به عروق کرونر قلب، که وظیفه تغذیه عضله قلب را برعهده دارند آسیب برساند.
• آسیب به عروق کرونر باعث می‌شود تا غذا و اکسیژن کافی به سلول‌های عضله قلب نرسد و بیمار دچار حمله قلبی شود.
• بیماری کلیوی یا نفروپاتی دیابتی. بالا بودن میزان گلوکز خون، به همراه فشار خون بالا، ممکن است به عروق بسیار ریزی که در کلیه‌ها قرار دارند آسیب برساند. این آسیب‌ها باعث می‌شوند تا کلیه‌ها نتوانند مانند قبل، آب و مواد زائد را از بدن حذف کنند.
• مشکلات جنسی. آسیب به عروق خونی باعث می‌شود تا خون کمتری به ارگان‌های جنسی برسد. کاهش خون ورودی به ارگان‌های جنسی باعث کاهش توانایی و تمایل جنسی در هر دو جنس می‌شود. همچنین افراد مبتلا به دیابت در ریسک بالاتری برای ابتلا به عفونت‌های ادراری و تناسلی قرار دارند. اختلال نعوظ، یکی از عوارض شایع دیابت در مردان است، که در اثر آسیب به عروق خونی تغذیه کننده آلت تناسلی ایجاد می‌شود.

آنژیوگرافی برای بیماران دیابتی، به منظور تشخیص و ارزیابی شدت این عوارض انجام می‌شود. آنژیوگرافی کمک می‌کند تا با تشخیص زودهنگام این عوارض، از پیشرفت بیشتر و آسیب‌های شدیدتر پیشگیری شود.

آنژیوگرافی برای بیماران دیابتی چگونه انجام می‌شود؟

آنژیوگرافی به طور معمول بین دو تا سه ساعت طول می‌کشد. مراحل انجام آنژیوگرافی به شکل زیر است:

• ابتدا از شما خواسته می‌شود تا لباس‌های خود را عوض کرده و لباس مخصوصی را به تن کنید.
• در آنژیوگرافی، یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر، که کاتتر نام دارد، وارد یکی از عروق بزرگ بدن (اغلب از راه ران) می‌شود.
• پزشک، کاتتر را با دقت و به آرامی در طول عروق بدن حرکت می‌دهد، تا به قسمتی از بدن که قرار است بررسی شود برسد.
• پس از این که کاتتر به محل رسید، مقداری ماده حاجب از طریق کاتتر به عروق خونی ناحیه تزریق می‌شود. سپس با کمک اشعه ایکس، یک عکس رادیوگرافی از محل گرفته می‌شود. ماده حاجب کمک می‌کند تا عروق خونی به خوبی در عکس رادیوگرافی مشخص شوند.

پیش از انجام آنژیوگرافی باید چه مواردی را رعایت کرد؟

پزشک پیش از انجام آنژیوگرافی، توصیه‌های لازم را به شما خواهد کرد. ممکن است پزشک به شما توصیه کند تا برای بررسی سیستم انعقادی، قبل از آنژیوگرافی یک آزمایش خون انجام دهید.

داروها

• پیش از آنژیوگرافی، از مصرف آسپرین یا محصولات حاوی آسپرین خودداری کنید.
• دی پیریدامول یا وارفارین را 72 ساعت قبل از آنژیوگرافی و 24 ساعت پس از آن مصرف نکنید. این داروها اغلب به عنوان قرص‌های رقیق کننده خون شناخته می‌شوند.
• از 5 روز قبل از آنژیوگرافی، پلاویکس را قطع کنید.

نکاتی که باید بیماران دیابتی در مصرف داروهای خود به آن‌ها دقت کنند:

• در روز آنژیوگرافی باید انسولین سریع‌الاثر (کوتاه اثر) را قطع کنید.
• مصرف انسولین طولانی‌ اثر را با دوز معمول ادامه دهید.
• اگر NPH یا DETEMIR مصرف می کنید، در روز آنژیوگرافی دوز آن را نصف کنید.
• اگر انسولین 70/30 مصرف می‌کنید و قند خون شما بیشتر از 200 است، دوز مصرفی را در روز آنژیوگرافی نصف کنید. اگر قند خون شما کمتر از 200 است، دوز مصرفی را تغییر ندهید.
• لطفاً در بدو ورود به پرستار رادیولوژی اطلاع دهید که دیابت دارید.
• از مصرف گلوکوفاژ (متفورمین هیدروکلراید) به مدت 48 ساعت قبل از آنژیوگرافی و 48 ساعت پس از آنژیوگرافی، برای کاهش خطر عوارض کلیوی خودداری کنید. با پزشک خود تماس بگیرید و بپرسید که چگونه قند خون خود را در این روزها به بهترین شکل مدیریت کنید.

تمام داروهای دیگر خود را به روال قبل ادامه دهید، مگر این که پزشک توصیه دیگری به شما داشته باشد. توجه داشته باشید، که باید پیش از قطع یا تغییر در دوز و نحوه مصرف هر دارویی، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

بیشتر بخوانید: واریس لگن و سندرم احتقان لگنی

 آنژیوگرافی برای بیماران دیابتی و تغذیه آن‌ها

توصیه‌های پزشک شما در رابطه با تغذیه در روز آنژیوگرافی، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• در روز آنژیوگرافی باید ناشتا باشید. به همین دلیل باید از شب قبل از آنژیوگرافی چیزی نخورید.
• برای صبحانه پیش از آنژیوگرافی، تنها از نوشیدنی‌های شفاف، مانند: آبگوشت شفاف، آب، چای و قهوه استفاده کنید.

توجه کنید که اگر قرار است آنژیوگرافی با بی‌هوشی عمومی انجام دهید، نباید هیچ غذا و نوشیدنی مصرف کنید. در این رابطه از پزشک خود سوال کنید.

پس از آنژیوگرافی برای بیماران دیابتی

پس از آنژیوگرافی باید برای 4 تا 6 ساعت تحت نظر باشید. در طول این مدت، تیم پزشکی، توصیه‌های لازم را برای زمانی که به خانه رفتید به شما خواهند گفت.

مهم است که برای پیشگیری از بروز هرگونه عارضه، این دستورالعمل‌ها را به دقت اجرا کنید.

اگر دیابت دارید، تا 48 ساعت پس از آزمایش گلوکوفاژ (متفورمین هیدروکلراید) مصرف نکنید تا خطر عوارض کلیوی کاهش یابد.

عوارض احتمالی آنژیوگرافی برای بیماران دیابتی

آنژیوگرافی روشی ایمن است که اغلب باعث عارضه خاصی نمی‌شود. به طور نادر ممکن است عوارض زیر دیده شود:

• عفونت در محل ورود کاتتر، که برای درمان آن باید آنتی‌بیوتیک مصرف کنید.
• واکنش بدن نسبت به ماده حاجب، که ممکن است باعث علائمی مانند: قرمزی و خارش پوست شود.
• مشکلات کلیوی، که اغلب گذرا هستند.
• آنافیلاکسی، که یک واکنش حساسیتی شدید به ماده حاجب است.
• خونریزی، کبودی و التهاب محل ورود کاتتر.