آنژیوپلاستی به معنی باز کردن سرخرگ تنگ شده توسط روشهای مداخله ای است. سالها پیش تنها راه باز کردن عروق مسدود جراحی بای پس عروق بود ولی با ظهور تکنیکهای رایج که از آنژیوگرافی و بالون و استنت استفاده مینمایند این روشها در بسیاری از موارد جای جراحی بای پس را گرفته اند.

جراحی بای پس عروق عبارتست از گذاشتن یک پیوند عروقی بین دو طرف انسداد عروق است. شکل زیر مراحل این عمل را بطور کلی نشان میدهد. در این روش نیاز به جراحی باز است و این اعمال در دسته اعمال سنگین قرار دارند. بخصوص عمل باز پیوند عروق قلب که نیاز به ایست کنترل شده قلبی دارد و یک تیم اختصاصی بیهوشی قلب و پرفیوژنیست مورد نیاز میباشد.

در حالت عادی رگهای باز و سالم وظیفه خونرسانی به بافتهای بدن و قلب را دارند. در صورت ایجاد تنگی ناشی از تصلب شرایین یا اترواسکلروز خونرسانی کاهش می یابد که در قلب باعث ایجاد حمله قلبی یا درد قلب در فعالیت میگردد. در عمل بای پس از یک رگ دیگر استفاده میشود و همانند یک مسیر کمربندی این رگ جدید به عنوان یک مسیر جدید خون را به بافتها میرساند.

آنژیوپلاستی

اما در آنژیوپلاستی عروق دچار انسداد و یا تنگی شدید ابتدا توسط یک بالون باز میشوند و در صورت نیاز با استفاده از یک داربست فلزی ظریف که استنت نام دارد باز باقی میماند. در شکل زیر مراحل انجام آنژیوپلاستی بصورت شماتیک نشان داده شده.

در شکل 1 رگ باز با خونرسانی مناسب دیده میشود. در شکل 2 خونرسانی بدلیل تنگی و انسداد عروق کاهش یافته است. در شکل 3 ابتدا با استفاده از بالون رگ تا حدی باز میشود اما غالبا این میزان باز شدگی مناسب نیست. با گذاشتن استنت همانطور که در شکل 4 دیده میشود رگ بصورت مناسبی باز شده و جریان خون به حالت عادی برمیگردد.

نکته مهم: تفاوت آنژیوگرافی با آنژیوپلاستی چیست ؟ آنژیوگرافی عبارتست از دیدن عروق توسط اشعه ایکس اما آنژیوپلاستی به معنی انجام اقدامی درمانی توسط استفاده همزمان از آنژیوگرافی است. تصور نمایید میخواهیم یک رگ کرونری قلب را بررسی نماییم که آیا باز است یا دچار تنگی و انسداد است. در این مورد ابتدا با آنژیوگرافی رگ قلب را میبینیم و در صورت داشتن تنگی یا انسداد توسط تکنیک آنژیوپلاستی در همان زمان با استفاده از بالون و استنت رگ را باز میکنیم. پس برای باز کردن عروق انجام آنژیوگرافی تنها کافی نیست.

آنژیوپلاستی عروق کرونری توسط فلوشیپ فوق تخصصی اینترونشنال کاردیولوژی انجام میگیرد.
بعد از انجام آنژیوپلاستی مصرف داروهای ضد پلاکت بسیار مهم است. در روزهای ابتدایی تا چند ماه بعد از آنژیوپلاستی محل انسداد رگ که استنت گذاری شده مستعد تجمع پلاکت است. تجمع پلاکت میتواند منجر به گرفتگی ناگهانی استنت شود و نتایج خطرناکی در بر دارد بنابراین داروهای ضد پلاکت آسپرین و کلوپیدوگرول در سال اول بعد از استنت گذاری توصیه میشود.

نکته مهم: پیگیری دقیق و ویزیتهای مکرر بعد از باز کردن رگ به هر روش بسیار اهمیت دارد. بنابراین در زمانبندی تعیین شده توسط پزشکتان حتما درتماس باشید.