چه به دنبال راهی برای پیشگیری از واریس و چه به دنبال تسکین علائم این عارضه هستید، باید نگاه نزدیک‌تری به پای خود بیندازید. کفش‌هایی که می‌پوشید می‌توانند بر روی توانایی بدن شما برای پمپ خون از پاها به طرف قلب تاثیرگذار باشند. با انتخاب صحیح کفش، شما می‌توانید در پیشگیری و پیشرفت واریس تفاوت ایجاد کنید.

انواع واریس پا

واریس در 4 نوع طبقه بندی می‌شود:

• واریس درجه یک: ممکن است این رگ‌ها به شکل ستاره‌ای دیده شده که به آن‌ها رگ‌های عنکبوتی گفته می‌شود. معمولاً این عارضه تنها یک مشکل زیبایی است ولی باید مراقب بود چراکه می‌توانند باعث احساس سنگینی و خستگی مفرط شوند.
• واریس درجه دو: این نوع واریس واضح‌تر بوده و باعث حس سنگینی و خستگی مفرط در پا، درد، گرفتگی، مور مور شدن و احساس گرما و سوزش خواهد شد.
• واریس درجه سه: علائم به تدریج افزایش پیدا کرده و تورم، ادم و تغییر در رنگ پوست ایجاد می‌شوند.
• واریس درجه چهار: نواحی اگزما و زخم‌های پوستی ظاهر خواهند شد که باید از آن‌ها مراقبت کنید چراکه درمان آن‌ها دشوار بوده و به راحتی عفونی می‌شوند.

واریس چگونه ایجاد می‌شود؟

واریس وریدهای پا را درگیر می‌کند. به دلایل مختلف، این وریدها متورم و کشیده شده و در هم پیچ می‌خورند. علائم ایجاد شده در اثر واریس ممکن است خفیف (درد، احساس سنگینی و تورم)، متوسط (اگزما و درماتیت) یا شدید (ترومبوز وریدی عمیق که می‌تواند باعث امبولی ریوی شود) باشند.

این عارضه بیشتر در زنان دیده شده و ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی ایجاد شود: اگر مادر، پدر یا پدربزرگ و مادربزرگ شما به این عارضه دچار بوده یا هستند، خطر ابتلای شما به آن نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

به طور عمده به دلیل گردش خون ناکافی، واریس بر روی رگ‌های خونی تأثیر گذاشته و باعث ایجاد آرترواسکلروز پا، فلجی متناوب به دلیلی گرفتگی و اریتم گرهی خواهد شد. این عارضه در اثر نقص عملکرد دریچه‌های درون وریدهای پا ایجاد شده که به هدایت خون به طرف قلب کمک می‌کنند.

چگونگی تأثیر کفش بر روی سلامت وریدها

کفش‌ها می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر روی سلامت عمومی عروق داشته باشند. مطالعات نشان داده‌اند که کفش‌های پاشنه بلند می‌توانند مانع عملکرد پمپ عضلات شده و فشار وریدی در بخش تحتانی پا را افزایش دهند. این عامل می‌تواند به بروز بیماری‌های عروقی و پیدایش رگ‌ها واریسی کمک کند.

کفش‌هایی که اندازه‌ی مناسبی برای پا ندارند نیز می‌توانند مشکلات متعددی از جمله درد، تاول و بیرون زدگی شست پا را ایجاد کنند. این کفش‌ها می‌توانند بر روی سلامت وریدی نیز اثرگذار باشند چراکه مشکلات ایجاد شده توسط آن‌ها می‌تواند بر روی چگونگی پمپ خون در اندام‌های تحتانی مؤثر باشند. به همین دلیل بسیاری از کارگرانی که باید در محیط کار از کفش‌های ایمنی استفاده کنند دچار نوعی از عارضه‌های عروقی خواهند شد. این کفش‌ها معمولاً هم اندازه‌ی پای آن‌ها نبوده و باعث عارضه‌های مربوط به پا خواهند شد.

تأثیر کفش پاشنه بلند بر واریس و رگ‌های عنکبوتی

جریان طبیعی خون در نیمه‌ی تحتانی بدن از قلب به طرف پا و دوباره به طرف قلب است. خون شما باید از قلب تمامی مسیر را به طرف پا طی کرده و دوباره این مسیر را تا قلب بازگردد. مسیر طی شده از پا تا قلب، سخت‌ترین مسیر در کل دستگاه گردش خون است که دلیل این امر فاصله‌ی زیاد پا تا قلب بوده و خون باید برای طی این مسیر بر نیروی جاذبه نیز غلبه کند. رگ‌های عنکبوتی و رگ‌های واریسی به دلیل سختی بازگشت خون از پا به طرف قلب، معمولاً بر روی پاها دیده می‌شوند.

زمانی که راه می‌روید و برای قدم برداشتن پای خود را از زمین بلند می‌کنید، خون به کف پای شما حرکت می‌کند. پس از برداشتن قدم و زمانی که پای خود را زمین می‌گذارید، عضلات ساق پا منقبض شده و خون را از پا به طرف قلب پمپ می‌کنند. وقتی که از کفش پاشنه بلند استفاده کنید، این عضلات به صورت دائمی در حالت انقباض قرار خواهند داشت. یکی از دلایل اصلی استفاده از کفش پاشنه بلند توسط خانم‌ها، شکل دادن این کفش‌ها به پا با منقبض کردن عضلات ساق است. با این حال، انقباض دائمی این عضلات باعث محدودیت در توانایی طبیعی عضلات برای انقباض و خارج کردن خون از پا خواهد شد که نتیجه‌ی آن، افزایش خطر تجمع خون در وریدها و رگ‌های عنکبوتی خواهد بود.

پاشنه‌ی 7 سانتیمتری

در زمان استفاده از پاشنه‌های 7 سانتیمتری، توانایی پمپ عضلانی کاهش پیدا می‌کند. متخصصین مشاهده کردند که بازگشت وریدی خون در این موارد کاهش یافته و فشار وریدی بیشتر از حد طبیعی است.

پاشنه‌ی 3 تا 5 سانتیمتری

در زمان استفاده از کفش‌های دارای پاشنه‌ی 3 تا 5 سانتیمتری، عملکرد پا حالت طبیعی خود را حفظ می‌کند. در زمان استفاده از این کفش‌ها عضلات پا به طور مناسب کار می‌کنند.

مشخص شد که کفش‌های پاشنه یک سره دشمن بزرگی برای گردش خون مناسب هستند. در زمان استفاده از این کفش‌ها با وجود احساس ثبات بیشتر بر خلاف کفش‌های پاشنه میخی، به دلیل سفت بودن کفی کفش، عمل منقبض شدن عضلات کف پا از بین می‌رود. درنتیجه استفاده‌ی مداوم از کفش‌های پاشنه بلند می‌تواند عامل مهمی در پیشرفت اختلالات عروقی باشد.

کفش‌های تخت

بهترین کفش‌ها دارای پاشنه‌های 3 تا 5 سانتیمتری هستند. کفش‌های بدون پاشنه مثل کفش‌های تخت بر روی ناحیه‌ای از پا فشار وارد می‌کنند که از قبل بیشتری فشار به آن وارد می‌شده است. ترکیب کفش‌های دارای پاشنه‌ی متوسط و جوراب‌های واریسی می‌تواند برای افرادی که به واریس متوسط مبتلا هستند مفید باشد.

کفش‌های تخت سلامت پا را تحت تأثیر قرار نداده ولی می‌توانند بر روی سلامت کمر شما تاثیرگذار باشند. تعدادی از افراد پس از مدتی استفاده از این کفش‌ها دچار درد در قسمت تحتانی کمر می‌شوند درنتیجه توصیه می‌شود که از کفش‌های دارای پاشنه‌ی 4 سانتیمتری استفاده کنید.

اگر نمی‌خواهید کفش دیگری خریداری کنید، یک متخصص می‌تواند کفی‌های طبی برای کفش شما تجویز کند که با استفاده از آن‌ها می‌توانید از مزایای مذکور بهره مند شوید.

در صورت استفاده از کفش‌های اندازه‌ی پا و قدم زدن بیشتر، شما می‌توانید خطر ابتلا به رگ‌های واریسی را تا حد زیادی دفع کنید.

با وجود اینکه استفاده از کفش مناسب می‌تواند در پیشگیری از واریس و یا تسکین علائم دردناک این عارضه تا حد زیادی مؤثر باشد، راه مطمئنی برای از بین بردن دائمی این عارضه وجود ندارد.

پوشیدن کفش مناسب تنها راه پیشگیری از پیشرفت واریس است؟

برای پیشگیری از ابتلا به رگ‌های عنکبوتی نیازی به دور ریختن همه‌ی کفش‌های پاشنه بلند نیست. در عوض سعی کنید در طول هفته به طور متناوب از این کفش‌ها و کفش‌های تخت استفاده کنید. می‌توانید یک جفت جوراب واریسی برای استفاده به همراه کفش‌های پاشنه بلند خود تهیه کنید. این جوراب‌ها به گردش خون در وریدهای پا کمک کرده و آن را تسهیل می‌کنند.

دیگر عادات مفید

کفش و جوراب مناسب با وجود تأثیر زیاد نمی‌توانند راه حل کاملی برای پیشگیری از واریس باشند. شما می‌توانید برای جلوگیری از ابتلا به این عارضه‌ی دردناک که از نظر زیبایی نیز برای شما مشکل ایجاد می‌کند، موارد زیر را در نظر بگیرید:

• ورزش کنید: حتی اگر تمام روز را بر روی پای خود ایستاده‌اید، این به معنی ورزش مناسب پا نیست. برای حفظ گردش خون مناسب بهتر است حداقل سه بار در هفته کمی ورزش کنید. اسکوات، پرس پشت پا، دوچرخه سواری و حتی پرس پا می‌توانند به بهبود سلامت پای شما کمک کنند پس برای این کار وقت بگذارید.
• بهتر غذا بخورید: به نظر می‌رسد که رژیم غذایی و ورزش کردن راه حلی برای همه‌ی مشکلات هستند که این امر در مورد سلامت بدن کاملاً صحیح است. از آن جایی که واریس یک عارضه‌ی درگیر کننده‌ی وریدها، خون و قلب است، بهتر است که این ارگان‌ها را تقویت کنید. هیچ راهی برای این کار بهتر از تنظیم مواد ورودی به بدن نیست.
• استراحت: به پاهای خود استراحت دهید. استراحت دادن به پا و انجام حرکات کششی و ماساژ عضلات می‌توانند به شل شدن عضلات و افزایش گردش خون کمک کنند. گردش خون کافی می‌تواند خستگی ناشی از یک روز طولانی را رفع کرده و هم زمان با واریس نیز مبارزه کند.
• پاهای خود را روی هم نیندازید: روی هم انداختن پاها مانع گردش خون مناسب در آن‌ها می‌شود. با هر بار انجام این کار شما خطر ضعیف شدن دیواره یا دریچه‌های یک ورید را افزایش داده و عملکرد آن برای حرکت دادن خون در جهت مناسب را مختل می‌کنید.

درمان رگ‌های واریسی

اگر به رگ‌های عنکبوتی مبتلا هستید باید بدانید که این عارضه به صورت خود به خودی از بین نخواهد رفت. رگ‌های عنکبوتی برای از بین رفتن نیازمند درمان هستند. روش‌های درمانی جدید برای واریس و رگ‌های عنکبوتی نسبت به روش‌های قدیمی بسیار ساده‌تر و ایمن‌تر بوده و حتی نیازی به انجام عمل جراحی ندارند.