وارفارین و تداخلات غذایی مربوط به آن را در این مقاله بررسی خواهیم کرد. وارفارین یک داروی رقیق کننده خون است که به درمان و پیشگیری از لخته شدن خون کمک می کند. رژیم غذایی خاصی برای افرادی که وارفارین مصرف می کنند وجود ندارد. با این حال، برخی غذاها و نوشیدنی ها می توانند باعث شوند که وارفارین در جلوگیری از لخته شدن خون به خوبی عمل نکند. توجه به آنچه در طول مصرف وارفارین می خورید بسیار مهم است.
وارفارین چیست؟
وارفارین دارویی است که به عنوان ضد انعقاد یا رقیق کننده ی خون مصرف میشود. موارد مصرف وارفارین:
- پیشگیری و درمان ترومبوآمبولی وریدی و آمبولی ریوی استفاده خواهد شد.
- پیشگیری و درمان ترومبوآمبولی همراه با فیبریلاسیون دهلیزی(نوعی آریتمی قلبی)
- موثردر پیشگیری و درمان ترومبوآمبولی همراه با تعویض دریچه ی قلب
- سکته ی قلبی مکرر و حوادث ترومبوآمبولیک پس از سکته ی قلبی
- پیشگیری ثانویه از سکته ی مغزی و حملات ایسکمیک گذرا در بیماران مبتلا به دریچه ی میترال روماتیسمی اما بدون فیبریلاسیون دهلیزی
- برای کسانی که خطر ابتلا به لخته خون در آن ها وجود دارد
- نوع خاصی از ریتم نامنظم قلب (فیبریلاسیون دهلیزی)
- تعویض دریچه قلب
- جراحی های خاص (مانند تعویض مفصل ران / زانو)
آیا تغذیه و رژیم غذایی می تواند بر درمان شما با وارفارین تأثیر بگذارد؟
بله تاثیر گذار خواهد بود و مهم است که مکمل ویتامین و مصرف غذا را در طول درمان ثابت نگه دارید. به عنوان مثال، افزایش سطح ویتامین K در بدن می تواند لخته شدن خون را تقویت کرده و اثربخشی وارفارین را کاهش دهد. نکته مهم این است که تغییرات ناگهانی در آنچه به عنوان غذا میخورید نداشته باشید.
غذاهای غنی از ویتامین K چه هستند؟
باید مصرف محصولات غذایی شامل ویتامین k را به میزان ثابتی حفظ کنید. مواد غذایی غنی از ویتامین K عبارتند از جگر گاو، کلم بروکلی، کلم بروکسل، کلم، کلم سبز، کلم پیچ، کاهو، سبزی خردل، جعفری، لوبیای سویا، اسفناج، شاتوت ، شلغم، و سایر سبزیجات برگ سبز.
سطوح متوسط تا زیاد ویتامین K نیز در مواد غذایی دیگری مانند مارچوبه، آووکادو، ترشی شوید، نخود سبز، چای سبز، روغن کانولا، مارگارین، سس مایونز، روغن زیتون و روغن سویا یافت می شود. با این حال، حتی غذاهایی که حاوی ویتامین K زیادی نیستند، ممکن است گاهی اوقات بر عملکرد وارفارین تأثیر بگذارند.
مواد غذایی که بیمار دچار خونریزی و عوارض شود چیست؟
گزارش هایی از بیمارانی وجود دارد که پس از مصرف مقادیر زیادی آب زغال اخته، انبه، گریپ فروت، آب گریپ فروت، عصاره دانه گریپ فروت یا آب انار دچار عوارض خونریزی و افزایش INR شده اند. باز هم، لازم نیست به طور کامل از این غذاها اجتناب کنید، اما ممکن است ترجیح داده شود مصرف آنها را محدود کنید، یا حداقل در زمانی که وارفارین دریافت می کنید، میزان مصرف را کم کنید. اگر مطمئن نیستید که چه غذاها یا داروهایی مصرف می کنید که ممکن است با وارفارین تداخل داشته باشند، با یک پزشک صحبت کنید.
مصرف چه مواد غذایی بلا مانع است؟
مصرف انواع نان وبرنج وماکارونی وبیسکویت، انواع گوشت مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، میگو وتخم مرغ بلا مانع است. روغن ذرت وافتابگردان در حد مجاز منعی ندارد. شیرینی جات و دسر ها مصرف انواع شیر و پنیر و ماست کم چرب بلا مانع است.
در چه مواردی با پزشک مشورت کنیم؟
مهم است که در مورد تمام داروهایی که استفاده می کنید، از جمله ویتامین ها و گیاهان دارویی، به پزشک خود اطلاع دهید. بدون مشورت با پزشک، مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید. بهتر است وارفارین همراه غذا مصرف نشود. از خوردن شیر خشک حاوی پروتئین سویا باید اجتناب شود.
قبل از ایجاد تغییرات اساسی در رژیم غذایی خود و قبل از شروع داروها، ویتامین ها یا مکمل های گیاهی با پزشک خود صحبت کنید. اگر برای چند روز نمی توانید غذا بخورید یا به طور مداوم ناراحتی معده، اسهال یا تب دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
استفاده از وارفارین همراه با اتانول می تواند باعث خونریزی شود. اگر وارفارین مصرف می کنید باید از مقادیر زیاد الکل خودداری کنید. اگر خونریزی یا کبودی غیرمعمول، استفراغ، خون در ادرار یا مدفوع، سردرد، سرگیجه یا ضعف دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
مکمل های حاوی ویتامین K
مکمل های ویتامین حاوی ویتامین K ممکن است اثربخشی وارفارین را کاهش دهند. این ممکن است در افرادی که سطوح پایین ویتامین K در خون خود دارند بیشتر رخ دهد. قبل از استفاده از هر مکمل ویتامینی، باید برچسب آن را بررسی کنید تا مطمئن شوید حاوی ویتامین K نیست. اگر حاوی ویتامین K است، قبل از شروع مصرف به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است و در صورت لزوم، دوز مصرفی خود را تنظیم کنید.
وارفارین به چه منظور تجویز میشود؟
پزشک ممکن است وارفارین را برای افرادی که در گذشته سابقه لخته خون را داشته اند تجویز کند، زیرا این افراد در آینده هم در معرض خطر بیشتری برای لخته شدن خون قرار دارند . عوامل دیگری که احتمال لخته شدن خون را افزایش می دهد عبارتند از :
- چاقی
- بارداری
- عدم تحرک طولانی
- سیگار کشیدن
- ضربان قلب نامنظم
- آسیب های روحی روانی
- افزایش سن
- بیماریهای التهابی مزمن
- دیابت
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
این دارو با کند کردن تولید فاکتورهای انعقادی، که بدن با استفاده از ویتامین K از مواد غذایی آنها را ایجاد می کند، مانع لخته شدن خون می شود. افزایش میزان ویتامین K موجود در رژیم غذایی می تواند تاثیر وارفارین را در پیشگیری از انعقاد خون کم کند.
داروهایی که می توانند با وارفارین تداخل ایجاد کنند عبارتند از :
- بسیاری از آنتی بیوتیک ها
- داروهای ضد قارچ، مانند فلوکونازول
- آسپرین یا ترکیبات حاوی آسپرین
- ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم
- استامینوفن یا سایر محصولات حاوی استامینوفن
- داروهای سرماخوردگی یا آلرژی
- داروهایی که ریتم های غیر طبیعی قلب را درمان می کنند، مانند آمیودارون
- آنتی اسیدها یا ملین ها
- داروهای ضد تشنج
بسیاری از داروهای دیگر نیز با وارفارین تداخل دارند. حتما قبل از مصرف هر نوع دارو به پزشک یا داروساز خود بگویید که از این دارو استفاده می کنید.
داروهای ضد انعقاد خوراکی، فشار خون بالا
به طور کلی، استفاده از داروهای ضد انعقاد خوراکی در بیماران مبتلا به فشار خون شدید و کنترل نشده منع مصرف دارد. این بیماران ممکن است در معرض افزایش خطر خونریزی مغزی باشند. درمان با داروهای ضد انعقاد خوراکی در بیماران مبتلا به فشار خون متوسط باید با احتیاط انجام شود.
نحوه ی عملکرد وارفارین چگونه است؟
در واقع وارفارین یک آنتاگونیست ویتامین K است که برای جلوگیری از تولید ویتامین K توسط آنزیم ویتامین K اپوکسید ردوکتاز عمل می کند.
با کاهش مقدارپروتئین های لخته کننده در خون موجب تشکیل کمتر لخته های خونی می شود. وارفارین در واقع بر ویسکوزیته ی خون تأثیر نمی گذارد، بلکه از فعال شدن ترکیبات بیولوژیکی فاکتورهای مختلف ایجاد لخته ی وابسته به ویتامین k جلوگیری می کند.
این ترکیب کاملاً از دستگاه گوارشی جذب می شود. میانگین جذب برای قرص های وارفارین سدیم ۴ ساعت است.
فرم های مختلف وارفارین
وارفارین دارای دوز های مختلفی است از جمله:
- ۰.۵ میلی گرم: قرص سفید
- ۱ میلی گرم: قرص قهوه ای
- ۳ میلی گرم: قرص آبی
- ۵ میلی گرم: قرص صورتی
دوز معمول بزرگسالان برای داروی وارفارین :
- پیشگیری از ترومبوآمبولی در فیبریلاسیون دهلیزی
- جلوگیری از سکته مغزی ترومبوآمبولیک
- نقش پیشگیری از ترومبوز وریدهای عمقی
- درمان آمبولی ریه
- دریچه های مصنوعی قلب
نحوی مصرف وارفارین
در صورت فراموش کردن و مصرف نکردن دارو به محض یادآوری آن را مصرف کنید.ولی اگر تا روز بعد به یاد نیاوردید، حتما با پزشک مشورت کنید.
اگر پزشک در دسترس نبود، از دوز فراموش شده صرف نظر کنید و برنامه دوز طبیعی خود را از سر بگیرید اما در نظر داشته باشید که هرگز در یک وعده ی مصرفی برای جبران فراموشی،دوبار مصرف نکنید.
آیا وارفارین عوارض دارد؟
در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض ، سریعاً به پزشک یا داروساز خود بگویید.
- داشتن هر نوع خونریزی
- تهوع و از دست دادن اشتها
- درد معده یا شکم
- زرد شدن پوست و تیره شدن رنگ ادرار
- لکه های دردناک و متورم روی پوست
- سردردهای شدید
- تشنج
- تغییر در بینایی
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در بازوها یا پاها
- احساس خستگی ، ضعف یا مریضی
آیا وارفارین باعث ایجاد آلرژی خواهد شد؟
در صورت مشاهده ی علائم واکنش آلرژیک جدی حتما به پزشک اطلاع دهید، از جمله:
- بثورات پوستی
- خارش
- تورم در صورت، زبان، گلو
- سرگیجه
- مشکل در تنفس
نکته بسیار مهم: انجام آزمایش انعقادی شامل PT, INR بطور دوره ای برای ارزیابی وضعیت مصرف وارفارین الزامی است.