افزایش وزن نه‌ تنها در ایجاد رگ‌های واریسی مؤثر است بلکه می‌تواند وجود این اخلال را نیز پنهان سازد. حمل وزن بالا بر روی پاها، فشار وارده بر رگ‌ها را افزایش می‌دهد.  رگ‌ها در اثر تجمع خون در وریدهای پا متسع و گشاد می‌شوند. افزایش وزن کارایی دریچه رگ‌ها را کاهش داده و باعث تجمع خون در وریدها می‌شود. برخی از رگ‌های واریسی مشکل چندانی ایجاد نمی‌کنند و تنها از لحاظ زیبایی برای بیمار ناراحت‌کننده خواهند بود، اما برخی از رگ‌های واریسی می‌توانند موجب عوارض و درد در پاها گردند. با توجه با حجم چربی اضافی در پاها، ممکن است افراد چاق متوجه وجود رگ‌های واریسی در خود نگردند. اگر رگ‌های واریسی  نهفته درمان نشوند، ممکن است عوارض جدی‌تری را برای بیمار ایجاد کنند، ازجمله زخم پا.

چرا افزایش وزن منجر به وریدهای واریسی می‌شود؟

 عوامل زیادی در ایجاد بیماری واریس دخیل می‌باشند، چاقی و افزایش وزن یک عامل کلیدی در بروز بیماری واریس محسوب می‌شود. وزن اضافی رگ‌های شما را تحت‌فشار قرار می‌دهد. باگذشت زمان، رگ‌های بزرگ‌تر پا شروع به متورم شدن کرده و متسع می‌شوند زیرا که خون در وریدهای پا جمع می‌شود. این تجمع خون به دلیل نارسایی دریچه‌های رگ‌ها ایجاد می‌شود که در اثر وزن بالا و فشار ورید قادر نیستند به‌خوبی خون را به سمت قلب هدایت کرده و از بازگشت آن به سمت پایین جلوگیری به عمل‌آورند. درنتیجه خون در ورید جمع گشته و در رگ‌ها باقی می‌ماند. درحالی‌که افزایش وزن به‌طور قابل‌توجهی در ایجاد رگ‌های واریسی مؤثر است، اما عوامل دیگری نیز در این بیماری دخیل هستند.

علائم

ممکن است همراه رگ‌های متورم واریسی علائمی همچون: سنگینی پا، درد، تورم، سوزش و خارش نیز وجود داشته باشد. همچنین ممکن است برخی از بیماران دچار عوارضی همچون: گرفتگی عضلات پا و سندرم پای بی‌قرار گردند.

عوامل خطر

عواملی همچون: بارداری، ژنتیک، سن، سابقه لخته شدن خون، داروهای هورمونی و مشاغلی که نیاز به ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت دارند، می‌توانند خطر ابتلای به بیماری واریس را افزایش دهند.

آیا کاهش وزن می‌تواند به وریدهای واریسی کمک نماید؟

بین افزایش وزن و رگ‌های واریسی ارتباط وجود دارد، اما آیا کاهش وزن می‌تواند به درمان رگ‌های واریسی کمک نماید؟  کاهش وزن می‌تواند از بدتر شدن شرایط و ظاهر رگ‌های واریسی موجود جلوگیری به عمل آورد، ولی نمی‌تواند روند بیماری را معکوس کند.  درواقع، ممکن است در اثر کاهش وزن شما، رگ‌های واریسی موجود بیشتر قابل‌مشاهده گردند. چندین گزینه درمانی بسیار مؤثر برای درمان وریدهای واریسی وجود دارد که می‌تواند به بیماران کمک زیادی نماید. اما برای سالم ماندن رگ‌های سالم و جلوگیری از عود مجدد بیماری‌های وریدی و همچنین سایر عوارض تهدیدکننده ناشی از چاقی، کاهش وزن بالا ضروری است.

تشخیص

برای بررسی واریس در پاها، پزشک پاها را درحالی‌که ایستاده و یا نشسته‌اید معاینه و ارزیابی می‌کند. ممکن است پزشک در مورد علائم و نشانه‌ها، ازجمله وجود هرگونه دردی در پاها از شما سؤالاتی بپرسد. ممکن است پزشک آزمایش تشخیصی ” داپلر اولتراسوند ” را به‌ منظور بررسی جریان خون و وجود لخته خون در رگ‌ها تجویز نماید. سونوگرافی داپلر با استفاده از امواج صوتی، از ساختارهای پا تصاویر مطلوبی فراهم می‌کند. اگرچه نادر است، اما ممکن است پزشک به‌منظور ارزیابی دقیق‌تر جریان خون در رگ‌های پا،  برای شما آنژیوگرام را تجویز نماید. در این فرایند، یک ماده حاجب به داخل رگ‌ها تزریق می‌شود. این ماده رنگی باعث می‌شود به کمک اشعه ایکس تصاویر واضحی از رگ‌های شما به دست آید.

درمان

جوراب واریس

جوراب واریس با اعمال فشار یکنواخت بر روی پاها سعی می‌کند به درمان رگ‌های واریسی بپردازد.

اسکلروتراپی

در اسکلروتراپی با کمک تزریق یک مایع خاص تلاش می‌شود تا رگ‌های واریسی مسدود گردند. این ماده شیمیایی به داخل ورید تزریق شده و از طریق ایجاد واکنش‌های خاص در داخل رگ باعث مسدود شدن آن می‌شود. تحریک و تخریب ورید باعث بسته شدن آن شده و  درنهایت رگ واریسی به‌مرورزمان محو می‌گردد. این روش اغلب برای درمان رگ‌های واریسی کوچک‌تر و وریدهای عنکبوتی استفاده می‌شود. درحالی‌که شما ایستاده‌اید، می‌توان این روش درمانی را در مطب پزشک انجام داد. ممکن است برای بسته شدن کامل رگ به چندین جلسه درمانی نیاز باشد. معمولاً درمان در فاصله زمانی 4 الی 6 هفته‌ای صورت می‌پذیرد. برای کمک به بهبودی و کاهش تورم، پس از درمان پاهای شما به کمک باندهای کشی بسته خواهند شد.

میکرواسکلروتراپی

میکرواسکلروتراپی برای درمان وریدهای عنکبوتی و دیگر رگ‌های واریسی بسیار کوچک استفاده می‌شود. مقدار کمی از یک ماده شیمیایی خاص با استفاده از یک سوزن نازک به داخل ورید تزریق می‌شود. مواد شیمیایی پوشش داخلی رگ را تخریب کرده و باعث مسدود شدن آن می‌شود.

جراحی با لیزر

در این روش انرژی نوری لیزر به ورید واریسی انتقال داده می‌شود. نور لیزر باعث مسدود شدن و تخریب رگ می‌شود. جراحی لیزر عمدتاً برای درمان رگ‌های واریسی کوچک‌تر استفاده می‌شود. در این روش برشی بر پوست ایجاد نشده و ماده شیمیایی هم تزریق نمی‌شود.

درمان فرسایشی آندو ونوس

در درمان فرسایشی آندوونوس، با استفاده از لیزر یا امواج رادیویی از طریق ایجاد حرارت در رگ‌ها، آن‌ها مسدود و بسته می‌گردند. پزشک یک برش کوچک در پوست در نزدیکی ورید واریسی ایجاد می‌کند. سپس متخصص یک لوله کوچک به نام کاتتر را به داخل ورید می‌فرستد. ابزاری خاص در نوک لوله حرارت را به داخل ورید انتقال داده و باعث مسدود شدن آن می‌شود. شما در این روش بیدار خواهد بود، اما پزشک ناحیه اطراف رگ را بی‌حس خواهد کرد. معمولاً در این روش می‌توانید در همان روز به خانه بازگردید.

جراحی واریس

• جراحی اندوسکوپیک ورید: برای عمل جراحی ورید به کمک آندوسکوپی، پزشک یک برش کوچک روی پوست در نزدیکی ورید واریسی ایجاد می‌کند. سپس با استفاده از یک دوربین کوچک که در پایان یک لوله نازک قرار دارد، درون وریدها ارزیابی می‌شود. به‌واسطه یک ابزاری خاص که در انتهای لوله نصب‌شده است، رگ مسدود می‌گردد. عمل جراحی اندوسکوپیک معمولاً تنها در موارد شدید استفاده می‌شوند، مواقعی که رگ‌های واریسی باعث زخم‌های پوستی شده‌اند. معمولاً پس از عمل، شما می‌توانید در عرض چند هفته به فعالیت‌های عادی خود بازگردید.
• سیاهرگ‌بُری سَرپایی یا آمبولیتوری فلبکتومی: در این روش پزشک برش کوچکی بر روی پوست ایجاد می‌کند و رگ‌های واریسی را حذف می‌کند. این روش معمولاً برای حذف رگ‌های واریسی نزدیک به سطح پوست انجام می‌شود. در طی عمل بیمار بیدار است، اما پزشک منطقه اطراف رگ را بی‌حس خواهد نمود. معمولاً، شما می‌توانید در همان روز به خانه بازگردید.
• برش و بستن ورید: این روش معمولاً فقط برای موارد شدید رگ‌های واریسی انجام می‌شود. در این روش رگ بسته شده و از طریق یک برش کوچک خارج می‌گردد. از شما خواسته می‌شود تا دارویی را مصرف کنید که شما را به‌صورت موقت به خواب می‌برد، بنابراین شما در طول عمل احساس دردی نخواهید داشت. این روش معمولاً به‌صورت سرپایی انجام می‌شود. زمان بهبودی این درمان حدود یک الی چهار هفته است.

پیشگیری

• مراقب وزن و رژیم غذایی خود باشید. افرایش وزن فشار ناخواسته‌ای را بر رگ‌های شما وارد می‌کند، همچنین رژیم غذایی شما نیز بر سلامتی رگ‌ها تأثیر دارد. برای جلوگیری از تورم که می‌تواند در اثر احتباس آب و یبوست شود، رژیم غذایی شما باید کم نمک و سرشار از فیبر باشد.
• مراقب آنچه که می‌پوشید، باشید. از پوشیدن کفش پاشنه‌بلند خودداری کنید. کفش پاشنه‌کوتاه، ماهیچه‌های ساق پا را بیشتر بکار می‌گیرد که این امر برای رگ‌های شما بهتر است. از پوشیدن لباس‌های تنگ به دور کمر، پاها و یا کشاله ران اجتناب ورزید. به‌عنوان‌مثال استفاده از لباس‌های تنگ یا کمربند می‌تواند گردش خون شما را محدود کند.
• بالا بردن پاها. برای بهبود گردش خون وریدی، روزانه مقداری استراحت کرده و پاهای خود را از سطح قلب بالاتر آورید. به‌عنوان‌مثال می‌توانید دراز کشیده و پاهای خود را بر روی سه الی چهار بالش قرار دهید.
• از نشستن و یا ایستادن طولانی‌مدت اجتناب ورزید. برای افزایش جریان خون، هر از چند گاهی موقعیت خود را تغییر دهید. سعی کنید حداقل هر 30 دقیقه یک بار، حرکت داشته باشید.
• هنگام نشستن پاها را بر روی‌هم قرار ندهید. این موقعیت می‌تواند مشکلات گردش خون را تشدید کند.