روش‌های درمان واریس کودکان و علت ایجاد واریس در سنین پایین
واریس اغلب یک بیماری ارثی است که حتی کودکان می‌توانند دچار آن شوند. اگرچه موارد شدید وریدهای واریسی در کودکان شایع نیست، در صورتی که فرزند شما دارای رگهای برآمده روی پا است و یا علائم مربوط به واریس کودکان را تجربه می‌کند، وقت آن رسیده است که پزشک نگاه دقیق‌تری به وضعیت او داشته باشد.
خوشبختانه، با تشخیص و درمان زود هنگام واریس، عوارض اغلب قابل پیشگیری هستند. خبر خوب این است که بسیاری از گزینه‌های در دسترس برای مدیریت و درمان واریس یا غیر تهاجمی یا حداقل تهاجمی هستند.
انواع واریس در کودکان
انواع واریس در کودکان عبارتند از:
رگهای واریسی سافنوس بیشتر
رگهای پایین تنه شامل رگهای عمیق و رگهای سطحی هستند و اکثر جریان خون در پاها از طریق رگهای عمیق به قلب بر می گردند. رگ واریسی در بین وریدهای سطحی ایجاد می‌شود که حدود 10٪ جریان خون در پاها را پوشش می‌دهد.
در میان رگهای سطحی در پاها، رگی که معمولا بیشتر رگهای واریسی را تشکیل می‌دهد، رگهای سافنوس بزرگتر هستند. رگ سافنوس بزرگ، ورید سطحی است که از داخل مچ پا بالا می‌رود و به رگ فمورال در ناحیه کشاله ران متصل است.
رگ واریسی که بر روی کانال اصلی و شاخه‌های اصلی ورید سافنوس بزرگتر تشکیل شده، رگهای واریسی سافنوس غالب هستند. ناحیه شروع ورید واریسی پائین پا، داخل ران، خارج از اندام‌های پایینی و پشت ران می‌باشد.
رگهای واریسی سافنوس کمتر
ورید واریسی سافنوس کمتر در اغلب موارد در کنار ورید واریسی سافنوس بزرگتر مشاهده می‌شود. ورید سافنوس کمتر از خارج از تاندون آشیل شروع می‌شود و به رگ عمقی در پشت زانو متصل است. ناحیه بروز ورید واریسی سافنوس کمتر در پشت مچ پا یا زانو قرار دارد.
رگهای واریسی شاخه‌ای
این رگ، ورید بزرگ شده‌ای است که از رگهای اصلی سافنوس منشعب می‌شود. عمدتا زیر زانو و گاهی اوقات به صورت مجزا دیده می‌شود. ویژگی آن کمی باریک‌تر بودن نسبت به ورید واریسی سافنوس می‌باشد.
رگهای واریسی نوع شبکه‌ای و تار مانند (رگهای تار عنکبوتی)
ورید واریسی نوع شبکه‌ای رگهای زیر پوستی نازک و متورمی است که قطر آن حدود 2-3 میلی متر است و مانند یک مش گسترش می‌یابد. رگ واریسی نوع تار مانند، رگهای مویرگی متسع شده هستند که نازک‌تر از نوع شبکه‌ای و دارای ابعاد کمتر از 1 میلی متر قطر می‌باشند و درست در زیر پوست قرار دارند.
علت جریان رو به عقب
خون بازگشتی به قلب به طور معمول از پایین پا به بالا و بر خلاف نیروی گرانش جریان دارد. شیرهای یک طرفه مینیاتوری درون لومن (حفره سلولی) این رگ‌ها در ترکیب با انقباضات عضلانی طبیعی که با حرکت کردن رخ می‌دهند، عواملی هستند که رگهای شما را قادر می‌سازند تا به طور موثر خون وریدی را به سمت قلب پمپاژ کنید.
این دریچه‌های وریدی در پا به عنوان مکانیسمی عمل می‌کنند که با بسته شدن به صورت درهایی بعد از عبور خون، از بازگشت جریان خون به عقب جلوگیری می‌کند. هنگامی که این شیرها تضعیف می‌شوند، جریان برگشت خون به ریفلاکس وریدی شناخته می‌شود، و باعث تجمع خون در وریدها می‌شود.
هنگامی که این شیرها در نهایت از کار می‌افتند، خون به جای حرکت به جلو در رگ‌ها باقی می‌ماند. جمع شدن خون در رگ آسیب دیده باعث افزایش فشار داخل لومن ورید می‌شود. این فشار است که در نهایت موجب می‌شود که دیواره ورید کشش یابد. نتیجه این وضعیت، واریس یا ورید متسع خواهد بود.
عوامل خطر برای کودکان
بر خلاف باور عمومی، مشکلات وریدی تنها در افراد مسن رخ نمی‌دهد. این بیماری به طور کلی به عنوان یک اختلال ارثی در نظر گرفته می‌شود که می‌تواند هم بر کودکان و نوجوانان پسر و دختر، و هم افراد بالغ جوان تاثیر بگذارد. اما از آن جا که والدین به طور کلی انتظار ندارند که کودکان دچار واریس شوند، ممکن است این وضعیت سال‌ها بدون تشخیص باقی بماند، در حالی که به طور مداوم در طول زمان بدتر می‌شود.
برخی از دلایل واریس در کودکان عبارتند از:
- علاوه بر سابقه خانوادگی بیماری وریدی، وزن بیش از حد در هر سنی می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات وریدی را افزایش دهد.
- در بعضی از کودکان، واریس به سایر بیماری‌های عروقی دژنراتیو مرتبط است که باعث اختلالات رگهای خونی می شوند. یکی از این اختلالات مادرزادی سندرم کلیپل ترنونه می‌باشد- بیماری که می‌تواند رگهای وریدی، شریانی و لنفاوی را تحت تاثیر قرار دهد. ناهنجاری‌های وریدی تنها بخشی از نقایصی است که اغلب با سندرم کلیپل ترنونه همراه هستند.
علائم بیماری وریدی
رگهای واریسی همیشه بر روی سطح پوست قابل مشاهده نیستند. بعضی از کودکان از وریدهای واریسی پنهان رنج می برند، که می‌تواند منجر به اگزما، تغییر رنگ پوست و یا تورم در اطراف مفصل مچ پا شود. علائم واریس شامل طیفی از علائم است که از خفیف شامل درد و سنگینی در پاها تا شدیدتر شامل گرفتگی پا در شب، سندرم پای بیقرار و حتی زخم‌های وریدی متفاوت می‌باشد.
همانند بزرگسالان، کودکان نیز می‌توانند چنین علائمی را تجربه کنند. در حالی که هر یک از این علائم ممکن است حتی در صورت عدم مشاهده وریدهای واریسی اتفاق بیفتند، اگر یک مشکل وریدی زمینه‌ای بدون درمان رها شود، شدت نشانه‌های فرد به طور کلی رو به بدتر شدن می رود تا زمانی که نوعی درمان آغاز شود.
تشخیص واریس
در طی ارزیابی پزشکی برای وریدهای واریسی، پزشک ابتدا یک سونوگرافی دوبلکس روی رگهای پای کودک در حال ایستاده انجام می‌دهد. این سونوگرافی به پزشک اجازه می‌دهد تا ببیند چه مشکلات زمینه‌ای در زیر پوست وجود دارند.
بررسی سونوگرافی یک جزء ضروری از تمام ارزیابی‌های کامل وریدی است زیرا جریان خون در رگهای پاها را بررسی می کنند. پزشکان از این آزمایش برای تشخیص نارسایی وریدی استفاده می کنند – وضعیتی که زمانی اتفاق می افتد که رگهای پاها، عموما به علت نقص در عملکرد دریچه وریدهای پا، در راندن خون از پاها به سمت قلب مشکل داشته باشند.
در صورتی که واریس در کودک شما تشخیص داده شد، چه باید کرد
اگر کودک تان واریس داشته باشد، پزشک شما به راحتی قادر به تشخیص بیماری و ارائه چند گزینه درمانی خواهد بود. و اگر زود هنگام شناسایی شود، درمان خانگی می‌تواند تمام چیزی باشد که کودک شما به آن نیاز دارد تا بروز علائم را مدیریت و از بدتر شدن وریدهای واریسی جلوگیری کند.
برای مثال، کودک شما می‌تواند جوراب‌های واریس بپوشد، به طور مرتب پاها را بالا بیاورد، و در صورت لزوم برای نشستن یا ایستادن طولانی مدت استراحت داشته باشد و دوباره به کار خود ادامه دهد. اگر فرزند شما چاق و یا دارای اضافه وزن باشد، باید فعالیت جسمی بیشتری انجام دهد. از دست دادن وزن می‌تواند به کاهش فشار روی رگهای پا کمک کند، و این امر همچنین می‌تواند باعث کاهش وریدهای واریسی شود.
گزینه‌های درمانی برای کودکان
اگرچه تمام وریدهای واریسی نیازی به درمان پزشکی ندارند، وقتی که این وضعیت باعث ایجاد ناراحتی می‌شود، بهترین گزینه برای یک کودک معمولا همانند بزرگسالان خواهد بود. هنگامی که یک پزشک درمان پزشکی را توصیه می‌کند، ممکن است گزینه‌های مختلفی را مبتنی بر شدت اختلال وریدی و نه این که آیا بیمار کودک است یا خیر، ارائه دهد.
درمان لیزر داخل رگی
EVLT یا درمان لیزر داخل رگی یکی از بهترین گزینه‌های درمانی در دسترس برای وریدهای واریسی بزرگ است و به سرعت در حال تبدیل شدن به یک درمان استاندارد می‌باشد. گرچه اغلب برای اهداف زیبایی استفاده می‌شود، در حال حاضر معمولا برای کمک به تسکین یا از بین بردن علائم از جمله درد، تورم پا، تحریک، تغییر رنگ یا التهاب پوست مورد استفاده قرار میگیرد.
درمان میکرو فلبکتومی برای رگهای واریسی
میکرو فلبکتومی، که به عنوان فبلتکتومی گردشی یا سیار نیز شناخته می‌شود، یک روش حداقل تهاجمی است که از طریق برش‌های میکروسکوپی، رگهای آسیب دیده را از سطح پاها حذف می‌کند. این روش برای درمان رگهای واریسی استفاده می‌شود که بسیار بزرگتر از رگهای تحت درمان با اسکلروتراپی هستند.
اسکلروتراپی
اسکلروتراپی یک ابزار بسیار مهم در درمان بیماری واریس می‌باشد. اسکلروتراپی درمانی است که برای وریدهای واریسی سایز متوسط و همچنین رگهای عنکبوتی مناسب است. درمان تحت هدایت سونوگرافی انجام می‌شود تا از دقیق‌ترین حالت قرارگیری درمان اطمینان حاصل گردد.
ریشه کنی رادیوفرکوئنسی
ریشه کنی یک روش مشابه با لیزر درون وریدی است، اما از گرما برای از بین بردن رگ استفاده می‌کند. پروب تحت هدایت سونوگرافی، در داخل ورید قرار داده می‌شود و زمانی که در موقعیت مناسب قرار گرفت، تمام طول رگ حرارت داده می‌شود. این روش تحت بیهوشی موضعی انجام می‌شود و حدود 30 دقیقه طول می کشد. نتایج کوتاه مدت با استفاده از روش رادیوفرکوئنسی بسیار فوق العاده هستند.
عوارض واریس در کودکان
عوارض واریس، اگرچه نادر است، می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- زخم: زخم‌های بسیار دردناک ممکن است بر روی پوست اطراف ورید واریسی، به ویژه در نزدیکی مچ پا شکل بگیرد. زخم‌ها در اثر تجمع مایع به صورت درازمدت در این بافت‌ها ایجاد می‌شود که ناشی از افزایش فشار خون در وریدهای تحت تأثیر است.
معمولا قبل از شکل گیری زخم، یک نقطه تغییر رنگ یافته روی پوست ظاهر می‌شود. اگر فکر می کنید در حال ابتلا به زخم هستید، بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید. - لخته‌های خون: گاهی اوقات، رگهای عمیق درون پاها بزرگ می شوند. در چنین مواردی، پای تحت تاثیر ممکن است به طور قابل توجهی متورم شود. هر گونه تورم ناگهانی پا، اقدام پزشکی فوری را ضروری می‌کند زیرا ممکن است نشان دهنده لخته شدن خون باشد -وضعیتی که در پزشکی به ترومبوفلبیت معروف است.
- خونریزی: گاهی اوقات، رگهای بسیار نزدیک به پوست ممکن است بترکند. این امر معمولا باعث خونریزی جزئی می‌شود. اما هر گونه خونریزی، مراجعه فوری به پزشک را هشدار می‌دهد زیرا احتمال زیادی وجود دارد که دوباره اتفاق بیفتد.
سوالات رایج
اگر کودک شما رگهای عنکبوتی داشته باشد چه باید کرد؟
در حالی که وریدهای عنکبوتی در کودکان نسبت به بزرگسالان کمتر رایج هستند، صرف نظر از سن افراد مبتلا به آن اساسا یکسان هستند. رگهای عنکبوتی و وریدهای واریسی همیشه با هم همراه نیستند، اما در کودکان، رگهای عنکبوتی باید مورد بررسی قرار گیرد تا تعیین شود آیا وریدهای واریسی نیز وجود دارد یا خیر.
اگر چنین است، و اگر زود هنگام تشخیص داده شوند، درمان خانگی ساده می‌تواند تمام چیزی باشد که برای تسکین علائم و جلوگیری از بدتر شدن وضعیت لازم است.
آیا کودکان دارای رگهای عنکبوتی نیاز به درمان دارند؟
در کودکان، رگهای عنکبوتی در غیاب علائم دیگر، معمولا به درمان نیاز ندارد. با این حال، حضور وریدهای عنکبوتی و همچنین علائمی مانند بیرون زدگی یا درد ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.
هنگامی که رگهای عنکبوتی در کودکان با نشانه‌های دیگر همراه نیستند و هنگامی که پزشک شواهدی از رگهای واریسی پیدا نکند، رگهای عنکبوتی ممکن است تنها به نظارت منظم نیاز داشته باشند، مگر این که و تا زمانی که نشانه‌های بیشتری بروز یابد.
