لیگاسیون به معنای بستن رگ‌ها به روش جراحی از طریق یک برش کوچک در پوست می‌باشد تا از جمع شدن خون در رگ جلوگیری به عمل آید. عمل جراحی لیگاسیون ممکن است همراه با عمل استریپینگ یا برش و برداشتن اعمال شود. در بسیاری از موارد، رگ با استفاده از یک عمل جراحی با کمترین حالت تهاجمی به ابلیشن وریدی (venous ablation) برداشته می‌شود. پزشک شما، نتایج این عمل را با شما در میان خواهد گذاشت، البته نتایج کار کلاً خوب می‌باشند.

واریس چیست؟

رگ‌های واریسی  رگ‌های بزرگ شده، برآمده و نزدیک به سطح پوست هستند که معمولاً روی پاها ظاهر می‌شوند. رگ‌های واریسی هنگامی شکل می‌گیرند که دریچه‌های داخل رگها دیگر قادر به برگرداندن صحیح خون به قلب نیستند. خون در داخل رگ شروع به جمع شدن می‌کند و باعث ایجاد ظاهر برآمده‌ی رگ می‌شود. واریس معمولاً بی‌ضرر است، اما می‌تواند حاکی از یک مسئله جدی‌تری در مورد سلامتی فرد باشد. هنگامی که مشخص شود هیچ مشکل زمینه‌ای در وضعیت سلامتی فرد وجود ندارد، می‌توان یک برنامه‌ی درمانی متناسبی را تعیین کرد.

لیگاسیون و استریپینگ برای چه کسانی مناسب است؟

عمل جراحی به دو دلیل عمده انجام می‌شود. اولین علت، درمان رگ‌های واریسی است. همراه با عمل برداشتن رگ‌های واریسی، اغلب برای جلوگیری از عود واریس، عمل برش و بستن رگها (لیگاسیون و استریپینگ) نیز انجام می‌شود. این کار معمولاً در صورت وجود شواهدی از نارسایی دریچه‌های موجود در رگ‌های اصلی که باعث ایجاد واریس می‌شود وجود دارد.

عمل برش و بستن رگها (لیگاسیون و استریپینگ) همچنین در صورت جمع شدن خون ناشی از نارسایی وریدی انجام می‌شود و بیماران از علائم نارسایی وریدی رنج می‌برند. این علائم شامل تورم پاها، تغییر پوست، درد و در موارد شدید زخم می‌باشد. برداشتن رگی که دچار نارسایی شده است، به کنترل این علائم کمک کرده و در موارد وجود زخم، به بهبودی زخم‌ها کمک می‌کند. برداشتن رگ به روش جراحی یا استریپینگ (برش) ورید به ندرت مورد نیاز است اما ممکن است در بعضی شرایط برای درمان ترومبوز وریدی سطحی یا فلبیت توصیه شود. هر بیمار مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و بر اساس شرایطی که بیمار دارد، درمان فردی در نظر گرفته می‌شود. کاندیدای ایده آل برای عمل برش و بستن رگها (لیگاسیون و استریپینگ)، باید دارای رگ‌های واریسی بزرگ و قابل مشاهده‌ای در پاها باشد.

این عمل برای چه کسانی توصیه نمی‌شود 

برای بیمارانی که گردش خون ضعیف، لنف اِدِم (ورم لنفاوی)، عفونت‌های پوستی، فیستول های شریانی یا مشکلاتی در لخته شدن خون دارند، عمل برش و بستن رگها (لیگاسیون و استریپینگ) توصیه نمی‌شود. این عمل برای زنان باردار نیز توصیه نمی‌شود.

قبل از درمان

قبل از عمل جراحی واریس، تعدادی آزمایش هست که باید انجام شود. این آزمایش‌ها دو نوع هستند: برای ارزیابی اینکه آیا شما واجد شرایط جراحی رگ‌های واریسی هستید و برخی دیگر از آزمایش‌ها درست قبل از عمل انجام می‌شوند. آزمایش‌هایی که برای بررسی اینکه آیا شما واجد شرایط این عمل جراحی هستید یا خیر، قبلاً از عمل انجام می‌شوند. این آزمایش‌ها همیشه شامل معاینه با داپلر دستی است و ممکن است شامل اسکن سونوگرافی باشد. آزمایش‌هایی که درست قبل از عمل انجام می‌شوند، شامل: آزمایش خون و برای برخی از افراد، نوار قلب- ECG و تکمیل مدارک می‌باشد. این آزمایش‌های که باید درست قبل از عمل انجام گیرند، معمولاً در مدت کوتاهی قبل از عملتان در مراجعه‌ی قبل از پذیرش در بیمارستان انجام می‌شود.

نحوه درمان واریس به روش برش و بستن

عمل برش و بستن رگ‌ها (لیگاسیون و استریپینگ)، تهاجمی‌ترین روش درمانی برای رفع واریس است. برای انجام این عمل جراحی، معمولاً بیماران باید تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرند و جراحی بین 60 تا 90 دقیقه یا بیشتر طول می‌کشد. این روش شامل برداشتن و از بین بردن رگ آسیب دیده به یکباره، کشیدن ورید از بالای پا از طریق ایجاد یک برش در زانو یا مچ پا است. آمبولیتوری فلبکتومی یک روش مشابه است اما فقط به بی‌حسی موضعی احتیاج دارد و رگ را در بخش‌های کوچک‌تری برداشته و خارج می‌کند. هنگامی که بیمار تحت بیهوشی عمومی، بی‌هوش شود، دو برش ایجاد می‌شود: برش اول در نزدیکی کشاله‌ی ران و برش دیگر نزدیک زانو یا مچ پا ایجاد می‌شوند. محل برش، بسته به نیازهای فردی بیمار متفاوت خواهد بود. در برشی که در نزدیکی کشاله‌ی ران ایجاد می‌شود، رگ واریسی در بالا قرار گرفته، برش داده شده و دوخته می‌شود. سپس یک سیم در طول کل رگ حرکت داده می‌شود و از محلی که برش دوم ایجاد شده است، از بدن خارج می‌شود. با کشیدن این سیم، رگ از بدن جدا می‌شود. برش‌ها با بخیه‌ها بسته می‌شوند. در حین این عمل جراحی معمولاً رگ‌های واریسی کوچک‌تر نیز برداشته می‌شوند. برای این کار، برش‌هایی در نزدیکی ورید ایجاد شده، رگ بسته‌شده و بدون نیاز به سیم به روش جراحی از بدن جدا و خارج می‌شود. برای بستن این برش‌ها معمولاً فقط به نوار چسب‌هایی احتیاج است. سپس پاها باندپیچی می‌شود و ممکن است نیاز باشد که بیمار جوراب‌های طبی مخصوص واریس بپوشد. بهبودی کامل می‌تواند تا 4 هفته طول بکشد.

هدف از درمان رگ‌های واریسی، کاهش ورم، ظاهر زشت و ناجور پا و در بعضی مواقع درد ناشی از واریس، معمولاً در پاها است.

این عمل چقدر طول می‌کشد؟

این عمل جراحی کلاً دو تا سه ساعت طول می‌کشد. این عمل معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود و می‌توانید چند ساعت پس از عمل جراحی به خانه برگردید. بهبودی کامل از این عمل، یک تا دو هفته طول خواهد کشید.

مراقبت‌های بعد از عمل

معمولاً بعد از انجام عمل برش و بستن رگ‌های واریسی، شما را به اتاق ریکاوری خواند برد که در آنجا به هوش خواهید آمد. وقتی کاملاً بیدار و هوشیار شدید (معمولاً 20 تا 30 دقیقه) به بخش بازگردانده می‌شوید. اکثر افراد هنگام بهوش آمدن، یک احساس سوزن سوزن شدن یا سوزشی را در پایشان توصیف می‌کنند. معمولاً دردی در پاها احساس نمی‌شود و در این صورت این امر غیرعادی است. احتمال اینکه بعد از این نوع جراحی، حالت تهوع داشته باشد بسیار بعید است و باید طی چند ساعت بتوانید مجدداً بخورید و بیاشامید.

برخی از برش‌های کوچک‌تر ممکن است در طی 24-48 ساعت اول کمی خونریزی داشته باشند. به همین دلیل بهتر است پاها را برای 48 ساعت اول تحت پوشش بانداژ یا جوراب طبی مخصوص نگه دارید. پس از گذشت این مدت، این جوراب طبی ممکن است از پا در مقابل کبودی محافظت کنند و به راحتی پا کمک بیشتری کنند. ممکن است نیاز باشد که این جوراب‌ها را تا 10 روز بپوشید، اما معمولاً بیشتر از این زمان دیگر کمکی نمی‌کنند. برش‌ها، اگرچه در ابتدا بسیار قابل مشاهده هستند، اما در طی 9 تا 12 ماه تقریباً نامرئی خواهند شد. معمولاً کبودی گسترده‌ای در پا وجود دارد، خصوصاً در قسمت پایین ران. این کبودی معمولاً 3-4 هفته طول می‌کشد تا برطرف شود. برداشتن رگ‌های پوستی به این معنی است که خون از طریق رگ‌های عمیق بهتر از زمان قبل از عمل به قلب بازمی‌گردد.

رفتن به خانه 

بیشتر افراد هنگامی که به خانه می‌رسند، درد و ناراحتی را در پاهایشان توصیف می‌کنند. علائم از روز دوم بعد از عمل به‌طور پیوسته افزایش می‌یابد و معمولاً در 8 تا 10 روز بعد از عمل در بدترین حالت خود خواهند بود. این درد و ناراحتی معمولاً 12 تا 14 روز پس از عمل برطرف می‌شود. گاهی اوقات، معمولاً هنگام وجود فلبیت (التهاب وریدها)، ساق پا دردناک خواهد بود. در این شرایط ممکن است درد تا سه هفته ادامه یابد.

ورزش منظم و روزانه مانند پیاده‌روی یا استفاده از دوچرخه ورزشی برای بازگشت تدریجی به فعالیت عادی توصیه می‌شود. استراحت مطلق پس از عمل، خطر ایجاد لخته شدن خون در رگ‌های عمیق (ترومبوز ورید عمقی یا (DVT را افزایش می‌دهد. ورزش منظم این خطر را کاهش می‌دهد، اما باعث بیشتر شدن درد و ناراحتی در پا می‌شود.

رانندگی  

48 ساعت بعد از عمل می‌توانید رانندگی کنید به شرط اینکه درد و ناراحتی خیلی زیادی در پاها نداشته باشید.

حمام کردن 

 48 ساعت بعد از عمل می‌توانید حمام کنید یا دوش بگیرید. بعضی اوقات استحمام یا دوش گرفتن بلافاصله بعد از عمل ممکن است منجر به خونریزی از نواحی برش‌های کوچک‌تر شود.

کار کردن 

اگر این مسئله در مورد شما صدق می‌کند، بسته به شغلی که دارید، باید بتوانید در طی 1 الی 3 هفته بعد از جراحی به کار خود برگردید. پزشک معالج شما در هنگام مراجعه‌تان برای گرفتن گواهی پزشکی، در مورد این موضوع توصیه‌هایی به شما می‌کند.

داروها  

 معمولاً در هنگام مرخص شدن از بیمارستان، داروها مسکنی برای شما تجویز می‌شود. قبل از ترک بیمارستان، پزشک توصیه‌هایی را در مورد استفاده از آن‌ها به شما می‌کند.

برای کمک به خودم چه کاری می‌توانم انجام دهم؟ 

وقتی به خانه رسیدید، سعی کنید در اسرع وقت به حالت عادی برگردید. هرچه بیشتر ورزش کنید، پای شما درد بیشتری خواهد داشت، اما سریع‌تر به حالت عادی باز خواهد گشت. اگر سؤال دیگری دارید، فوراً با پزشک یا پرستارانی بیمارستانی که عمل کرده‌اید تماس گرفته و سؤالات خود را مطرح کنید.

خطرات و عوارض احتمالی این نوع عمل جراحی چیست؟

پزشک شما در مورد خطرات بخصوص و مزایای بالقوه‌ی این روش توصیه‌شده با شما صحبت خواهد کرد. این عمل به‌طورکلی یک عمل بسیار بی‌خطر است، باعث درد نسبتاً کمی می‌شود و در بیشتر موارد به‌خوبی قابل‌تحمل است؛ اما مانند هر عمل جراحی، خطرات از جمله عفونت در محل برش، ایجاد لخته‌ی خون در ورید موجود در پا و تحریک عصبی که همراه با رگ‌هایی که به‌طورمعمول بسته می‌شوند وجود دارد.

برای کاهش این خطرات، اقدامات احتیاطی ویژه‌ای صورت می‌گیرد و ممکن است خطرات احتمالی دیگری نیز وجود داشته باشد. هنگامی که با پزشک خود ملاقات کردید، حتماً هر سؤالی که دارید بپرسید تا مطمئن شوید خطرات این روش و دلیل توصیه‌ی پزشک به انجام این عمل را به خوبی فهمیده‌اید.