درمان زخم پای دیابتی از عوامل مهمی در افراد مبتلا به دیابت می باشد و با درمان به موقع آن میتوان از بستری شدن فرد در بیمارستان و حتی قطع اندام جلوگیری کرد.
تمامی افرادی که مبتلا به دیابت هستند باید سالانه توسط پزشک عمومی و یا متخصص مورد بررسی قرار بگیرند ولی افرادی که دارای سابقه پای دیابتی هستند هر سه ماه باید بررسی شوند. از علائم اولیه پای دیابتی تغییر شکل و رنگ و ایجاد زخمهای سطحی پوست است که اگر درست درمان شود میتوان از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
شایعترین عوارض دیابت چیست؟
نوروپاتی یکی از شایعترین عوارض دیابت است که بیماران مبتلا به دیابت نوع یک ودو به احتمال 50 درصد در طی 5 تا 10 سال مبتلا به آن خواهند شد.
- نوروپاتی حسی
معمولاً ماهیت موذیانه ای دارد و از نظر بالینی می تواند به صورت علائم مثبتی مانند سوزش، سوزن سوزن شدن یا پارستزی در توزیع جوراب و دستکش یا علائم منفی مانند بی حسی ظاهر شود.
- نوروپاتی حرکتی
معمولاً به صورت تحلیل رفتن عضلات درونی پا، منجر به پنجه شدن انگشتان پا می شود.
ایسکمی چیست:
ایسکمی به معنی کاهش خونرسانی به یک عضو است. یک علت مهم از ایجاد زخم پای دیابتی است. این زخم زمانی رخ میدهد که جریان خون در عروق خونرسانی کننده اندام مسدود می شود. این زخم در انتهاهای اندام و پا مثل انگشتان و پاشنه به وجود می آید. وقتی جریان خون در اندامها شدیدا کاهش میابد آن بافت در معرض کاهش اکسیژن و مواد مغذی شده که باعث آسیب در سطح سلولی خواهد شد. بنابراین بافتها و سلولهای آسیب دیده منجر به زخم ایسکمیک در فرد دیابتی میشوند
نورو ایسکمیک چیست؟
فرد مبتلا به زخم پای دیابتی اگر همزمان نوروپاتی محیطی و ایسکمی داشته باشد را نورو ایسکمیک مینامند. اکثر زخمهای پای دیابتی نوروایسکمیک هستند.
دسته بندی عفونت پای دیابتی
تشخیص به موقع و دسته بندی عفونت پای دیابتی مهم است، زیرا بیماران مبتلا به عفونت های شدید نیاز به بستری شدن فوری در بیمارستان، ارجاع فوری به یک متخصص عروق و آنتی بیوتیک های وسیع الطیف داخل وریدی (IV) و مشاوره جراحی دارند.
طبقه بندی بالینی عفونت پای دیابتی | ||
تظاهرات بالینی عفونت | شدت عفونت | درجه عفونت |
| غیر آلوده | 1 |
| خفیف | 2 |
| در حد متوسط | 3 |
| شدید | 4 |
سیستم طبقه بندی | |||||
نوع | پرفیوژن | وسعت | عمق | عفونت | احساس |
1 | بدون PVD | پوست دست نخورده | پوست دست نخورده | هیچ یک | بدون از دست دادن |
2 | PVD; بدون CLI | <1 سانتی متر | سطحی | سطح | ضرر – زیان |
3 | CLI | 1-3 سانتی متر | فاسیا، عضله، تاندون | آبسه، فاسییت، آرتریت سپتیک | |
4 | > 3 سانتی متر | استخوان یا مفصل | سندرم پاسخ التهابی سیستمیک | ||
CLI، ایسکمی اندام بحرانی؛ PEDIS، پرفیوژن، وسعت، عمق، عفونت و احساس. PVD، بیماری عروق محیطی |
بهترین کاری که میتوان برای افراد مبتلا به دیابت کرد چیست؟
از یک تیم که میتواند شامل پزشکان عمومی، متخصصان غدد، متخصصین پا، پرستاران مراقبت از زخم، متخصصان عروق و متخصصان بیماریهای عفونی باشند کمک گرفت. در صورت وجود کلینیک مراقبت از زخم، مراجعه به این سرویس برای مدیریت مداوم زخم نیز توصیه می شود.
…” در کلینیک فوق تخصصی قلب و عروق دکتر امید شافع تمامی امکانات تشخیصی شامل ارزیابی فیزیولوژی شریانی و سونوگرافی و درمانی مثل پانسمان زخم و باز کردن عروق برای بیماران مبتلا به زخم پا و پای دیابتی محیا میباشد”…
چه عواملی باعث ایجاد زخم پای دیابتی میشوند؟
این موارد همیشه باید تحت کنترل باشند تا از پیشرفت زخم و ایجاد عفونت که از عوامل مهم پیشرفت زخم میباشد جلوگیری نمود.
- قند خون بالاتر از حد معمول
- پوست پوست شدن و زخم پا
- فشار خون بالا
- از دست دادن حس در پاها
- سوزش، ورم پا و بوی بد
- بافت سیاه کناره های زخم
- چاقی
- مصرف سیگار
- محدویت حرکات مفصلی
- تغییر شکل ظاهری پا
- تاری دید (گرفتاری شبکیه به علت دیابت)
- نارسایی عروق پا
چه مواردی باعث پیشگیری زخم پای دیابتی خواهد شد؟
افراد مبتلا به دیابت حتما قند خون خود را هر روز بررسی و کنترل کنید در صورتی که قند خون ثابت باشد احتمال اینکه دچار عوارض دیابت شوید کم است. با انجام موارد زیر از بروز زخم پا پیشگیری کنید:
- داشتن ناخن های کوتاه و مرتب شده
- عوض کردن جوارب
- پاها رو خشک نگه داشته و با مرطوب کننده مناسب آن را مرطوب کنید
- داشتن کفش مناسب پا ونپوشیدن جوراب و کفش تنگ
- هرروز پاهای خود را با آب بشویید. بهداشت فردی در افراد مبتلا به دیابت بسیار حائز اهمیت است
- اگر دچار میخچه یا پینه پا شدید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
- داشتن رژیم غذایی مناسب و ورزش روزانه میتواند سطح قند خون را ثابت نگه دارد
- استعمال دخانیات و الکل برای افراد مبتلا به دیابت ممنوع میباشد
داشتن تغذیه سالم برای افراد مبتلا به دیابت
رژیم غذایی و داشتن تغذیه مناسب برای افراد مبتلا به دیابت بسیار حائز اهمیت است. وجود میوه و سبزیجات فراوان و پروتئین کافی در رژیم غذایی این افراد توصیه میشود و شیرینی و نشاسته و چربی های اشباع شده برای این افراد مناسب نیست. داشتن برنامه غذایی مناسب باعث پیشگیری از زخم پا در افرادی دیابتی خواهد شد. بنابراین توصیه میشود افراد مبتلا به دیابت رژیم غذایی مناسبی را رعایت کنند.
موارد استفاده از انسولین چیست؟
انسولین باعث تنظیم سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت خواهد شد. توسط سوزن و سرنگ به افراد مبتلا به دیابت تزریق میشود و یکی از روش های درمانی برای بیماران دیابتی نوع یک، دو و دیابت بارداری است. چهار دسته انسولین داریم انسولینی که سریع اثر میکنه، کوتاه اثر، اثر متوسط و طولانی اثر محل تزریق انسولین در ران، باسن و شکم است.
درمان زخم دیابت با استفاده از دارو
دارو هایی که برای بیماران دیابتی تجویز میشود باعث تنظیم سطح قند خون خواهند شد ولی مواردی هم وجود دارد که پزشک برای درمان عفونت ناشی از زخم دیابت آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. مواردی دیده شده که افراد مبتلا به دیابت در ناحیه ای که منجر به زخم شده درد وجود دارد که پزشک برای این دسته از افراد داروهای مسکن تجویز خواهد کرد یا در موارد شدید از بلوک عصبی استفاده مینماید.
روش درمان زخم پای دیابتی
مواردی از روش هایی که برای درمان زخم پا استفاده میشود با توجه به پیشرفت علم در متن زیر به آن اشاره خواهد شد:
روش های درمانی تهاجمی و آنتی بیوتیکی، تمیز کردن زخم و برداشتن بافت آسیب دیده و مرده با جراحی و همچنین بررسی دقیق قند خون افراد مبتلا به دیابت میتواند مواردی برای درمان باشند اما اگر زخم ایجاد شده با درمان قابل کنترل نباشد، در مواردی ممکن است به قطع عضو نیاز باشد.
یکی از مهمترین علل زخم پا در افراد دیابتی و غیر دیابتی مسائل عروقی پا هستند. درمان مشکلات عروقی کمک بسیار زیادی در کاهش احتمال قطع عضو با بهبودی سریع زخم و کاهش میزان عفونت دارد.
همچنین زخم پا برای بهبودی نیاز به یک محیط مناسب برای رشد سلولها و ترمیم بافتها دارد. استفاده از پانسمانهای نوین با فراهم آوردن محیط مناسب میتواند این روند بهبود را تسریع نمایند و در واقع امروزه یکی از درمانهای اصلی زخم دیابتی و عروقی در کنار باز کردن عروق و برداشتن بافتهای مرده هستند.
برای درمان زخم پای دیابتی و تاثیر دیابت بر بهبود زخم میتوانید از پزشک متخصص قلب و عروق راهنمایی بگیرید. …”دکتر امید شافع متخصص قلب و عروق از سال 94 به عنوان عضو هیت علمی مرکز قلب و عروق رجایی در حال فعالیت میباشند و با بهره گیری از آخرین روشهای درمانی شامل باز کردن عروق و پانسمانهای نوین نقش عمده ای در خدمت رسانی به این دسته از بیماران داشته است”…