دارو آسپرین از جمله داروهایی است که وفور نام آن را شنیده‌اید. تقریباً بیشتر افراد از کاربردهای این دارو باخبرند. آسپرین یک سالیسیلات (sa-LIS-il-ate) است. این ماده با کاهش موادی در بدن که باعث درد، تب و التهاب می‌شوند، عمل می‌کند. آسپرین برای درمان درد و کاهش تب یا التهاب استفاده می‌شود. گاهی اوقات برای درمان یا پیشگیری از حملات قلبی، سکته مغزی و درد قفسه سینه (آنژین صدری) استفاده می‌شود. مصرف دارو آسپرین برای بیماری‌های قلبی عروقی فقط تحت‌نظر پزشک است.

در ادامه این مقاله به بررسی کاربردهای این دارو، نحوه استفاده و اقدامات قبل و مصرف آن خواهیم پرداخت.

چرا این دارو تجویز می‌شود؟

آسپرین تجویزی برای تسکین علائم آرتریت روماتوئید (آرتریت ناشی از تورم پوشش مفاصل)، استئوآرتریت (آرتریت ناشی از تجزیه پوشش داخلی مفاصل)، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (شرایطی که در آن سیستم ایمنی بدن به مفاصل حمله می‌کند) استفاده می‌شود.

آسپرین بدون نسخه برای کاهش تب و تسکین دردهای خفیف تا متوسط ​​ناشی از سردرد، دوره‌های قاعدگی، آرتریت، دندان‌درد و دردهای عضلانی استفاده می‌شود. دارو آسپرین بدون نسخه همچنین برای جلوگیری از حملات قلبی در افرادی که درگذشته دچار حمله قلبی شده‌اند یا آنژین دارند (درد قفسه سینه که زمانی رخ می‌دهد که قلب اکسیژن کافی دریافت نمی‌کند) استفاده می‌شود.

 آسپرین بدون نسخه همچنین برای کاهش خطر مرگ در افرادی که حمله قلبی را تجربه کرده‌اند یا اخیراً تجربه کرده‌اند استفاده می‌شود. همچنین برای جلوگیری از سکته‌های ایسکمیک (سکته‌های مغزی که زمانی رخ می‌دهد که یک لخته خون جریان خون به مغز را مسدود می‌کند) یا سکته‌های کوچک (سکته‌های مغزی که وقتی جریان خون به مغز برای مدت کوتاهی مسدود می‌شود رخ می‌دهد) استفاده می‌شود. آسپرین از سکته‌های هموراژیک (سکته‌های مغزی ناشی از خونریزی در مغز) جلوگیری نمی‌کند.

آسپرین همچنین در ترکیب با سایر داروها مانند آنتی‌اسیدها، مسکن‌ها و داروهای سرفه و سرماخوردگی موجود است. این مقاله فقط شامل اطلاعاتی در مورداستفاده از آسپرین به‌تنهایی است. اگر از یک محصول ترکیبی استفاده می‌کنید، اطلاعات روی بسته یا برچسب نسخه را بخوانید یا از پزشک یا داروساز اطلاعات بیشتر بخواهید.

این دارو چگونه باید استفاده شود؟

آسپرین با نسخه‌ به‌عنوان یک قرص با رهش طولانی‌مدت (طولانی اثر) عرضه می‌شود. دارو آسپرین بدون نسخه به‌صورت یک قرص معمولی، یک قرص با تأخیر رهش (دارو را در روده آزاد می‌کند تا از آسیب به معده جلوگیری کند)، یک قرص جویدنی، پودر و یک آدامس خوراکی ارائه می‌شود.

 آسپرین تجویزی معمولاً دو یا چند بار در روز مصرف می‌شود. آسپرین بدون نسخه معمولاً یکبار در روز برای کاهش خطر حمله قلبی یا سکته مصرف می‌شود. آسپرین بدون نسخه معمولاً هر 4 تا 6 ساعت در صورت نیاز برای درمان تب یا درد مصرف می‌شود. دستورالعمل‌های روی بسته یا برچسب نسخه را به‌دقت دنبال کنید و از پزشک یا داروساز بخواهید هر قسمتی را که متوجه نمی‌شوید توضیح دهد. دارو آسپرین را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید. کمتر یا بیشتر از آن را مصرف نکنید یا بیشتر از آنچه در برچسب بسته‌بندی تجویز شده یا توسط پزشک تجویز شده است مصرف نکنید.

قرص‌های طولانی رهش را به طور کامل با یک لیوان آب ببلعید. آنها را نشکنید، له نکنید یا نجوید. قرص‌های آسپرین ممکن است جویده شوند، خرد شوند یا به طور کامل بلعیده شوند. بلافاصله پس از مصرف این قرص‌ها یک لیوان کامل آب بنوشید.

موارد منع مصرف دارو آسپرین

قبل از دادن آسپرین به کودک یا نوجوان خود از پزشک بپرسید. آسپرین ممکن است باعث سندرم ری (یک بیماری جدی که در آن چربی روی مغز، کبد و سایر اندام‌های بدن تجمع می‌یابد) در کودکان و نوجوانان، به‌ویژه اگر ویروسی مانند آبله مرغان یا آنفولانزا داشته باشند، شود.

اگر تب شما بیش از 3 روز طول کشید، اگر درد شما بیش از 10 روز طول کشید، یا اگر قسمتی از بدن احساس درد را تجربه کردید و قرمز یا متورم شد، مصرف آسپرین را متوقف کنید و با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است شرایطی داشته باشید که باید توسط پزشک درمان شود.

در صورت داشتن یک اختلال خونریزی دهنده مانند هموفیلی، سابقه اخیر خونریزی معده یا روده، یا اگر به NSAID (داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی) مانند ادویل، موترین، آلو، ارودیس حساسیت دارید، نباید از آسپرین استفاده کنید. این دارو را به کودک یا نوجوان مبتلا به تب، علائم آنفولانزا یا آبله مرغان ندهید. سالیسیلات‌ها می‌توانند باعث سندرم‌ ری شوند که یک بیماری جدی و گاهی کشنده در کودکان است.

اگر برای پیشگیری از حمله قلبی یا سکته به طور منظم آسپرین مصرف می‌کنید، بدون مشورت با پزشک، ایبوپروفن (ادویل، موترین) را برای درمان درد یا تب مصرف نکنید. احتمالاً پزشک به شما می‌گوید که بین مصرف دوز روزانه آسپرین و مصرف یک دوز ایبوپروفن زمان بگذارید.

اگر مبتلا به آسم، آبریزش مکرر بینی، یا پولیپ بینی (رشد در پوشش‌های بینی) هستید یا تابه‌حال به پزشک خود اطلاع دهید. اگر این شرایط را دارید، خطر واکنش آلرژیک به آسپرین وجود دارد. ممکن است پزشک به شما بگوید که نباید دارو آسپرین مصرف کنید.

قبل از مصرف دارو آسپرین

برای اطمینان از بی‌خطر بودن این دارو برای شما، در صورت داشتن موارد زیر به پزشک خود اطلاع دهید:

• آسم یا آلرژی فصلی؛
• زخم معده؛
• بیماری کبد؛
• بیماری کلیوی؛
• خونریزی یا اختلال لخته شدن خون؛
• نقرس؛
• بیماری قلبی، فشارخون بالا یا نارسایی احتقانی قلب.

اگر به آسپرین، سایر داروهای ضد درد یا تب یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید.به پزشک خود بگویید که چه داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین‌ها، مکمل‌های غذایی و محصولات گیاهی مصرف می‌کنید یا قصد دارید مصرف کنید.  اگر در حال انجام عمل جراحی، از جمله جراحی دندان، هستید، به پزشک یا دندانپزشک بگویید که آسپرین مصرف می‌کنید. اگر هر روز سه یا بیشتر نوشیدنی الکلی می‌نوشید، از پزشک خود بپرسید که آیا باید آسپرین یا سایر داروهای ضد درد و تب مصرف کنید.

تداخل دارویی آسپرین

اگر موارد زیر را مصرف می‌کنید، حتماً به پزشک اطلاع دهید:

استازولامید (Diamox)، مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) مانند بنازپریل (لوتنسین)، کاپتوپریل (کاپوتن)، انالاپریل (Vasotec)، فزینوپریل (مونوپریل)، لیزینوپریل (Prinivil، Zestril)، مواکسیپریل (Univasc)، پریندوپریل، (A) Accupril)، ramipril (Altace) و trandolapril (Mavik)؛ داروهای ضدانعقاد (رقیق‌کننده خون) مانند وارفارین (کومادین) و هپارین. مسدودکننده‌های بتا مانند آتنولول (Tenormin)، labetalol (Normodyne)، متوپرولول (Lopressor، Toprol XL)، نادولول (Corgard) و پروپرانولول (Inderal). دیورتیک‌ها (“قرص‌های آب”)؛ داروهای دیابت یا آرتریت؛ داروهای نقرس مانند پروبنسید و سولفین پیرازون (آنتوران)؛ متوترکسات (Trexall)؛ سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ناپروکسن (Aleve، Naprosyn)؛ فنی توئین (دیلانتین)؛ و والپروئیک اسید (Depakene، Depakote).

ممکن است پزشک شما نیاز به تغییر دوز داروهای شما داشته باشد یا از نظر عوارض جانبی شما را بادقت بیشتری تحت‌نظر داشته باشد.

مصرف دارو آسپرین در بارداری

اگر باردار هستید، قصد باردار شدن دارید یا اگر به نوزاد خود شیر می‌دهید، به پزشک خود اطلاع دهید. آسپرین 81 میلی‌گرمی با دوز پایین ممکن است در دوران بارداری مصرف شود، اما دوزهای آسپرین بیشتر از 81 میلی‌گرم ممکن است به جنین آسیب برساند و در صورت مصرف حدود 20 هفته یا بعد از آن در دوران بارداری، باعث ایجاد مشکلاتی در زایمان شود.

از مصرف دوزهای آسپرین بیشتر از 81 میلی‌گرم در حوالی یا بعد از 20 هفته بارداری خودداری کنید، مگر اینکه پزشکتان این کار را توصیه کند. اگر هنگام مصرف آسپرین یا داروهای حاوی آسپرین باردار شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.

بیشتر بخوانید: درمان سوفل قلبی یا صدای اضافه قلب چیست؟

آسپرین چگونه می‌تواند از حمله قلبی جلوگیری کند؟

آسپرین با عمل لخته شدن خون تداخل ایجاد می‌کند. هنگامی که فردی خونریزی می‌کند، سلول‌های لخته کننده به نام پلاکت در محل زخم جمع می‌شوند. پلاکت‌ها به تشکیل یک پلاک کمک می‌کنند که دهانه رگ خونی را می‌بندد و خونریزی را متوقف می‌کند.

اما این لخته شدن می‌تواند در داخل رگ‌هایی که خون را به قلب می‌برند نیز رخ دهد. اگر رگ‌های خونی قبلاً به دلیل تجمع رسوبات چربی در شریان‌ها (آترواسکلروز) باریک شده باشند، یک رسوب چربی در پوشش رگ می‌تواند پاره شود و خون را در معرض دیواره داخلی شریان قرار دهد و سپس لخته می‌شود.

این لخته از جریان خون به قلب جلوگیری می‌کند و باعث حمله قلبی می‌شود. آسپرین درمانی باعث کاهش عملکرد لخته شدن پلاکت‌ها می‌شود و احتمالاً از حمله قلبی جلوگیری می‌کند.

چگونه باید دارو آسپرین مصرف کنم؟

آسپرین را دقیقاً طبق دستور روی برچسب یا طبق تجویز پزشک مصرف کنید. در مقادیر کمتر یا بیشتر از مقدار توصیه شده استفاده نکنید. همیشه دستورالعمل‌های روی برچسب دارو در مورد دادن آسپرین به کودک را دنبال کنید. اگر آسپرین معده شما را ناراحت می‌کند همراه غذا مصرف کنید.

قبل از قورت دادن قرص جویدنی باید آن را بجوید. از خردکردن، جویدن، شکستن یا باز کردن قرص‌های دارای پوشش روده یا رهش طولانی خودداری کنید. قرص را کامل قورت دهید.

اگر نیاز به جراحی دارید، از قبل به جراح بگویید که از این دارو استفاده می‌کنید. ممکن است لازم باشد برای مدت کوتاهی استفاده از آن را متوقف کنید. در صورت استشمام بوی شدید سرکه در بطری از آسپرین استفاده نکنید زیرا دارو دیگر مؤثر نیست. در دمای اتاقی به‌دوراز گرما و رطوبت، نگهداری شود.

اگر یک دوز دارو  آسپرین را فراموش کنم چه اتفاقی می‌افتد؟

ازآنجایی‌که آسپرین در صورت نیاز استفاده می‌شود، ممکن است طبق برنامه نباشید. اگر طبق برنامه هستید، به‌محض به‌یادآوردن دوز فراموش شده را مصرف کنید. اگر تقریباً زمان نوبت بعدی برنامه‌ریزی‌شده فرارسیده است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید. از داروی اضافی برای جبران دوز فراموش شده استفاده نکنید.

علائم مصرف بیش از حد این دارو شامل درد معده، استفراغ، اسهال، مشکلات بینایی یا شنوایی، تنفس سریع یا آهسته، یا گیجی است.

هنگام مصرف این دارو از چه چیزی باید اجتناب کرد؟

هنگام مصرف آسپرین از نوشیدن الکل خودداری کنید. نوشیدن زیاد می‌تواند خطر خونریزی معده را افزایش دهد. اگر از این دارو برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته استفاده می‌کنید، از مصرف ایبوپروفن (ادویل، موترین) نیز خودداری کنید. ایبوپروفن تأثیر این دارو را در محافظت از قلب و عروق خونی کمتر می‌کند. اگر باید از هر دو دارو استفاده کنید، از پزشک خود بپرسید که دوزهای مصرفی چقدر باید از هم فاصله داشته باشند.

قبل از استفاده از هرگونه داروی سرماخوردگی، آلرژی یا مسکن از پزشک یا داروساز سؤال کنید. بسیاری از داروهای موجود بدون نسخه حاوی آسپرین یا یک NSAID هستند. مصرف برخی محصولات با هم می‌تواند باعث شود که شما بیش از حد از این نوع داروها مصرف کنید. اطلاعات دارو را بررسی کنید تا ببینید آیا دارو حاوی آسپرین، ایبوپروفن، کتوپروفن، ناپروکسن یا NSAID است یا خیر.

بیشتر بخوانید: پلاویکس چه نوع دارویی است و چه کاربردی دارد؟!

عوارض جانبی دارو آسپرین

در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک به آسپرین، زودتر به پزشک مراجعه نمایید. کهیر، تنفس دشوار، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو از جمله علائم مهمی هستند که باید به آن توجه کنید. آسپرین ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند. مصرف این دارو را متوقف کنید و در صورت داشتن موارد زیر فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

• زنگ زدن در گوش، گیجی، توهم، تنفس سریع، تشنج.
• حالت تهوع، استفراغ یا درد معده شدید؛
• مدفوع خونی یا قیری، سرفه خونی یا استفراغی که شبیه تفاله قهوه است.
• تب بیش از 3 روز طول بکشد؛ یا
• تورم یا درد که بیش از 10 روز طول بکشد.

عوارض جانبی رایج آسپرین ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ناراحتی معده؛
• سوزش سر دل؛
• خواب‌آلودگی؛
• سردرد خفیف؛

این لیست کاملی از عوارض جانبی نیست و ممکن است موارد دیگری نیز رخ دهد.

چه داروهای دیگری بر آسپرین تأثیر می‌گذارد؟

اگر از داروهای ضد‌افسردگی مانند سیتالوپرام، اسیتالوپرام، فلوکستین (پروزاک)، فلووکسامین، پاروکستین، سرترالین (زولوفت)، ترازودون یا ویلازودون استفاده می‌کنید، قبل از استفاده از آسپرین از پزشک خود بپرسید. مصرف هر یک از این داروها همراه با NSAID ممکن است باعث کبودی یا خونریزی شود.

در صورت استفاده از هر یک از داروهای زیر، از پزشک یا داروساز بپرسید که آیا استفاده از این دارو برای شما بی‌خطر است یا خیر:

• رقیق‌کننده خون (وارفارین، کومادین، جانتوون) یا سایر داروهایی که برای جلوگیری از لخته شدن خون استفاده می‌شود.
• سالیسیلات‌های دیگر مانند نوپرین کمردرد کاپلت، کائوپکتات، زانو رلیف، فرمول کرامپ پامپرین، پپتو بیسمول، تریکوسال، تریلیسیت و غیره.

این لیست کامل نیست. سایر داروها ممکن است با آسپرین تداخل داشته باشند، از جمله داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین‌ها و محصولات گیاهی. همه تداخلات احتمالی در این راهنمای دارویی ذکر نشده است.