علیرغم اینکه ورم و واریس بخش مورد انتظار در دوران بارداری است، این عوارض جانبی اغلب موجب آزار و ناراحتی مادر باردار می‌شوند گاهی اوقات می‌توان گفت که دردناک و غیرقابل تحمل می‌شود؛ بنابراین پزشکان اغلب جوراب‌های طبی مخصوص واریس را برای جلوگیری و کاهش این شرایط مرتبط با بارداری تجویز می‌کنند. جوراب طبی واریس جوراب‌هایی طبی با طراحی بخصوص و پیشگیری کننده‌ای از جنس پارچه‌ی کش‌بافت هستند که خاصیت فشرده‌سازی دارند. آن‌ها با فشرده‌سازی رگ‌ها که از این طریق دریچه‌های وریدی را به صورت مرتب و منظم نگه می‌دارند، به جلوگیری از مشکلات وریدی کمک می کنند و در نتیجه اجازه می‌دهد خون مناسب به قلب جریان یابد. جوراب‌های واریس، عملکرد مؤثری در کاهش جمع شدن خون در یک منطقه دارند و از این طریق باعث جریان داشتن خون سالم در سراسر بدن می‌شوند؛ بنابراین اگر در دوران بارداری از درد یا تورم پا رنج می‌برید جوراب واریس بهترین انتخاب برای شما خواهد بود.

چرا در بارداری دچار واریس پا می‌پوشوید 

واریس در دوران بارداری می‌تواند در قسمت­های مختلف بدن از جمله پاها دیده شود. این عارضه ممکن است منجر به ناراحتی، احساس سنگینی و یا حتی درد پا شود. شایع­ترین علل واریس پا در بارداری عبارت‌اند از:

• پروژسترون – این هورمون در دوران بارداری افزایش می‌یابد. هورمون پروژسترون برای یک بارداری سالم لازم و ضروری است، البته باعث شل شدن رگ‌ها نیز می‌شود. خون به راحتی از طریق این رگ‌های شل شده حرکت نمی‌کند. با جمع شدن خون، فشار داخل ورید افزایش می‌یابد و ورید بزرگ می‌شود.
• افزایش خون – حجم خون در بدن یک زن در دوران بارداری افزایش می‌یابد. به‌طورکلی خون بیشتر به این معنی است که خون بیشتری در رگ‌ها وجود دارد و این امر، فشار را بر روی دریچه‌ها و دیواره‌های ورید افزایش می‌دهد.
• فشار رحم – جنین در حال رشد در داخل رحم بر روی اندام‌ها و رگ‌های خونی در شکم فشار می‌آورد. خون قبل از بازگشت به قلب، از رگ‌های ساق پا به رگ‌های لگن یا زیر شکم حرکت می‌کند. فشار وارد شده از رحم بر روی این رگ‌های واقع در ناحیه‌ی لگن، مانع از جریان داشتن خون از سمت پاها می‌شود.

مزایا­ی پوشیدن جوراب واریس در بارداری 

جوراب‌های واریس به عنوان یکی از موثرترین و راحت‌ترین روش‌های درمانی و پیشگیری از بیماری‌های مربوط به ورید در دوران بارداری، مزایای بی‌شماری دارند و هیچ عوارض و مشکلاتی را در پی نخواهند داشت:

مزایا:

• به کاهش بار افزوده شده بر روی پاها کمک می‌کند
• از واریسی شدن رگ‌ها جلوگیری می‌کند
• تورم و خطر لخته شدن خون را کاهش می‌دهد
• جریان خون و اکسیژن را به عضلات در حال کار بهبود می‌بخشد و حتی به بهتر حرکت کردن فرد نیز کمک می‌کند
• درد را تسکین داده و موارد گرفتگی عضلات را کاهش می‌دهد
• حتی برای خانم‌های باردار که در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های وریدی جدی نیستند نیز توصیه می‌شود
• هیچ عوارض جانبی بر روی مادر یا نوزاد ندارد (برخلاف تعدادی از داروهای ادرارآور یا دیورتیک ها که در بارداری منع مصرف دارند)
• سلامتی را با کاربردی بودن ترکیب می‌کند نیازی به کشیدن آن بر روی شکم بزرگ‌شده‌تان نیست که این کمک می‌کند تا برای دفعات متعدد دستشویی رفتن (که در بارداری شایع است) راحت‌تر باشید.
• راحت و جذاب امروزه این جوراب‌ها به راحتی و در طیف‌ها و اندازه‌های مختلف، از جوراب شلواری یا ساق شلواری در دسترس هستند.
• به شکل دادن و خوش‌فرم کردن بدن کمک می‌کند و به زنان باردار اعتماد به نفس می‌بخشد تا به حرفه و کارهای روزانه خود بپردازند.
• این جوراب‌ها دارای پارچه سبک، قابل تنفس و بادوام هستند پارچه‌ای که قوی‌تر از جوراب‌های معمولی است.
• دارای پارچه‌ای با قابلیت جذب رطوبت این به خشک ماندن پا و پوست کمک می‌کند

آیا جوراب واریس در بارداری عوارض دارد؟ 

علاوه بر داشتن مزایا، ممکن است پوشیدن جوراب واریس بدون مشورت پزشک مشکلاتی از جمله موارد زیر را برای شما ایجاد کند؛ بنابراین قبل از خرید جوراب واریس توصیه می­شود از پزشک خود درباره­ی آن سؤال کنید:

• پوشیدن و درآوردن این جوراب‌ها در ماه‌های آخر بارداری کمی دشوار است (اگرچه در آن مرحله، همه کارها سخت است!)
• خیلی محکم و فشرده کننده است، به خصوص برای کسانی که عادت ندارند لباس‌های تنگ بپوشند، ممکن است احساس خارش و خشکی پوست (بسته به حساسیت پوست و انتخاب پارچه) با آن پیدا کنید
• در گرمای تابستان، پوشیدن آن خیلی راحت نیست.

بهترین جوراب واریس برای زنان باردار چه نوعی است؟ 

تمام جوراب‌های طبی مخصوص واریس به طور انحصاری به صورتی بدون درز، از پارچه‌هایی ساخته می‌شوند که بدن در آن‌ها می‌تواند “نفس بکشد”. ساختار این جوراب تمام تغییرات آناتومیکی در بدن مادر باردار را در نظر می‌گیرد اینکه احساس سبک‌تر و راحتی بیشتری داشته باشد. آن‌ها از پارچه‌های مختلفی از جمله اسپاندکس–Spandex، لیکرا -Lycra، نایلون، پلی استر و پشم ساخته می‌شوند.

آن‌ها در طول‌ها، اندازه‌ها و استایل های مختلفی مانند بدون قسمت انگشت تا روی زانو، زیر زانو تا بالای ران و تمام قد ارائه می‌شوند. جوراب‌های واریس مخصوص بارداری امروزی ظاهر بسیار زیبایی نیز دارند.

3 نوع عمده از جوراب‌های واریس وجود دارد:

• جوراب‌های ضد آمبولی / جوراب‌های بازدارنده‌ی ترومبوآمبولی: (TED) برای بعد از عمل جراحی و هنگامی که بی‌تحرک هستید. این جوراب‌ها به تنظیمات حرفه‌ای و تخصصی نیاز دارند.
• جوراب‌های طبی مخصوص واریس: برای وقتی تحریک زیادی دارید، خوب است. این جوراب‌ها به تنظیمات حرفه‌ای و تخصصی نیاز دارند
• جوراب‌های غیر طبی: جوراب‌های کشی ساپورتی و جوراب‌های مسافری مخصوص زمان مسافرت هوایی برای تسکین دردها و خستگی احتمالی پاها. برای تهیه‌ی این جوراب‌ها نسخه پزشک نیاز نیست و در اکثر داروخانه‌ها و به‌صورت آنلاین قابل تهیه هستند.

کدام سطح فشرده سازی برای خانم‌ها در زمان بارداری مناسب است؟ 

آیا تا به حال وقتی به جوراب واریس مختلف موجود نگاه می‌کنید، از خود پرسیده‌اید که این مقادیر “30-40 میلی‌متر جیوه یا 40-50 میلی‌متر جیوه ” به چه معنی است؟

خوب، عبارت mmHg مخفف عبارت “میلی‌متر جیوه” است که اندازه‌گیری فشار (فشرده‌سازی) است که این میانگین‌ها برای اندام شما اعمال می‌شود. جوراب‌های واریس با سطوح مختلفی از فشرده‌سازی وجود دارد که نیازهای فردی هر بیمار را برآورده می‌کند.

از آنجا که شرایط مختلفی وجود دارد که ممکن است برای جلوگیری از عوارض یا تسکین علائم به کمک جوراب‌های فشرده‌سازی نیاز داشته باشد، تولیدکنندگان، این جوراب‌ها را به‌گونه‌ای تولید کرده‌اند که هرکدام سطح متفاوتی از فشرده‌سازی دارند.

به‌عنوان مثال، بیمار مبتلا به لنف ادم یا DVT به جوراب‌هایی محکم‌تر در محدوده‌ی فشار بالاتر (حداقل 30-40 میلی‌متر جیوه) نیاز دارد، درحالی‌که کسی که باید در وضعیت نشسته بماند یا برای مدت طولانی روی پایش بایستد، اغلب به جوراب‌های فشرده سازی ضعیف‌تر با دامنه‌ی فشار پایین‌تر (به‌عنوان مثال 15-18 میلی‌متر جیوه) نیاز دارد. بر رسیدن به بهترین نتیجه‌ی ممکن، استفاده از سطح فشرده‌سازی مطابق با شرایط شما، بسیار مهم است.

به همین دلیل بهتر است با پزشک، متخصص زنان و زایمان خود مشورت کنید تا دریابید که بهترین نوع برای شما کدام است.

بهترین زمان برای پوشیدن جوراب واریس در دوران بارداری از چند ماهگی است؟

بسياري از كارشناسان پزشكي، پوشيدن جوراب‌های واریس را در تمام دوران بارداري توصيه می‌کنند. از اوایل ماه چهارم ممکن است علائم قابل‌توجهی از رکود و ایستایی خون ظاهر شود، احساس خستگی مداوم احساس شود، تورم مچ پا و ناحیه پای تحتانی قابل‌مشاهده است و همچنین احساس کشش و سفتی در ناحیه پشت ساق پا که تا پایان روز بیشتر می‌شود.

بنابراین، به‌منظور جلوگیری از واریس و جلوگیری از عوارض ناشی از آن، استفاده منظم از جوراب‌های واریس در تمام مراحل بارداری مفید است.

چه موقع از روز جوراب واریس را بپوشیم؟ 

ورم اغلب در هوای گرم و در شب رخ می‌دهد، به‌خصوص اگر مدت طولانی را روی پاهای خود ایستاده باشید؛ بنابراین توصیه می‌شود صبح‌ها قبل از بلند شدن از تختخواب، اولین کاری که می‌کنید، پوشیدن جوراب واریس خود را بپوشید و فقط در هنگام شب، قبل از خوابیدن آن‌ها را از پایتان درآورید.

البته، همیشه استثنائاتی وجود دارد مطمئناً هیچ انتظار نمی‌رود که هنگام شنا یا دوش گرفتن، جوراب واریس تان را بپوشید! اگر به دلایلی نیاز دارید که در طول روز جوراب‌های واریس خود را نپوشید، توصیه می‌شود که دوباره سعی نکنید آن‌ها را دوباره بپوشید، زیرا پاهای شما دیگر در وضعیت درست و “بدون ورم” نیستند. در این موارد، آن‌ها را تا صبح روز بعد کنار بگذارید و نپوشید.

لازم به ذکر است که در مراحل بعدی بارداری، پوشیدن جوراب واریس ممکن است دشوار شود. در این زمان بهتر است از نزدیکان خود درخواست کمک کنید. از همه گذشته، کیفیت فشرده‌سازی و سلامتی یک خانم باردار بستگی به این دارد که آیا این جوراب‌ها به‌طور صحیح پوشیده شده‌اند یا خیر.

ایستادن یا نشستن برای مدت طولانی

به عنوان یک اقدام پیشگیرانه، بسیار مهم است که کسانی که سبک زندگی بی‌تحرکی دارند یا بالعکس، مجبورند بیشتر روز را روی پایشان بایستند، جوراب‌های واریس بپوشند.

ماهیچه‌ی پشت ساق پا همچنین به‌عنوان “قلب دوم” شناخته می‌شود و هنگامی‌که حرکت می‌کنید، مانند یک پمپ ثابت عمل می‌کند و رگ‌های واقع در ناحیه پایین پا را تحت فشار قرار می‌دهد. این باعث می‌شود تا خون به قلب شما بازگردد. اگر شغل شما اقتضا می‌کند که تمام روز را پشت میز بنشینید، عضلات پشت ساق پایتان به هیچ وجه کار نمی‌کنند، این می‌تواند باعث جمع شدن خون در پایین پاها شود. به همین صورت، اگر به مدت طولانی سرپا بایستید و پیاده‌روی کافی نداشته باشید، این اتفاق رخ می‌دهد.

به عنوان مثال، بسیاری از افرادی که در صنعت مهمانداری و یا در مشاغل خرده فروشی کار می‌کنند، کاندیدای بسیار مناسبی برای پوشیدن جوراب‌های واریس هستند.

سفرهای طولانی 

به همان صورتی که در بالا در مورد اینکه نشستن برای مدت طولانی می‌تواند باعث تجمع خون در پاها شود – سفر در مسافت و مدت طولانی نیز عواقب مشابهی دارد.

متخصصان و کارشناسان مربوطه هشدار داده‌اند که نشستن در هواپیما یا ماشین به مدت 4 ساعت یا بیشتر می‌تواند خطر لخته شدن خون (ترومبوز ورید عمقی) را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد. در مورد پوشیدن جوراب‌های واریس در سفرهای طولانی، متخصصان بیشتر توصیه می‌کند که زنان باردار باید پاها را به‌طور مکرر حرکت دهند، کمی پاهایشان را بکشند و حتی ورزش‌هایی مانند کشش پا و خم کردن مچ پا را انجام دهند.

درصورتی‌که انجام این حرکات برایتان مقدور نیست، یک پیاده‌روی 5 دقیقه‌ای ساده برای هر ساعت نشستن می‌تواند کمک‌کننده باشد.

در چه شرایطی در دوره‌ی بارداری، نمی‌توانید جوراب واریس بپوشید

اگر مشکلات پزشکی دارید یا صرفاً فقط احساس تنگی جوراب‌های واریس روی پوستتان را دوست ندارید، برای جلوگیری از عوارض یا ناراحتی ناشی از پوشیدن آن‌ها خودداری کنید.

جوراب‌های واریس در بیماری‌هایی نظیر موارد زیر منع مصرف دارند:

• ایسکمی یا کم‌خونی موضعی (فقدان اکسیژن در اندام‌ها به دلیل بیماری شریانی محیطی که عمدتاً روی پاهای شما تأثیر می‌گذارد)
• نوروپاتی محیطی (آسیب عصبی در دست‌ها، بازوها، کف پاها و پاها)
• نارسایی احتقانی قلب (ضعف یا سفتی عضله قلب که نمی‌تواند خون را به طور مؤثر به اعضای بدن هدایت کند)
• دیابت (بیماری شریانی محیطی و نوروپاتی محیطی که هر دو از عوارض دیابت هستند)
• سلولیت (عفونت در اعماق پوست که باعث انباشتگی مایعات می‌شود)
• آلرژی (واکنش آلرژیک به انواع خاصی از پارچه مانند همین جوراب‌ها)