پیشرفت‌های فنی در زمینه پزشکی، درمان مدرن و امروزی واریس را به وجود آورده است. اگر رگ‌های واریسی ناخوشایندی بر روی پاهای خود دارید که می‌خواهید از شر آن‌ها خلاص شوید، شاید از خود می‌پرسید که آیا برای درمان آن‌ها باید جراحی از بین بردن ورید ره صورت باز انجام دهید یا با لیزر. جراحی باز و لیزر درمانی هر دو گزینه‌های بسیار خوبی برای از بین بردن رگ‌های واریسی و ترمیم و شفاف و صاف کردن پوست هستند، اما انتخاب روش درمانی مناسب همیشه آسان نیست. درمان پیشرفته از طریق لیزر در مقایسه با جراحی باز در درمان واریس مؤثرتر است؛ بنابراین، برای انتخاب و دریافت درمان مناسب باید اطلاعات کافی داشته باشید.

واریس چیست؟

رگ‌های واریسی رگ‌های زیر پوست در ناحیه‌ی ساق و پایین پاها هستند که متورم، بزرگ و درهم‌پیچیده می‌شوند. رگ‌های واریسی معمولاً به رنگ مایل به آبی یا بنفش یا قرمز هستند. این رگ‌ها می‌توانند در هر قسمت از بدن ظاهر شوند، اما بیشتر آن‌ها به دلیل فشاری که به قسمت تحتانی بدن وارد می‌شود، در پاها دیده می‌شوند. رگ‌های واریسی اغلب بسیار دردناک و ناراحت‌کننده هستند. عواملی مانند چاقی، پیری و ایستادن یا نشستن به مدت طولانی باعث ایجاد رگ‌های واریسی می‌شود. خانم‌ها شانس بیشتری در ابتلا به رگ‌های واریسی نسبت به آقایان دارند.

اگرچه مشکل واریس ازنظر عده‌ای، ازجمله مسائل زیبایی محسوب می‌شود، اما درواقع این مسئله جنبه‌ی پزشکی دارد. درحالی‌که مسئله‌ی رگ‌های واریسی به طور عادی فقط یک موضوع زیبایی شناختی محسوب می‌شوند، اما می‌توانند نشانه‌ای از یک مشکل جدی برای سلامتی باشند. هرگاه مشخص شود که هیچ نگرانی و مشکلی اساسی در زمینه سلامتی وجود ندارد، می‌توان یک برنامه درمانی را در نظر گرفت؛ بنابراین، نباید وضعیت رگ‌های واریسی را خیلی پیش پا افتاده قلمداد کرد. اگر متوجه هر یک از علائم واریس شده‌اید، فوراً با پزشک خود مشورت کنید زیرا تأخیر در درمان می‌تواند عوارض جدی دیگری را به همراه داشته باشد.

جراحی باز بهتر است یا لیزر؟

هدف از درمان واریس، کاهش ظاهر رگ‌های واریسی متورم، زشت و در بعضی مواقع دردناک، به‌طورمعمول در پاها است. رگ‌های واریسی با استفاده از روش‌های جراحی قابل‌درمان هستند. عمل جراحی باز یک روش معمول و سنتی است در حالی که عمل جراحی با لیزر، روش پیشرفته می‌باشد. حال بیاید با هم نگاهی به هر دوی این روش‌ها داشته باشیم.

جراحی باز برای رگ‌های واریسی 

جراحی باز برای درمان واریس می‌تواند به‌صورت یک عمل سرپایی یا به‌عنوان عملی با یک شب بستری در بیمارستان انجام شود.

از این روش می‌توان برای درمان انواع واریس استفاده کرد، اما معمولاً برای شرایطی اختصاص داده می‌شود که درمان کم تهاجم با استفاده از ابلیشن رادیوفرکوئنسی مناسب نباشد. این روش برای رگ‌های عنکبوتی (telangiectases) که با استفاده از میکرو اسکلروتراپی درمان می‌شوند مناسب نیست. انجام عمل جراحی باز رگ‌های واریسی، در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.

روش جراحی باز برای درمان واریس شامل استفاده از تکنیک‌های معمولی است. این روش تحت بیهوشی انجام می‌شود. این یک روش تهاجمی است که در آن پزشک برش‌هایی را بر روی پوست پاهای شما ایجاد می‌کند. سپس ورید آسیب‌دیده از طریق این برش‌ها بریده و درمان می‌شود. این یک روش بسیار پیچیده است و درد و خونریزی را در حین عمل در پی دارد.

شرح نحوه انجام عمل 

بسته به آناتومی وریدی، روش دقیق انجام این عمل متفاوت خواهد بود. متداول‌ترین عمل باز، برای درمان رگ زیرپوستی اصلی در ران (رگ سافن بلند) است.

برش کوچکی در داخل کشاله ران ایجاد می‌شود. قسمت بالای ورید اصلی ناسالم جدا و مسدود می‌شود (گره‌خورده می‌شود). یک سیم پلاستیکی نازک از داخل ورید عبور کرده و از طریق یک شکاف کوچک در پوست بازیابی می‌شود (معمولاً در قسمت داخلی پا در سطح زانو). برای به حداقل رساندن خونریزی، از یک شریان‌بند بر روی پا استفاده می‌شود. سپس ورید اصلی ناسالم از طریق شکاف کوچک ایجادشده در پوست، از قسمت ران خارج می‌شود. هر نوع رگ واریسی باقیمانده در زیر زانو یا ران از طریق شکاف‌های ریزی در پوست برداشته می‌شود. زخم کشاله ران با استفاده از بخیه‌های قابل‌جذب بسته می‌شود. سپس چسب‌های استری (Steristrips) بر روی زخم‌های کوچک باقی‌مانده قرار می‌گیرند.

بهبودی بعد از عمل

بعد از عمل، چند لایه باند کشی به دور پا پیچیده می‌شود. این باند باید به مدت 72 ساعت به دور پا باشد. پیاده‌روی مرتب در روزهای بعد از عمل بسیار مهم است. از ایستادن برای مدت طولانی خودداری کنید. هنگامی‌که تحرک ندارید و یا در حال استراحت هستید، می‌توانید پاهایتان را کمی بالاتر از سطح زمین قرار دهید.

بعد از 72 ساعت، پزشک بانداژ را برداشته و پایتان را بررسی می‌کند. حتماً یک جفت جوراب ساق بلند فشرده‌سازی درجه‌ی یکی را تهیه کنید و در هنگام مراجعه به پزشک، با خود همراه داشته باشید. برای هفت روز، این جوراب‌های طبی مخصوص فشرده‌سازی‌تان در طول روز بپوشید و در شب و هنگام خواب می‌توانید آن را درآورید.

ممکن است مجبور شوید چند روز در بیمارستان بمانید و این ممکن است کمی باعث ناراحتی شود. همچنین از آنجا که عمل جراحی باز شامل برش و شکاف، پارگی‌ها و بخیه می‌باشد، ممکن است جای زخم‌هایی بر روی بدن پس از انجام عمل باقی بماند. البته این مسئله برای بیمار چندان خوشایند نیست. خطر عفونت و سایر عوارض در جراحی باز نیز نسبتاً بیشتر است. دوره بهبودی برای جراحی باز حدود 3 هفته است. در صورت بروز عارضه ممکن است دوره بهبودی طولانی‌تر باشد و بیمار تا زمان بهبودی کامل، نمی‌تواند زندگی روزمره خود را از سر بگیرد. به آن‌ها توصیه می‌شود که برای چندین هفته استراحت داشته باشند. همه‌ی این مشکلات و مسائلی که در عمل جراحی باز دیده می‌شود، اغلب باعث می‌شود که افراد در انجام درمان واریس تردید داشته باشند.

درمان رگ‌های واریسی با لیزر 

از طرف دیگر، درمان واریس با لیزر یک روش تکنیکی پیشرفته‌تری است که از یک پرتوی لیزر با شدت بالا برای درمان استفاده می‌کند. این یک روش با حداقل تهاجم است که هیچ زخم، اسکار، بریدگی یا بخیه‌ای را برجای نمی‌گذارد. جراحی به کمک لیزر روشی ساده و بدون درد است.

کل این عمل فقط 30 دقیقه طول می‌کشد و به‌صورت سرپایی انجام می‌شود. به این معنی که بیمار می‌تواند در همان روز پس از عمل به خانه برگردد. دوره بهبودی برای این عمل بسیار کوتاه‌تر از عمل جراحی باز است و بیمار می‌تواند بدون هیچ‌گونه محدودیتی روال معمول کار و زندگی خود را از سر بگیرد.

احتمال عود بیماری در این عمل تقریباً صفر است. این عمل هیچ‌گونه خطر عفونت یا عوارضی را ندارد و بنابراین کاملاً بی‌خطر است.

اگر شما نیز از رگ‌های واریسی بر روی پاهای خود رنج می‌برید، بهتر است به دنبال درمان لیزری باشید. این بهترین روش درمانی برای واریس است. بعد از این روش درمان که حداقل میزان تهاجمی را دارد، یک بار و برای همیشه از درد و مشکلات ناشی از واریس خلاص خواهید شد.

گرمای لیزر به رگ صدمه می‌زند و باعث می‌شود بافت اسکار ایجاد شود. این بافت اسکار رگ را می‌بندد. یک رگ بسته‌شده، منبع خون خود را از دست می‌دهد و به‌اصطلاح می‌میرد. شاید بعد از یک یا دو سال رگ از بین برود.

روش درمان با لیزر درون‌رگی 

ابلیشن لیزری درون وریدی Endovenous Laser Ablation) EVLA) بسیار شبیه به درمان انسداد عروق ار اف (رادیوفرکانسی) برای رگ‌های واریسی است، اگرچه ابلیشن لیزری درون وریدی در درمان رگ‌های با قطر بزرگ‌تر موفق‌تر عمل می‌کند. هنگامی‌که رگ‌های واریسی بزرگ‌تر با ابلیشن لیزری درون وریدی (EVLA) درمان شدند، رگ‌های عنکبوتی کوچک‌تر با اسکلروتراپی برای ایجاد یک توناژ کامل، بافت و بهبود کانتور پوست از بین می‌روند.

در حین معالجه، بیمار راحت روی یک میز دراز می‌کشد. انتهای رگ واریسی که در نزدیک‌ترین نقطه به مچ پا قرار گرفته، با استفاده از فناوری سونوگرافی موقعیت‌یابی شده و با بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌شود. یک سوزن وارد پوست خواهد شد تا بتوان کاتتر (لوله‌ی بسیار باریک) را به داخل رگ هدایت کرد. نیازی به برش نخواهد بود. با قرار گرفتن کاتتر، فیبر لیزری از طریق رگ واریسی به سمت ناحیه کشاله ران هدایت می‌شود. هنگامی‌که در محل مناسب قرار گرفت، یک مایع ترکیبی و غلیظ متشکل از آب‌نمک (سالین)، لیدوکائین و اپی نفرین برای محافظت از بافت اطراف رگ در مقابل انرژی لیزر و همچنین بهبود تماس بین دیواره رگ و پروب دستگاه لیزر (سری اتساع دهنده‌ی لیزر) در کل اطراف رگ واریسی تزریق می‌شود. در این مرحله ممکن است چراغ‌های موجود در اتاق عمل را کمتر کنند تا وقتی‌که نوری را که پروب لیزر ساطع می‌کند، از روی پوست قابل‌مشاهده شود و این نشان می‌دهد که لیزر روشن است. این پروب به آرامی از داخل رگ بیرون کشیده می شود و دیواره‌های ورید را می‌کند و باعث فروپاشی آن‌ها می‌شود. این فرسایش جریان خون به رگ را قطع می‌کند و باعث می‌شود ورید در طی چند هفته منقبض شود. پس از اتمام درمان، یک بانداژ کشی و فشرده کننده به دور پا پیچیده می‌شود تا از تورم جلوگیری شود.

بهبودی بعد از عمل

گرمای ناشی از لیزر به‌هیچ‌وجه به بافت، پوست یا رگ‌های خونی آسیب نمی‌رساند. برداشتن ورید با لیزر عموماً دردناک نیست، بنابراین نیازی به بیهوشی نیست. ممکن است بعد از درمان کمی قرمزی یا سوزش خفیف وجود داشته باشد، اما این موارد معمولاً طی یک یا دو روز برطرف می‌شود، اما بعد از درمان هیچ دوره‌ی نقاهت و ناراحتی وجود نخواهد داشت.

مزایای درمان واریس با جراحی باز و لیزر 

درمان به موقع واریس، امری ضروری است. باید از خطرات دیگری که ممکن است در صورت عدم درمان به موقع واریس، بر سلامتی شما وارد شود، آگاه باشید. درمان به موقع واریس می‌تواند شما را از عوارض و مشکلات زیر نجات دهد:

• هایپرپیگمانتاسیون: هایپرپیگمانتاسیون (تجمع بیش از حد رنگدانه ها در بافت‌ها) شرایطی است که در آن پوست تیره و لکه‌دار می‌شود. این اتفاق به دلیل نشت خون از رگ‌ها به بافت اطراف رخ می‌دهد.
• لخته شدن خون: در صورت عدم درمان رگ‌های واریسی، خطر لخته شدن خون افزایش بالاتر می‌رود. به دلیل جریان نامناسب خون، لخته‌های خون در رگ‌ها تشکیل می‌شوند. لخته شدن خون در رگ‌های عمیق را ترومبوز ورید عمقی می‌نامند. اگر لخته خون به درون جریان خون منتقل شود، می‌تواند به یک وضعیت تهدیدکننده و خطرناک تبدیل شود.
• عفونت‌های پوستی: تورم در رگ‌ها باعث کشیده شدن بیش‌ازحد پوست شده و بنابراین باعث می‌شود بیشتر مستعد عفونت‌های پوستی مانند سلولیت شود.
• ایجاد زخم‌هایی در وریدها: به دلیل طولانی شدن التهاب در رگ‌ها، زخم‌های دردناکی می‌توانند ایجاد شوند. این ممکن است باعث ایجاد لکه‌هایی روی پوست شود و در موارد شدید ممکن است ترشح چرکی نیز مشاهده شود. چنین مواردی از رگ‌های واریسی با زخم‌های وریدی می‌تواند زندگی و جان فرد را به خطر بی اندازد.
• سخت شدن بافت‌های پا: اگر رگ‌های واریسی برای مدت طولانی درمان نشوند، بافت‌های پا شروع به سخت شدن / سفت شدن می‌کنند. این مسئله باعث می‌شود تا فرد بیمار با دشواری بتواند پاهای خود را حرکت دهد. این حالت لیپودرماتواسکلروز نامیده می‌شود.

رگ‌هایی واریسی درمان نشده می‌توانند منجر به عوارضی شوند که جان فرد را به خطر می‌اندازند. اگر واریس دارید، حتماً به دنبال درمان مناسبی برای آن باشید تا مجبور نشوید با هر یک از این عوارض روبرو شوید. نگران نباشید زیرا درمان لیزری که در بالا در مورد آن صحبت کرده‌ایم، کاملاً بی‌خطر است و می‌تواند نتایج همیشگی را به همراه داشته باشد.