تغییرات هورمونی که در دوران یائسگی رخ می‌دهد، می‌تواند منجر به بسیاری از علائم ناخوشایند در این دوران گردد. رگهای واریسی و رگهای عنکبوتی از علائم یائسگی هستند که کمتر شناخته شده‌اند. نوسانات هورمون‌های استروژن و پروژسترون باعث تضعیف دیواره‌های رگ و دریچه آن می‌شود. این عامل همراه با نیروی با گرانش می‌تواند باعث تجمع خون در اندام‌های تحتانی و در نتیجه واریسی شدن رگها می‌شود.

یائسگی چگونه منجر به واریس می‌گردد؟

یائسگی به دلیل کمبود استروژن در زنان و پروژسترون (هورمون‌های مرتبط با تولید مثل) رخ می‌دهد. نوسانات سطح این هورمون‌ها می‌تواند باعث شل شدن دیواره رگ‌ها می‌شود و در نتیجه آنها با نیروی کمتری خون را از اندام‌ها به قلب می‌رسانند. اگر خونی که از قلب می‌آید، در اندام‌های پایین شروع به تجمع کند، می‌تواند با ایجاد فشار برگشتی منجر به واریسی شدن رگها شود. در طی یائسگی، سوخت و ساز بدن کندتر می‌شود. این امر باعث می‌شود تا افزایش وزن زنان یائسه آسان‌تر شود. اضافه وزن با افزایش احتمال ابتلا به بیماری واریس در ارتباط است، زیرا اضاف وزن موجب فشار اضافی بر روی رگها می‌شود. اگر دارای افزایش وزن زیاد هستید، ممکن است ورزش به طور منظم برایتان دشوار گردد که این می‌تواند به تشدید رگهای عنکبوتی شما کمک کند.

علائم و نشانه‌های واریس

• بیرون زدگی یا ورم رگها از زیر پوست و احساس ناراحتی در پاها
• درد و احساس سنگینی  و خارش در پاها
• این علائم می‌تواند پس از ایستادن طولانی تشدید شود.
• فرد ممکن است در هنگام ایستادن، درد شدید و یا حتی در طی شب گرفتگی پاها را تجربه کند.
• واریس شدید باعث لخته شدن خون در رگ‌های سطحی (ترومبوفلبیت یا التهاب رگ همراه با درد) خواهد شد.

 تشخیص واریس

تشخیص این بیماری معمولاً با معاینه بالینی انجام می‌شود. پزشک ممکن است آزمایشات اضافی از جمله سونوگرافی داپلر، پلتیسموگرافی و آزمایشات تصویربرداری را برای مشاهده تصویری واضح از رگها و تشخیص لخته‌های خون توصیه نماید.

روش‌های درمان واریس

جوراب واریس

جوراب واریس به گونه‌ای طراحی شده که با اِعمال فشار پیوسته و یکسان به پاها سبب بهبود گردش خون در رگها می‌شود. جوراب واریس می‌تواند به کاهش درد، ناراحتی و تورم در پاهای شما که توسط رگهای واریسی ایجاد می‌شود، کمک کند.

اسکلروتراپی

اسکلروتراپی یک روش غیر جراحی است که در طی آن متخصص واریس با استفاده از یک سوزن بسیار ریز، محلولی را برای مسدود کردن رگهای واریسی به آنها تزریق می‌کند. این محلول با متورم کردن پوشش داخلی رگها، باعث انسداد رگ‌های خونی و جلوگیری از جریان خون در آنها می‌شود. به این ترتیب خون دیگر نمی‌تواند از طریق رگهای واریسی عبور کند و در نتیجه در رگهای سالم جریان می‌‌یابد. ممکن است برای ناپدید شدن رگهای واریسی، انجام بیش از یک تزریق لازم باشد. به طور معمول رگهای واریسی دو هفته تا یک ماه پس از درمان برطرف خواهند شد. از آنجا که این روش به برش جراحی نیاز ندارد، بسیاری از بیماران حداقل ناراحتی را تجربه می‌کنند.

درمان واریس با لیزر (EVLT)

لیزر درمانی (داخل رگی) یک روش غیر جراحی مؤثر و ایمن برای از بین بردن منبع رگهای واریسی برای برخی از بیماران است. در این درمان از یک کاتتر لیزر استفاده می‌شود که با هدایت اولتراسوند به داخل رگ وارد می‌شود. سپس رگ واریسی با استفاده از لیزر به طور کامل نابود می‌شود. این روش با حداقل تهاجم همراه است، انجام آن سریع بوده و از لیزر برای بسته شدن رگهای واریسی معیوب استفاده می‌شود. هنگامی که رگهای واریسی بسته می‌شود، خون می‌تواند از طریق رگ‌های طبیعی دیگر، بهتر جریان یابد.

روش آر اف (رادیو فرکوئنسی)

در این روش یک لوله به داخل رگ واریسی وارد می‌شود،‌‌ سپس نوک کاتتر با انرژی امواج رادیویی حرارت داده می‌شود. حرارت باعث بسته شدن رگ شده و سپس کاتتر از رگ خارج می‌شود. این روش معمولاً برای درمان رگهای واریسی بزرگ‌تر انتخاب می‌شود.

درمان رگ‌های واریسی با جراحی

جراحی واریس از روش‌های معمول بوده و هنوز هم رایج‌ترین روش برای درمان رگهای واریسی است. روش‌های جراحی زیر برای درمان رگهای واریسی استفاده می‌شود:

• بستن و خارج سازی رگ واریسی: تحت بی‌هوشی عمومی یا نخاعی انجام می‌شود و ممکن است بیمار در بیمارستان بستری گردد. بیمار باید تا شش هفته پس از عمل از جوراب واریس و یا باند استفاده کند و یک تا دو هفته از کار خود مرخصی بگیرد. هنگامی که از روش بستن رگ استفاده می‌شود، برش‌های کوچکی معمولاً در قسمت بالایی ران و پشت زانو ایجاد شده و جراح رگ واریسی را در محل اتصال با رگهای سالم، بسته و یا گره می‌زند. در نتیجه از جریان خون در رگ واریسی جلوگیری شده و رگ در محل باقی می‌ماند. در روش خارج سازی رگ واریسی، برشی در پوست یا در انتهای رگ واریسی ایجاد می‌شود. سپس رگ واریسی در محل اتصال خود با رگ سالم، گره زده می‌شود و یک سیم در آن وارد و خارج می‌شود، تا زمانی که رگ به طور کامل از بین برود.
• برش رگ واریسی (فلبکتومی سرپایی): یکی دیگر از گزینه‌های درمان برای رگهای واریسی روش میکرو فلبکتومی سرپایی است. این روش اجازه می‌دهد تا پزشک رگهای واریسی سطحی بزرگ را از طریق برش کوچکی در پوست از بین ببرد. این برش بسیار کوچک (یک میلی‌متر) است و بدون بخیه و به جا گذاشتن اسکار انجام می‌شود. به طور معمول پزشکان این روش را با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام می‌دهند.

پیشگیری از واریس

هیچ راه قطعی برای پیشگیری  از واریس و رگهای عنکبوتی در دوران یائسگی وجود ندارد. با این حال شما می‌توانید با انجام برخی اقدامات احتمال ابتلا به واریس را کاهش دهید. یکی از بهترین کارهایی که به این منظور می‌توانید انجام دهید، بهبود سلامت خود در دوران یائسگی و انجام ورزش به طور منظم است. انجام ورزش به حرکت خون سرعت بخشیده و به جریان خون در پا و بازگشت آن به قلب کمک می‌کند. همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا با کاهش وزن اضافی خود احتمال ابتلا به واریس را کاهش دهید. ورزش‌های ساده‌ای مانند نیم ساعت پیاده‌روی در روز می‌تواند به جریان خون بهتر و احساس سلامتی شما کمک کند.

اگر شما در مورد بیماری واریس در دوران یائسگی خود نگران هستید، می‌توانید از جوراب واریس استفاده کنید. این جوراب‌های ساق بلند با اِعمال فشار مفید به رگها، به حرکت خون از قلب به پاها و برگشت آن به سمت قلب کمک می‌کند. جوراب واریس به ویژه به زنانی توصیه می‌شود که بدون تحرک، مدت زمان طولانی را در حالت نشسته یا ایستاده به سر می‌برند.