جریان خون طبیعی داخل سیاهرگ – جریان خون به پایین برگشته و در سیاهرگ جمع می‌شود.

واریس و رگ‌های عنکبوتی خطوط برجسته‌ای هستند که با افزایش سن روی پاها نمایان می‌شوند. اگر نگاه کردن به این رگ‌های برجسته شما را اذیت می‌کند، می‌توان با استفاده از روش‌های درمانی زیبایی ظاهر آنها را از بین برده یا کاهش داد. واریس معمولاً خطوط تیره رنگی هستند، در حالیکه رگ‌های عنکبوتی را می‌توان به صورت خطوط روشن‌تر به رنگ قرمز دید. هر دو عارضه را می‌توان با حجامت درمان کرد.درمان واریس پا با حجامت یکی از روش های متداول و محبوب در بین بیماران است و بسیاری از متخصصین با در نظرگرفتن شرایط خاص هر بیمار ممکن است این روش را توصیه کنند.

علل واریس

علت واریس ضعیف شدن یا آسیب دیدن دریچه‌های موجود در رگ‌ها بخاطر افزایش سن وراثت یا بارداری ست. این دریچه‌ها مسئول حرکت دادن خون در رگ‌های به سمت بالا، یعنی از پاها به سمت قلب، هستند و باید بر جاذبه زمین غلبه کنند. هنگامی که این دریچه‌ها از کار می‌افتند، خون از رگ‌های “نشت” می‌کند و خون ممکن است به سمت پایین رفته و در اندام تحتانی تجمع کند. این خون اضافی می‌تواند منجر به تورم رگ‌ها شده و ظاهری ناخوشایند به آنها می‌دهد به این بیماری واریس می‌گویند.

فاکتورهای خطر بیماری واریس

مهمترین فاکتورهای خطر بیماری واریس عبارتند از:

• جنسیت هم مردان و هم زنان دچار واریس می‌شوند، ولی بخاطر تغییرات هورمونی در دوران بارداری این بیماری در زنان بیشتر از مردان بروز می‌کند.
• وراثت یکی از فاکتورهای خطر مهم است: اگر سابقه خانوادگی ابتلا به واریس دارید، احتمال ابتلای شما به واریس بیشتر است.
• چاقی: داشتن اضافه وزن یا ابتلا به چاقی فشار زیادی روی رگ‌ها وارد می‌کند، که باعث سخت‌تر شدن کار آنها برای رساندن خون به قلب خواهد شد.
• بارداری: بارداری میزان خونی که در لگن و بالا تنه در گردش است را افزایش می‌دهد تا از نوزاد در حال رشد حمایت کند و حجم خون را در پاها کاهش می‌دهد. بعلاوه، رحم در حال رشد فشار زیادی روی نیمه پایینی بدن قرار می‌دهد که احتمالاً باعث وخامت واریس می‌شود.
• نشستن و ایستادن طولانی مدت: وقتی که مجبورید برای مدت طولانی در حالت ایستاده یا نشسته قرار بگیرید سیستم گردش خون در بدنتان به خوبی کار نمی‌کند. به همین خاطر است که پزشکان توصیه می‌کنند اگر شغلی دارید که نیازمند قرار گرفتن در یک وضعیت برای ساعات طولانی است مکرراً وضعیت خود را تغییر دهید.

نشانه و علائم رگ های واریسی

علائم واریس می‌تواند در هر شخص متفاوت باشد، ولی این علائم معمولاً عبارتند از:

• رگ‌های بنفش یا آبی رنگ متورم روی پاها، ساق‌ها یا قوزک
• رگ‌های کوچک به شکل تار عنکبوت که تقریباً در هر جایی از بدن بروز می‌کنند
• احساس سوزش یا خارش در پاها
• تورم پا و قوزک و/ یا درد در پاها
• احساس “سنگینی پا”

اگر هر یک از این علائم را دارید، حتماً باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. واریس به خودی خود بهبود نمی‌یابد – در حقیقت واریس بدون بهبودی فقط پیشرفت می‌کند.

رگ‌های عنکبوتی واریسی چه چیزی هستند؟ 

رگ‌های واریسی به عروقی گفته می‌‌شود که بزرگ شده اند و رنگ آنها قرمز و آبی و یا شبیه رنگ پوست است. این رگ‌ها اغلب شبیه طناب هستند و حالت پیچ خورده دارند و متورم هستند به نحوی که از روی سطح پوست احساس می‌‌شود. این رگ‌ها اغلب در ران، پشت ساق پا و قسمت داخلی پا دیده می‌شود.

رگ‌های عنکبوتی نیز شبیه رگ‌های واریسی می‌باشند اما کوچکتر هستند و در مقایسه با رگ‌های واریسی به سطح پوست نزدیک تر هستند این رگ‌ها به رنگ قرمز، آبی یا ارغوانی دیده می‌‌شود و شبیه شاخه درخت یا تار عنکبوت هستند که خطوط کوتاه و پیچ ‌خورده دارند می‌‌توان این خطوط را در قسمتی از پا مشاهده کرد و می‌تواند یک بخش کوچک یا بزرگ پوست را درگیر نماید

آیا افرادی که واریس دارند باید به پزشک مراجعه کنند؟ 

 در موارد زیر حتماً باید به پزشک مراجعه کنند:

• اگر رگ متورم و قرمز شده و نسبت به لمس حساس است یا موقع لمس کردن آن نقطه گرم است.
•  در صورتی که روی پا یا نزدیک مچ پا هر نوع زخم یا راش پوستی به وجود آمده است.
• در صورتی که پوست روی مچ و ساق پا کلفت شده و رنگ آن تغییر کرده است.
•  در صورتی که یکی از رگ‌های واریسی شروع به خونریزی کرده است.
•  در صورتی که علائم و نشانه‌های واریس باعث بروز اختلال در زندگی فرد شده است.
• در صورتی که ظاهر رگ‌های واریسی باعث ناراحتی شما شده است.
• در صورتی که این رگ‌ها در فعالیت‌های روزمره شما اختلال ایجاد کرده است.

تشخیص رگ های واریسی

معمولاً واریس با معاینه جسمانی تشخیص داده می‌شود. در طی معاینه جسمانی، پزشک معمولاً پاهای شخص را در حالت نشسته یا ایستاده بررسی می‌کند. احتمالاً پزشک درباره علائم بالینی‌تان سوالاتی خواهد پرسید. سایر آزمایشات عبارتند از:

• سونوگرافی دوپلکس: این آزمایش تصویربرداری جریان خون را در رگ‌های شما بررسی کرده و لختگی خون را پیدا می‌کند.
• آنژیوگرافی: این فرآیند به پزشک کمک می‌کند تا نگاهی دقیق‌تر به خون موجود در رگ‌هایتان بیاندازد. در حین این فرآیند، رنگ مخصوصی به رگ تزریق می‌شود. این رنگ باعث مشخص شدن رگ‌ها در عکس رادیولوژی خواهد شد.

حجامت چگونه به درمان واریس کمک می‌کند؟

در طی درمان رگ های واریسی با حجامت با اعمال مکش به اطراف رگ‌ها، خون تازه، لنف و اکسیژن در رگ‌ها جریان می‌یابد. این خون جدید، سلول‌های خونی قدیمی و بدون اکسیژن را از رگ‌ها خارج می‌کند. از این طریق تورم کاهش یافته و متوجه می‌شود که ظاهر تیره رگ‌ها شروع به باز شدن می‌کند. باقیمانده خون قدیمی به صورت طبیعی در بدن حل می‌شود.

درمان واریس پا با حجامت چگونه انجام میشود؟

یک جلسه حجامت(حجامت) شامل این مراحل است:

• روی این ناحیه با روغن‌های اساسی ماساژ درمانی انجام می‌شود.
• پزشک یک فنجان سیلیکونی نرم را روی پوست قرار داده و فشار می‌دهد. با رها شدن فشار روی فنجان، مکش ایجاد می‌شود که به خاطر ان پوست و بافت‌های اطراف آن به داخل فنجان کشیده می‌شود.
• پزشک فنجان را در حرکات دایره‌ای یا زیگزاگ به آرامی روی سطح پوست حرکت می‌دهد. اگر سیاهرگ‌ها خیلی بزرگ باشند، پزشک فنجان را روی بافت اطراف آن نیز حرکت می‌دهد. این حرکت به کاهش تجمع مایعات زیر سیاهرگ‌ها کمک می‌کند. تجمع مایعات در زیر سیاهرگ‌ها باعث برجسته شدن آنها می‌شود. برای سیاهرگ‌های کوچک‌تر، فنجان را به آرامی روی سیاهرگ‌ها حرکت می‌دهند.
• درمانگر از قوزک پا شروع کرده و به آرامی حرکات دایره‌ای و زیگزاگ تا بالای پا ادامه می‌دهد. رعایت این نکته ضروری است زیرا با این کار می‌توان تجمع خون و سایر مایعات را در رگ‌های متورم از بین برد. با این روش، درمان به پیشگیری از بروز رگ‌های عنکبوتی در آینده نیز کمک می‌کند.
• تمام نواحی درگیر با بیماری برای حدود 10 الی 15 دقیقه با همین روش ماساژ داده می‌شود. اگر این عارضه خیلی شدید نباشد، بلافاصله پس از درمان شاهد روشن‌تر شدن رگ‌ها خواهید بود. هرچند برای موارد شدیدتر واریس به تعداد جلسات بیشتری نیاز است.

ماساژ با فنجان حجامت معمولاً دردی ندارد. تنها ممکن است احساس گرم و ناخوشایندی در هنگام حرکت فنجان روی آن نواحی داشته باشید. همچون تمام روش‌های درمان با حجامت، باید آب بسیار زیادی بخورید تا به تخلیه مواد سمی و بقایای مایعات آزاد شده از سلول‌ها کمک کند.

آیا درمان واریس پا با حجامت تنها روش درمانی است؟

• ورزش کردن راه رفتن، دویدن، دوچرخه سواری و شنا کردن همگی اثرات مثبتی بر واریس خواهند داشت. راه رفتن ساده‌ترین کاری است که می‌توانید انجام دهید و استفاده از عضلات ساق پا باعث وارد آمدن فشار مستقیم بر سیاهرگ‌ها می‌شود که خون را در آنها به سمت بالا حرکت داده و سیستم گردش خون را در پا بهبود می‌بخشند.
• از ثابت ایستادن برای مدت‌های طولانی خودداری کنید.
• در صورت امکان پاهای خود را برای چند دقیقه بالاتر از سطح بدنتان قرار دهید. بالاتر قرار پا در هر سطحی خوب است ولی اگر بتوانید پاهایتان را بالاتر از سطح قلب (قفسه سینه) قرار دهید، بسیار بهتر خواهد بود.
• اگر اضافه وزن دارید، سعی کنید وزن خون را تا وزن ایده‌آل خود کاهش دهید.
• در طول روز برای پاهایتان از جوراب واریس استفاده کنید. این جوراب‌ها را می‌توان در داروخانه یا با تجویز پزشک تهیه کرد. فشاری که این جوراب‌ها ایجاد می‌کنند به گونه‌ای طراحی شده که در اطراف قوزک فشار زیادی اعمال شود و به تدریج به سمت بالا فشار کمتر می‌شود. این جوراب‌ها به بازگشت خون در رگ‌ها کمک می‌کنند. جوراب‌های واریس زیر زانو معمولاً اثر درمانی را ایجاد خواهند کرد.
• اسکلروتراپی با فوم: برخی از عوامل شیمیایی وقتی به داخل سیاهرگ‌ها تزریق می‌شود، باعث تورم آنها شده و به مرور زمان بخاطر از بین رفتن لایه داخلی سیاهرگ، منجر به اسکار در سیاهرگ می‌شود. سیاهرگ‌هایی که دریچه‌های آسیب دیده دارند یا دچار واریس شده‌اند را می‌توان به این شیوه درمان کرد. به این درمان اسکلروتراپی می‌گویند، اسکلروتراپی چندین و چند سال سابقه دارد. مخلوط کردن مواد شیمیایی با هوا برای ایجاد یک فوم، پیشرفت جدیدی است که منجر به نتایج بهتر می‌شود. می‌توان از تکنولوژی پیشرفته سونوگرافی ایجاد کرد تا فوم را مستقیماً در سیاهرگ مد نظر تزریق کرد. اسکلروتراپی با فوم را می‌توان در مطب انجام داد و نیازی به بیهوشی ندارد. پس از درمان باید تا دو هفته حتماً از پانسمان و/ یا جوراب ساپورت استفاده شود.  نرخ موفقیت این درمان حدوداً 70 الی 80 درصد است. اگر رگ‌های برجسته از بین نرفتند می‌توان درمان را تکرار کرد. عوارض جانبی این درمان می‌تواند در نتیجه واکنش به فومی باشد که وارد سیستم گردش خون در بدن می‌شود.  اگر اصول مراقبتی رعایت شود، این واکنش‌ها غیر معمول و زودگذر خواهند بود.
• فلبکتومی: سطح برجسته رگ‌های واریسی را می‌توان با فرآیندهای کوچک جراحی از بین برد یا بیرون کشید. این فرآیند معمولاً از طریق دو برش کوچک (2 الی 4 میلیمتری) انجام می‌شود. از اصطلاح “فلبکتومی” برای توصیف این درمان استفاده می‌شود. سیاهرگ‌ها در چندین بخش از شکاف‌های روی پوست بیرون کشیده می‌شود.
• جراحی با لیزر: در این درمان، انرژی لیزر به سیاهرگ‌ها تابانده می‌شود که باعث از بین رفتن سیاهرگ‌ها خواهد شد.

پیشگیری از رگ های واریسی

می‌توانید با انجام این اقدامات از واریس و رگ‌های عنکبوتی پیشگیری کنید:

• بطور منظم ورزش کنید تا قدرت عضلات پا، گردش خون بدن و قدرت سیاهرگ‌ها را بهبود ببخشید.
• وزن خود را کنترل کنید تا از قرار گرفتن فشار بیش از حد به پاها جلوگیری نمایید.
• در هنگام نشستن پاهایتان را روی هم نیاندازید و در هنگام استراحت پای خود را بالاتر از بدن قرار دهید.
• از ثابت ایستادن برای مدت‌های طولانی خودداری کنید.

آیا رگ‌های واریسی عنکبوتی خطرناک هستند؟ 

 رگ‌های عنکبوتی به ندرت یک اختلال جدی محسوب می‌‌شود اما می‌‌توانند باعث احساس ناراحتی در پاها شوند در صورتی که رگ‌های عنکبوتی نشانه  و یا علامتی را به وجود بیاورند شایع‌ ترین آن خارش یا احساس سوزش است. در برخی موارد نه چندان شایع این رگ‌ها می‌توانند نشانه تجمع خون در یک نقطه از  پا باشند که شما نمی‌توانید آنها را با چشم ببینید در این حالت نیز شما علائم و نشانه‌های شبیه واریسی شدن رگ‌ها را خواهید داشت.  به ندرت عروق عنکبوتی بزرگتر در صورت خاراندن یا ضربه خونریزی می‌کند. رگ‌های واریسی ممکن است باعث به وجود آمدن هیچگونه علامتی نشود تا ممکن است باعث بروز درد ، ناراحتی و ضربان شوند. در برخی موارد رگ‌های واریسی می‌‌توانند باعث به وجود آمدن مشکلات جدی شوند این مشکلات به شرح زیر می‌باشد :

• به وجود آمدن زخم روی پوست به علت برگشت مزمن خون به پا یک وضعیت دردناک است و به سختی بهبود پیدا می‌‌کند گاهی اوقات نیز تا زمانی که جریان بازگشت خون از رگ اصلاح نشود بهبودی پیدا نمی‌‌کند.
• پوست روی این عروق نازک می‌شود و به سادگی آسیب می‌‌بیند به نحوی که اگر یک نوع آسیب دیدگی در آن ناحیه به وجود بیاید مقدار زیادی خون از دست خواهد رفت.
• تشکیل لخته خون در رگ زیر پوست یکی دیگر از این مشکلات است. علائم و نشانه‌های این اختلال عبارتند از قرمزی، سفتی، داغی و حساسیت به لمس کردن رگ که گاهی اوقات باعث بروز درد و تورم می‌شود.
• ترومبوز عمیق وریدی به فرآیند لخته شدن خون درون یک رنگ گفته می‌شود که باعث احساس گرما تورم و قرمزی و فشار در ساق پا می‌‌شود. گاهی اوقات این اختلال هیچ گونه نشانه و علامتی را به وجود نمی‌‌آورد. اگر وقت خون به سمت ریه برود می‌‌تواند مرگ آفرین باشد.

سوالات متداول درباره رگ‌های واریسی 

 آیا واریس  شدن رگ‌ها ارثی است ؟ 

وراثت عامل مهمی است که در بروز ۸۰ درصد از رگ‌های واریسی نقش دارد بارداری، چاقی و اضافه وزن، هورمون ‌درمانی، آسیب دیدگی و ایستادن یا نشستن به مدت طولانی از جمله عوامل دیگری هستند که در بروز این اختلال نقش دارند.

 آیا واریس در مردان نیز به وجود می‌‌آید؟ 

 اگرچه زنان بیشتر از مردان دچار این اختلال می‌‌شوند، مردان نیز دچار واریس و علائم و نشانه‌های آن می‌شوند.

چرا انجام اسکن التراسوند از پاها ضروری است؟

فردی که علائم و نشانه‌های واریس را دارد ممکن است هیچ گونه رگ واریسی روی سطح پوست پای او قابل مشاهده نباشد. انجام اسکن التراسوند به بررسی رگ‌های داخل پا می‌پردازد تا پزشک بتواند به ارزیابی بیماری رفلاکس رگ بپردازد. این اختلال شایع ترین علت وضع واریسی شدن رگ‌ها و علائم و نشانه‌های مرتبط با آن است. درمان رگ‌های واریسی و علائم و نشانه‌های مرتبط  باید با بررسی منبع درد شروع شود.

 بیماری رفلاکس رگ چیست؟ نارسایی رگ چیست؟ 

بیماری رفلاکس رگ که تحت عنوان نارسایی رگ نیز شناخته می‌‌شود اختلالی است که بر روی گردش خون در پا تأثیر می‌‌گذارد. در جریان خون رسانی در پاها و عروق و شریان‌ها نقش دارند. شریان‌ها به عروق خونی گفته می‌‌شود که خون غنی از اکسیژن را از قلب به ریه‌ها ارسال می‌کند و سپس خونی که استفاده شده است را از طریق سیاهرگ به قلب بر می‌‌گردانند.  هنگامی ‌که شما می‌ایستید خون درون سیاهرگ برخلاف نیروی جاذبه به سمت بالا می‌‌رود. هنگامی ‌که عضلات پای شما به فشرده می‌‌شوند خون را برخلاف نیروی جاذبه از زمین به قلب ارسال می‌‌کنند. درون سیاهرگ‌ها تعدادی سوپاپ وجود دارد که مانند دریچه‌های یکطرفه عمل می‌‌کند و از بازگشت خون به عقب جلو گیری می‌کنند، در صورتی که این دریچه‌ها آسیب ببینند خون به عقب برخواهد گشت به این ترتیب خون بیشتری درون رگ جمع می‌‌شود و تمام شاخه‌هایی که به تخلیه خون درون رگ می‌‌پردازند نیز دچار اختلال می‌‌شود و گذر زمان خون بیشتری درون رگ جمع می‌شود و باعث کشیده شدن و بزرگ شدن رگ خواهد شد. رگ‌هایی که نزدیک پوست قرار دارند را تحت عنوان رگ‌های واریسی می‌‌شناسیم. بیماری رفلاکس سیاهرگی شایع ترین علت بروز واریسی شدن رگ‌ها است که یک بیماری پیشرونده است و می‌‌تواند باعث بدتر شدن علائم و نشانه‌ها شود.

چرا رگ‌های واریسی و عنکبوتی معمولاً در پاها به وجود می‌آیند؟ 

اکثر رگ‌های واریسی و عنکبوتی در پا به وجود می‌آیند زیرا این رگ‌ها به نحوی طراحی شده اند که بر خلاف جاذبه زمین خون را از پاها به قلب ببرند. فشار حاصل از وزن بدن و نیروی جاذبه باعث می‌‌شود که وظیفه حمل خون از پا به قلب بسیار دشوار شود و این مسائل باعث بروز این رگ‌ها خواهند شد.

 به چه روش‌هایی برای درمان نیاز دارم؟ هر کدام چقدر طول می‌کشد؟ 

 این مسئله به نوع مشکل شما و نوع درمان و بستگی دارد و فقط پس از مشاوره با پزشک می‌توان در خصوص برنامه درمان واریس بر اساس شرایط شما تصمیم گیری کرد. به طور متوسط اکثر بیماران که واریس دارند به یک تا سه روز درمان نیاز دارند و بیمارانی که برای اهداف زیبایی به درمان عروق عنکبوتی می‌‌پردازند به ۲ تا ۵ جلسه اسکلروتراپی نیاز خواهند داشت

 آیا روش‌های درمان واریس خطر دارند؟ 

روش‌هایی که برای درمان واریس استفاده می‌‌شوند بسیار ایمن هستند مهمترین ریسکی که در این روش‌های درمانی وجود دارد همانند همه روش‌های جراحی عبارت است از ترومبوز عمیق وریدی، آسیب دیدگی پوست یا عصب ، خونریزی و عفونت.

از کجا بدانم واریس دارم؟

ما به خوبی می‌‌دانیم که همه بیماران دچار برجستگی رگ‌های واریسی نمی‌‌شوند و تعداد زیادی از علائم و نشانه‌های این اختلال نامشخص هستند و با مسائل ناشی از بالا رفتن اشتباه گرفته می‌شوند پزشک به شما کمک می‌‌کند از واریسی شدن رگ‌های خود اطمینان حاصل کنید و در صورت نیاز اقدامات درمانی را انجام خواهد داد.

در یک کلام

رگ های واریسی به دلیل ضعیف شدن دریچه های رگ پا به وجود می آیند که باعث برگشت خون به عقب و نشت خون از رگ ها می شود. جنسیت، وراثت، چاقی، بارداری و ایستادن یا نشستن طولانی مدت از دلایل ایجاد واریس است. رگ های واریسی با نشانه هایی همچون رگ های بنفش، تورم، درد ، خارش و سوزش همراه است. سونوگرافی دوپلر، آنژیوگرافی و معاینه فیزیکی برای تشخیص واریس پا استفاده می شود. ورزش، بالا نگه داشتن پاها، کنترل وزن، جوراب واریس، اسکلوتراپی، فلبکتومی و لیزر در درمان واریس موثر است. حجامت با اکسیژن رسانی و افزایش گردش خون جدئید در رگ ها می تواند به درمان واریس و کتهش تورم و روشن شدن رگ های تیره کمک کند. ورزش منظم، کنترل وزن، بالابردن پاها در هنگام استراحت، اجتناب از نشستن یا ایستادن طولانی مدت در پیشگیری از واریس موثرند. درصورت بی توجهی به رگ های واریسی ممکنن است خون در رگ ها لخته شود و لخته های خون به سمت مغز، قلب و ریه حرکت کنند.