پیش از پرداختن به آنوریسم های آئورت ، توضیحاتی در ارتباط با آئورت و آنوریسم به طور مجزا ارائه میشود.
آنوریسم های آئورت چیست ؟
آئورت بزرگ ترین رگ بدن است که خون را مستقیماً از قلب دریافت کرده و به تمام بدن پخش میکند. آئورت به عنوان بزرگترین شریان بدن شناخته میشود. این شریان به دو بخش اصلی تقسیم میشود :
- آئورت صعودی: که خون را از قلب به قسمتهای بالایی بدن مانند دستها، سر و گردن میرساند.
- آئورت نزولی یا پایینرونده: که از داخل قفسه سینه به شکم امتداد یافته و در انتها به دو شاخه ایلیاک تقسیم میشود که خونرسانی به پاها را انجام میدهند.
این رگ بزرگ همچنین دارای شاخههای بزرگی است که به سایر اعضای حیاتی بدن خونرسانی میکنند، از جمله:
- شاخههایی که خون را به دستها و سر و گردن میبرند.
- شاخههایی که به اندامهای احشایی مانند کلیهها و رودهها خونرسانی میکنند.
آنوریسم چیست ؟
آنوریسم به اتساع و بزرگی غیرطبیعی در رگهای شریانی گفته میشود. این وضعیت حالتی شبیه بادکنک را در رگ ایجاد میکند. همانطور که بادکنک هرچه بزرگتر شود ممکن است پاره گردد، آنوریسم نیز چنین خطری دارد.
آنوریسمهای آئورت :
آنوریسمها میتوانند در قسمتهای مختلف آئورت ایجاد شوند، از جمله:
- آئورت سینهای (توراسیک)
- آئورت شکمی
تشخیص آنوریسم :
تشخیص آنوریسم اساساً بر پروتکلهای غربالگری متمرکز است تا قبل از بروز علائم یا عوارض خطرناک شناسایی شود.
علائم آنوریسم آئورت شکمی :
علائم آنوریسم آئورت شکمی مهمترین علامت، بیعلامت بودن آن است. به همین دلیل توصیه میشود آقایان بین سنین پنجاه و پنج تا هفتاد سال که سیگاری هستند یا قبلاً سیگاری بودهاند، حتماً یک بار سونوگرافی غربالگرانه برای آنوریسم آئورت شکمی انجام دهند.
توده شکمی ضرباندار :
آنوریسم در نتیجه اتساع شریان آئورت ایجاد میشود. بنابراین، افرادی که مستعد بیماریهای آترواسکلروتیک هستند، اگر دچار توده ضرباندار در شکم باشند، باید از نظر آنوریسم بررسی شوند. بررسی اولیه همیشه از طریق سونوگرافی انجام میشود و در صورت نیاز، از سیتی آنژیوگرافی استفاده میشود.
سندروم انگشت آبی :
این حالت به وضعیتی اطلاق میشود که در آن انگشتان پا یا قسمتی محدود از پا تغییر رنگ بنفش یا سیاه پیدا میکنند. درد شدیدی نیز در همان محل ایجاد میشود. این مشکل میتواند نشانه یک آنوریسم نهفته باشد که باید توسط سونوگرافی بررسی شود.
دردهای شکمی بدون علت گوارشی :
در افرادی که در سنین بیماری های قلبی و عروقی قرار دارند، در صورت وجود درد شکمی که علت گوارشی برای آن یافت نشود، باید علل عروقی مثل انسدادهای شریان مزانتریک یا آنوریسم آئورت شکمی یا ایلیاک ارزیابی گردد.
تشخیص آنوریسم به صورت اتفاقی :
همانطور که گفته شد، آنوریسم آئورت شکمی اساساً بدون علامت است. بنابراین، تعداد زیادی از مبتلایان به دنبال سونوگرافی شکم به دلیل مسائل دیگر مانند مشکلات پروستات، کلیه، سنگ کلیه یا کیسه صفرا، آنوریسم آئورت شکمی بهصورت تصادفی تشخیص داده میشود.
علائم آنوریسم آئورت توراسیک :
در اینجا نیز بیعلامت بودن شایعترین علامت است. آنوریسم آئورت توراسیک، مشابه آنوریسم آئورت شکمی، اغلب بدون علامت است. البته نکته مهم در افرادی که سابقه خانوادگی مشکلات آئورت توراسیک دارند این است که احتمال ابتلای آنها به آنوریسم بیشتر است و اصطلاحاً این افراد با ریسک بالا در نظر گرفته میشوند. بنابراین، افرادی که فامیل درجه یک مبتلا به آنوریسم توراسیک دارند، میبایست تحت بررسی غربالگری قرار گیرند.
- تغییر صدا :
به دلیل آناتومی خاص اعصاب تارهای صوتی، مبتلایان به آنوریسمهای قوس آئورت و آئورت توراسیک میتوانند دچار تغییر صدا، خشن شدن صدا یا حتی بیصدا صحبت کردن شوند، بهگونهای که صدایشان آرام باشد و بهسختی شنیده شود. - خلط خونی :
در برخی موارد، خلط خونی به دلیل مشکلات عروقی قفسه سینه مانند آنوریسمهای آئورت سینهای است. بنابراین، افرادی که خلط خونی دارند و در بررسیهای معمول علت آن مشخص نیست، یا سابقه مشکلات آئورت مانند جراحی آئورت یا آنوریسم آئورت سینهای را دارند، باید از نظر مشکلات آئورت حتماً بررسی شوند.